بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین آسیب نوپدید اعتیاد به تلفن همراه و سلامت روان دانشجویان پرستاری شهر همدان انجام شده است. روش پژوهش به شیوه توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان پرستاری دانشگاه آزاد واحد همدان در سال تحصیلی 1392- 1393 مشغول به تحصیل میباشند. نمونهای به حجم 400 نفر از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحلهای انتخاب شد و پس از انجام آزمون غربالگری و احتساب نمره متوسط و بالا در آزمون وابستگی به تلفن همراه، این حجم نمونه به تعداد 200 نفر - 100 نفر دختر، 100 نفر پسر - کاهش یافت.
ابزار پژوهش را پرسشنامه سلامت روان - GHQ-28 - و پرسشنامه اعتیاد به تلفن همراه جنارو و همکاران تشکیل داده است. برای تحلیل دادهها از روش آماری همبستگی پیرسون و مقایسه میانگینهای دو گروه مستقل t - مستقل - استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد بین سلامت روان و اعتیاد به تلفن همراه رابطه معکوس وجود دارد. همچنین بین میزان اعتیاد به تلفن همراه در دانشجویان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود دارد اما بین سلامت روان این دو گروه تفاوتی وجود نداشت.
مقدمه:
از جمله مهمترین و مؤثرین انواع تکنولوژیهای ارتباطی که در سایهی ایجاد تلفن به وجود آمده است، موبایل است. موبایل یا تلفن همراه گرچه امروزه به یک وسیلهی عادی و پیش پا افتاده تبدیل شده است، اما چنان تغییرات شدیدی در زندگی انسانها بوجود آورده است که تعمق و تفکر در خصوص آن در حوزه های مختلف انسانی لازم است تا بتوان به خوبی آثار بوجود آمده از آن را موشکافی نمود.
در جامعه امروز ما استفاده از تلفن همراه در میان همه گروه های اجتماعی اعم از زن و مرد و پیر و جوان، باسواد و بی سواد از جذابیت خاصی برخوردار است به گونه ای که استفاده از این تکنولوژی امری اجتناب ناپذیر گردیده و زندگی را برای کسانی که به آن خو گرفته اند دشوار می سازد. تلفن همراه نیز مانند هر تکنولوژی دیگر همراه با فواید بسیاری که در راستای پیشرفت جوامع دارد پیامدها و آثار نامطلوبی را نیز به همراه می آورد. بنابراین بررسی تاثیرات منفی و آسیب های ناشی از استفاده نابهجار تلفن همراه امری خطیر و بسیار ضروری می باشد.
آنچه امروزه به عنوان »سلامت روان« مطرح میشود چیزی فراتر از فقدان کامل اختلالات روانی است و عبارت است از : حالتی از سلامتی و بهزیستی که توانایی پی بردن به استعدادها و توانمندیها وجود داشته باشد، از عهده استرسهای طبیعی بر آمدن، به طور مفید و موثر کار کردن، داشتن حس مسئولیت و همکاری در روابط خود. موضوع سلامت روان به تمام سطوح جامعه مربوط میشود که میبایست کلیه امکانات جامعه در تأمین آن بسیج شوند. با توجه به اینکه در مدارس، پرورش جسم و سلامت روان به طور کلی منظور نظر است، لذا از نظر تئوری هدف آموزش و پرورش و سلامت روان میتواند یکی باشد، هر دو درصدد فراهم سازی زمینه های رشد شکوفایی انسان میباشد - شاملو،. - 232:1382
امروزه سلامت روانی را بر اساس تعریف کلی وسیعتر تندرستی تعریف میکنند. طی قرن گذشته ادراک ما از تندرستی، به طور گسترده ای تغییر یافته است. برای حفظ سبک زندگی سالم و بهنجار پیش از پیشگیری بیماری ضرورت دارد؛ و همراه کردن مسئولیت شخصی و فعالیت برای رسیدن به سلامت نیز لازم است. بنابراین، بهداشت روانی نه تنها نبود بیماری روانی را در نظر دارد بلکه به سطحی از عملکرد معتقد است که فرد با خود و سبک زندگیاش آسوده و بدون مشکل باشد. تصور بر این است که ما باید بر زندگیمان مسلط باشیم و فقط در چنین حالتی است که میتوانیم آن قسمتهایی را که درباره خودمان یا زندگیمان مسئله ساز است تغییر دهیم - منشی طوسی،. - 3:1374
