بخشی از مقاله
چکیده
بی ادبی محی کار در میان مدیران و معاونان دانشگاه موجب مشکلات زیادی برای قربانیان آن میشود. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطهی ذهن آگاهی با بی ادبی محی کار درمدیران مدارس ابتدایی شهرستان ملایر بوده است. به همین منظور کل مدیران و معاونان - 86 نفر - مدارس ابتدایی شهرستان ملایر در تحقیق شرکت نمودند. روش تحقیق همبستگی بود. برای جمع آوری داده ها از مقیاس تحریک بیادبی محی کار - بلاو و اندرسون، - 2005 و فرم کوتاه پرسشنامهی ذهن -آگاهی فرایبرگ - والاچ وهمکاران، - 2006 استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده هااز همبستگی اسپیرمن استفاده شد.نتایج نشان داد که ذهن آگاهی و ابعاد آن - پذیرش و حضورآگاهانه - به صورت منفی با بی ادبی محیظ کاردر میان مدیران و معاونان مدارس ابتدایی مرتب است - . - p>0/01 بر
اساس نتایج پیشنهاد می شود که به اموز های مبتنی بر ذهن آگاهی جهت کاهش رفتارهای منفی از جمله بی ادبی محیط کاردر میان مدیران و معاونان مدارس ابتدایی توجه شود.
واژگان کلیدی : ذهن آگاهی، بی ادبی محی کار، مدیران،
معاونان، مدارس ابتدایی
مقدمه
رفتارهای بیادبانه در محیط کار ازقبیل نظرات بیادبانه،رفتارهای بینزاکتی، و ژستها یا ایما و اشارههای منفی، بسیارشایع هستند - بلاو و اندرسون،2005؛ اندرسون،1999؛ کورتینا،ماگلی، ویلیامز و لانگوت، . - 2001 این نوع از رفتارها، بهعنوان انحراف در محل کار مشهور هستند و هم منجر به آسیب به افراد دریک سازمان میشوند و هم برای خود سازمان مشکلساز هستند - رابینسون و بنت، 2005؛ به نقل از آریاپوران، . - 1394 انحراف محی کار، در دامنهای از رفتار خفیف @ازقبیل نادیدهگرفتن یک فرد> تا رفتارهای شدید @مانند خشونت> قرار دارد. اندرسون - 1999 - ، رفتارهای انحرافی
خفیف در محی کار را بهعنوان بیادبی محیط کار تعریف نمود.
براین اساس، بیادبی محیط کار، بهعنوان »رفتاربا شدت کم و به قصد مبهم که منجر به آسیب و نقض هنجارهای محترمانهی محل کارمی شود«،تعریف شده است - اندرسون، . - 1999
بیادبی همچنین منجر به سلامت پایین در میان کارکنان میشود - بوولینگ و بیهر،2006؛ به نقل از آریاپوران،. - 1394اگرقربانیان خود را برای بیادبی سرزنش کنند، معمولاً افسردگی آنهاافزایش وعزت نفسشان کاهش خواهدیافت - بوولینگ و بیهر، . - 2006همچنین بیادبی، هزینههایی برای عامل آن دربردارد. بهعنوان مثال، اگر عامل بیادبی در یک تیم با فرد قربانی کار میکند و عملکرد هر فرد به یکدیگر بستگی دارد، عملکرد قربانی کاهش مییابد که این امر، بهنوبهی خود بر عملکرد عامل بیادبی نیز تأثیرگذار خواهدبود - پیرسون و پوراث،2001؛ به نقل از آریاپوران، . - 1394
هرزمانی که عامل بیادبی به قربانی نسبت داده می شود، صرف زمان بی - اهمیت جلوه داده میشود. همچنین زمانی که آنها نیاز به کار گروهی دارند، اجتناب قربانیان از عامل بیادبی، ارتباط کاری را کاهش میدهد - پیرسون و پوراث، 2001؛ به نقل از آریاپوران، . - 1394از جمله متغیرهای که می تواند موجب کاهش رفتار بی ادبی محی کار در بین عاملان آن شود، ذهن آگاهی است. کاباتزین - - 1994 بیان میکند که ذهنآگاهی، به معنای توجه ویژه به اهداف، زمان حال وتوجه بدون قضاوت است. به عبارت دیگر، از نظر کاباتزین - - 1994ذهنآگاهی بهعنوان یک حالت ذهنی تعریف شده است که بر تجربیات درزمان حال بدون قضاوت و داوری متمرکز میشود.
