بخشی از مقاله
چکیده:
هدف از این پژوهش تعیین نقش سبک هاي یادگیري و نگرش تحصیلی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه سوم و چهارم دوره متوسطه شهر ملایر بود. روشی که در این پژوهش به کار رفته است، از نوع توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماري این پژوهش، شامل تمامی دانش آموزان دختر و پسر پایه هاي سوم و چهارم دوره متوسطه شهر ملایر به تعداد 2770 نفر بود که در سال تحصیلی 91-92 مشغول به تحصیل بوده اند. نمونه مورد مطالعه در این پژوهش 338 نفر بودند که به صورت تصادفی طبقه اي خوشه اي انتخاب شدند.
ابزار مورد استفاده جهت جمع آوري داده ها در این پژوهش، دو پرسشنامه سبک هاي یادگیري کلب - - 1985 و نگرش تحصیلی اکبري - - 1383بود. همچنین تحلیل داده ها در این پژوھش با استفاده از آزمون هاي تحلیل واریانس چند متغیره، تحلیل رگرسیون و واریانس یکراهه انجام شد. با توجه به ضریب آلفاي 0/85 و سطح معنی داري 0/05 نتایج نشان داد که بین نگرش به رشته تحصیلی دانش آموزان بر اساس سبک هاي یادگیري آنان تفاوت وجود دارد. متغیر جنسیت تأثیر گذار و پیش بینی کننده هاي معتبري براي نگرش تحصیلی هستند، اما عامل سبک هاي یادگیري عامل بی ارتباطی براي پیش بینی نگرش تحصیلی است.
همچنین نتایج نشان داد که بین سبک هاي یادگیري بر اساس جنسیت و پایه تحصیلی تفاوتی وجود تدارد؛ اما بین سبک هاي یادگیري دانش آموزان بر اساس پیشرفت تحصیلی آنان تفاوت وجود داشت. نتایج نشان داد که جنسیت پیش بینی کنندة معتبري براي پیشرفت تحصیلی دانش آموزان نیست.
مقدمه و بیان مسئله:
تمامی پیشرفت هاي انسان در دنیاي امروزي محصول یادگیري3 است و اعتبار یک نظام آموزشی وابسته به میزان یادگیري فراگیران است به همین دلیل کارشناسان امور آموزشی را بر آن داشته تا راهی را براي هماهنگ تر کردن سرعت یادگیري انسان با تحولات عصر کنونی بیابند؛ چرا که یادگیري از جمله عوامل مهم در پیشرفت او به شمار می رود و با استفاده از آن است که استعدادهاي خود را شکوفا می کند
از اینرو برنامه ریزان در گنجاندن مواد برنامه درسی و معلمان در فرآیند تدریس خود علاقه مند هستند متغیرهاي مربوط به یادگیري را شناسایی کرده و از آنها استفاده بهینه را بنمایند. یکی از این متغیر ها سبک یادگیري است. سبک یادگیري شیوه پردازش اطلاعات و نحوه واکنش به آن را در هر فرد تعیین می کند و از این طریق به فراگیران کمک می کند تا در راستاي اهداف عالی آموزش گام بردارند
واقعیت این است که همه ما با یک سبک یاد نمی گیریم، هر یک از ما سبک یادگیري خاص خود را داریم و این سبک ها بر میزان یادگیري مان در شرایط خاص اثر می گذارند. گروهی از طریق گوش دادن مطلب را یاد می گیرند و برخی از طرق دیگر. باید توجه داشت که سبک یادگیري هر فرد می تواند ترکیبی از این رویکرد ها باشد. همچنین ضعف یا رد هر کدام از سبک ها می تواند یادگیري را با مشکل مواجه کند. پس بهتر است سبک یادگیري خود را بشناسیم و موارد ضعف خود را بهبود ببخشیم
افراد در چگونگی برخورد با یک تکلیف با هم تفاوت دارند، اما این تفاوتها نشانگر سطح بهرهي هوشی یا الگوهاي توانایی به خصوص آنها نیست، بلکه بیشتر ناشی از سبکهاي یادگیري است که افراد مختلف براي پردازش و سازماندهی اطلاعات و براي واکنش نشان دادن به محرك هاي محیطی مورد استفاده قرار می دهند
از آنجا که دانش آموزان داراي سبک هاي مختلف یادگیري هستند و این سبک هاي مختلف بر یادگیري، شکل گیري نگرش تحصیلی و پیشرفت تحصیلی آنان تأثیر می گذارد، لازم است معلمان از چگونگی و انواع آنها آگاه باشند تا دانش آموزان خود را در استفاده بهینه از سبک هاي مختلف یادگیري کمک کنند