به طور کلی بهداشت روانی ایجاد سلامت روان به وسیله پیشگیری از ابتلا به بیماریهای روانی، کنترل عوامل موثر بروز آن، تشخیص زودرس، پیشگیری از عوامل ناشی از برگشت بیماریهای روانی و ایجاد محیط سالم برای برقراری روابط صحیح انسانی است - میلانی فر،. - 56: 1382 به عبارت دیگر بهداشت روانی در معنای وسیع خود از مقوله تعلیم و تربیت در تمام طول حیات آدمی است. بهداشت روانی مستلزم تربیت همه جانبه فرد و تأمین امکانات پرورشی آموزشی فرد در خانواده و مدرسه و مناسبات و ارتباطات اجتماعی است - مشهدی میقاتی، - 5:1384
یکی از موارد مهم و اساسی جوانان اعتیاد به تلفن همراه است که مانند تمام اعتیادهای دیگر با علائمی از قبیل احساس تنهایی ، اضطراب ، افسردگی ، کج خلقی ، ضعف اعتماد به نفس و ... همراه است. پای این نوع جدید از اعتیاد فزاینده به کشور ما نیز کشیده شده است. به گفته کارشناسان، خطرات و مشکلات اعتیاد به تلفن همراه بیش از خطرات ناشی از اعتیاد به مواد مخدر است، چرا که در اعتیاد به مواد مخدر این جسم آدمی است که بیش از بیش دچارآسیب می شود ولی در اعتیادبه تلفن همراه روح و روان فرد دچار آسیب شده و شرایط طبیعی و سلامت روانی انسان ها را از آن ها می گیرد - گرینفیلد، . - 48:1384 مطالعات اخیر نشان میدهد که اولا استفاده از تلفن همراه، سبب ایجاد احساس تنهایی ، ناکامی، اضطراب و به طور کلی کاهش سلامت روانی میشود .
اشخاصی که از اینترنت بیشتر استفاده میکنند علاوه بر آن که بر زندگی خانوادگی آنها تاثیر منفی میگذارد ، زمان کمتری با خانواده صحبت میکنند و احساس تنهایی، اضطراب، افسردگی، کمبود عزت نفس و... در آنها بیشتر میشود - فیروز بخت، . - 5:1380 نتایج یافته های پژوهشی جدید در آمریکا در ارتباط با پیام کوتاه تلفن همراه نشان داد، جوانانی که به طور افراطی و اعتیاد گونه از پیام کوتاه تلفن همراه استفاده میکنند سطوح بالایی از تکانشگری، احساس تنهایی و اضطراب اجتماعی را دارند - بلیوکس،. - 532:2007 کاپلان - 86:2002 - به این نتیجه رسیده که افراد معتاد به تلفن همراه از ویژگی هایی چون احساس تنهایی، کمرویی، کناره گیری اجتماعی و افسردگی برخوردارند و افراد وابسته به اینترنت از نظر واکنش های اجتماعی در سطح پایین تری نسبت به افراد غیر وابسته به اینترنت قرار دارند.
فلز،دیگو و کاپلان - 520:2002 - نشان دادند که نوجوانانی که از تلفن همراه زیاد استفاده میکنند، ارتباط و تماسشان با والدین کاهش یافته و همچنین از نظر اجتماعی، منزوی و گوشه گیر شده بودند و نیز به این نتیجه مهم دست یافتند که استفاده افراطی از تلفن همراه موجب کاهش حمایت اجتماعی و تماس اجتماعی میشود و در نهایت به افسردگی و تنهایی میانجامد.
با توجه به مطالب بیان شده هدف از پژوهش حاضر مطالعه مقایسه شناسایی رابطه بین آسیب نوپدید اجتماعی اعتیاد به تلفن همراه و سلامت روان نوجوانان است.
روش
شرکت کنندگان و طرح پژوهش
پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی و از نوع همبستگی است که از دو گروه شرکت کنندگان شامل دانشجویان دختر و دانشجویان پسر تشکیل شده است و به بررسی دو متغیر اعتیاد به تلفن همراه و سلامت روان بر روی آنها پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان پرستاری دختر و پسر شهر همدان که در سالتحصیلی 1392-93 مشغول به تحصیل بودند تشکیل شده است. که نمونه ای به حجم 400 نفر از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و پس از انجام آزمون غربالگری و احتساب نمره متوسط و بالا در آزمون وابستگی به تلفن همراه، این حجم نمونه به تعداد 200 نفر - 100 نفر دختر، 100 نفر پسر - کاهش یافت.