تحقیقات به رابطه ذهن آگاهی و بی ادبی محیط کار اشاره نکرده اند؛ اما براساس تحقیقات ذهنآگاهی باعث میشود که افراد، مدیریت استرس موفق تری در زندگی روزمره داشته باشند. به عبارت دیگر، افرادی که ذهن آگاه هستند، در بسیاری از موقعیتهای استرسزا مانند موقعیتهای ترسبرانگیز و تجربهی درد جسمانی، موفقتر عمل میکنند و درموقعیتهای تهدیدکنندهی سلامتی @که نهایت تهدید را به همراه دارد>افراد مجهز به تکنیکهای ذهنآگاهی، بازارزیابی مثبتی نسبت به حوادث دارند و سعی میکنند بهصورت منطقی موقعیتهای استرسزا رابرای خود ایمن تلقی کنند - مک، . - 2008ریان و دِسی 2000 - ؛ به نقل از جانکین، - 2007
نشان دادند که ذهنآگاهی در تعدیل الگوهای رفتاری منفی و افکار خودکار مؤثر و این امر منجر به تنظیم رفتارهای مثبت مرتب با سلامتی میشود. به عبارت دیگر، ذهنآگاهی از طریق ترکیب سرزندگی و واضح دیدن تجربیات میتواند تغییرات مثبتی را در شادکامی و بهزیستی ایجاد نماید - براون و ریان،. - 2003از اینرو هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ذهن آگاهی با بی ادبی محی کار در مدیران مدارس ابتدایی است. تحقیق در این زمینه می تواند موجب توجه بیشتر به بی ادبی محی کار در میان مدیران مدارس ابتدایی می شود و نقش روانشناسان مدرسه را در استفاده از تکنیک های ذهن آگاهی برای کاهش رفتارهای نامناسب از جمله بی ادبی برجسته می نماید.
روش
روش تحقیق این پژوهش همبستگی میباشد. زیرا در این پژوهش هدف پژوهش بررسی رابطه ذهن آگاهی با بی ادبی محی کار در مدیران و معاونان مدارس ابتدایی شهرستان ملایر بود. بر اساس این هدف، ذهن آگاهی به عنوان متغیر پیش بین و بی ادبی محی کار شغلی به عنوان متغیرهای ملاک در نظر گرفته شده است.جامعه آماری این پژوهش را کل مدیران و معاونان زن و مرد مدارس ابتدایی شهرستان ملایر تشکیل دادند که تقریباً 86 نفر 43 - نفر مدیر و 43 نفر معاون - . با توجه به پایین بودن حجم نمونه کل افراد جامعه - 86 - نفر به عنوان نمونه نهایی در پژوهش شرکت داده شدند.ابزارهای گردآوری اطلاعات در این پژوهش عبارتند از:
الف- مقیاس تحریک بیادبی محی کار: این مقیاس توس بلاو واندرسون - - 2005 ساخته شده و دارای هفت گویه میباشد. شیوهی پاسخدهی به این مقیاس، براساس مقیاس 4 درجهای لیکرت بهصورت هرگز 1، بهندرت - درحدود یکبار در ماه - 2، بعضی اوقات - دستکم یکبار در هفته - 3، اغلب - دستکم یکبار در روز - و همیشه - بیشتر از یکبار در روز - 5 می باشد. ضریب آلفای کرونباخ این مقیاس، برابر با 0/88 بوده است. راهنما، گویه ها و شیوه ی نمره گذاری این مقیاس در زیر آورده شده است.
ب- فرم کوتاه پرسشنامهی ذهنآگاهی فرایبرگ: این پرسشنامه که توس والاچ، باچلد، بوتنمولر،کلینکت و اشمیت - - 2006 تهیه و اعتباریابی شده است، دارای چهارده گویه بوده و دو زیرمقیاس پذیرش آگاهانه - هشت گویه - و حضور آگاهانه - شش گویه - را میسنجد که به تقلید از فرم سی آیتمی باچلد، گروسمن و والاچ - 2001 - ساخته شده است. آزمودنی به هر گویه، براساس مقیاس چهار درجهای لیکرت از »به ندرت« تا »تقریباً همیشه« پاسخ میدهد و دامنهی نمرات از 14 تا 56 می باشد. ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامهی 30 گویهای برابر با 0/93 بوده و برای فرم کوتاه - چهارده گویه - در افراد عادی برابر با 0/79 و در افراد بالینی برابر با 0/86 بهدست آمده است. همبستگی کلی این مقیاس با مقیاس اضطراب صفت از پرسشنامهی اضطراب حالت صفت برابر با -0/62 بوده است - والاچ و همکاران،