استفاده از نتایج این پژوهش می تواند معلمان و والدین را یاري داده تا با به کارگیري روش هاي بهینه یادگیري، دانش آموزان را به فرآیند یادگیري شان علاقه سازند و از این طریق یک نوع تعامل مثبت و اثرگذار بین آنها به وجود آمده و به این طریق عملکرد بهتري از خود نشان خواهند داد. از آنجا که آگاهی از سبک هاي یادگیري و نگرش تحصیلی نقش بسیار مهمی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارند، به همین منظور پژوهشگر تلاش کرده که با انجام دادن این پژوهش نتایجی را به دست آورد که از طریق آن دانش آموزان با توانایی هاي خود آشنا شده و از سبک هاي یادگیري متناسب با خودشان استفاده کرده و نگرش تحصیلی درستی به دست آورند، در این صورت دیدگاه هاي آنان نسبت به فرآیند تحصیلی شان عمیق، واضح و روشن خواهد گردید و آنان را قادر می سازد تا به پیشرفت تحصیلی مناسبی دست پیدا کرده و در رسیدن به اهدافشان موفق تر باشند
با توجه به اینکه دو مقوله سبک هاي یادگیري و نگرش تحصیلی هر کدام می توانند بر میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تأثیر بگذارند؛ لذا محقق این سؤال اساسی را در ذهن دارد که نقش سبک هاي یادگیري و نگرش تحصیلی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه چیست؟
به عبارت دیگر پژوهشگر به دنبال کسب فهم راجع به این مسئله است که سبک هاي یادگیري و نگرش تحصیلی به چه میزان میتوانند پیشرفت تحصیلی افراد را موجب شوند. اینکه دارا بودن سبک خاصی منجر به پیشرفت خاصی می شود یا اینکه داشتن نگرش مثبت یا منفی به چه میزان می تواند موجب موفقیت تحصیلی بیشتر گردد. گر چه به نظر می رسد داشتن سبک هاي یادگیري و نگرش تحصیلی صحیح میتواند موجب شود تا دانش آموز درك بهتري از مسایلی که با آن روبروست داشته باشد اما تلاش هاي این پژوهشگر مبنی بر انجام پژوهشی که به طور ویژه به دنبال "نقش سبک هاي یادگیري و نگرش تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه در پیشرفت تحصیلی آنان "باشد مثمر ثمر واقع نشد؛ لذا تصمیم بر انجام این پژوهش گرفته شد. بر این اساس سؤالات پژوهش به شرح زیر می باشند:
1. آیا بین نگرش تحصیلی دانش آموزان پایه سوم و چهارم دوره متوسطه بر اساس سبک هاي یادگیري آنها تفاوت وجود دارد؟
2. آیا جنسیت و سبک هاي یادگیري پیش بینی کننده هاي معتبري از نگرش تحصیلی دانش آموزان پایه سوم و چهارم دوره متوسطه هستند؟
3. آیا بین سبک هاي یادگیري دانش آموزان پایه سوم و چهارم دوره متوسطه بر اساس پایه تحصیلی آنها تفاوت وجود دارد؟
4. آیا بین سبک هاي یادگیري دانش آموزان پایه سوم و چهارم دوره متوسطه براساس جنسیت آنها تفاوت وجود دارد؟
5. آیا بین سبک هاي یادگیري دانش آموزان پایه سوم و چهارم دوره متوسطه بر اساس پیشرفت تحصیلی آنان تفاوت وجود دارد؟
پیشینه پژوهش:
در پژوهشی شالیان - - 1379 به بررسی ارتباط بین پیشرفت تحصیلی، نگرش و سبک هاي یادگیري پرداخت. نتایج نشان داد که بین نگرش دانشجویان نسبت به انسان با توجه به رشته هاي تحصیلی مختلف تفاوت معنی داري وجود دارد. نگرش دانشجویان گروه علوم پایه نسبت به انسان در مقابل سایر دانشجویان مثبت بود و برعکس دانشجویانی که از رشته هاي علوم انسانی و الهیات فارغ التحصیل شده اند از نگرشی منفی نسبت به سایر دانشجویان برخوردار بودند. بین رشته هاي تحصیلی دانشجویان با سبک هاي انتخابی شان و همچنین بین نگرش آنان با سبک هاي یادگیري ارتباط معنی داري وجود نداشت.
رحمانی - - 1381 پژوهشی با عنوان بررسی رابطه بین نگرش دانش آموزان به ریاضیات با موفقیت تحصیلی آنان در درس ریاضی در شهر اصفهان انجام داد. تعداد 180 نفر از دانش آموزان با استفاده از روش همبستگی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین دو متغیر نگرش نسبت به ریاضی و موفقیت تحصیلی رابطه وجود دارد.
پیت - - 2012 در پژوهشی به بررسی رابطه بین نگرش و پیشرفت تحصیلی پرداخت. نتایج نشان داد که ضریب همبستگی موجود بین آن دو متغیر 0/34 است. این نتیجه بیانگر آن است که بین دو متغیر رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد. یعنی با افزایش نگرش دانش آموز میزان پیشرفت تحصیلی بالا خواهد رفت.
نتایج پژوهش هاي لی- دیویس - - 2012 نشان داد که بین جنسیت و سبک هاي یادگیري رابطه وجود دارد. به این معنی که مردان بیشتر به تجربه عینی تمایل دارند در حالی که زنان عموما تأملی ترند
یارا - 2009 - در پژوهشی به بررسی رابطه بین نگرش معلمان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در مدارس نیجریه پرداخت. نتایج نشان داد که نگرش مثبت و خوبی از معلمان درباره آموزش ریاضیات در مدارس وجود دارد و براي آنان این موضوع اهمیت زیادي دارد که معلمان ریاضی به خوبی مجهز باشند و از لحاظ روانشناسی هم توانایی کافی را داشته باشند.
در پژوهشی یازیکیلار و گاون - 2009 - 7 به بررسی تأثیر سبک یادگیري بر روي پیشرفت تحصیلی و نگرش دانش آموزان پرداختند. نتایج حاکی از آن بود که بین دانشآموزان گروه آزمایش و گروه کنترل در پیشآزمون تفاوت معناداري از نظر مهارت در درس، میزان ظرفیت حافظه و نگرش به واحد درسی مشاهده نشد اما در پسآزمون دانشآموزان گروه آزمایش و گروه کنترل از نظر مهارت و خبرگی در واحد درسی تفاوت معناداري داشتند و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان گروه آزمایش بالاتر بود.
کان - 2009 - 8 در پژوهشی به بررسی ارتباط بین پیشرفت تحصیلی با سبکهاي یادگیري در کشور ترکیه پرداخت. نتایج مطالعه فوق نشان داد نزدیک به نیمی از دانشجویان سبک یادگیري جذبکننده داشتند و بقیه دانشجویان به ترتیب سبک هاي یادگیري همگرا، واگرا و انطباق یابنده. بین سبک هاي یادگیري دانشجویان و پیشرفت تحصیلیشان همبستگی معناداري وجود نداشت و اینکه سال تحصیلی دانشجویان اثر معناداري روي سبک هاي یادگیري آنها نداشت.
امیر - 2010 - در پژوهشی به بررسی رابطه بین نگرش و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در مدارس ترکیه پرداخت. نتایج نشان داد که بین نگرش و پیشرفت تحصیلی رابطه وجود دارد. مارسل و رانی - 2012 - 9 در پژوهشی به بررسی ارتباط بین پیشرفت تحصیلی، جنسیت و با سبکهاي یادگیري در کشور آمریکا پرداختتند.
نتایج مطالعه فوق نشان داد نزدیک به نیمی از دانش آموزان سبک یادگیري انطباق یابنده داشتند و بقیه به ترتیب سبک هاي یادگیري همگرا، واگرا و جذبکننده داشتند. بین سبک هاي یادگیري دانشجویان و پیشرفت تحصیلیشان همبستگی معناداري وجود دارد.
