بخشی از مقاله
چکیده
با وجود اینکه مالی کلاسیک انسان را موجودی عقلایی در نظر می گیرد ، اما مطالعات تناقض هایفراوانی را به ثبت رسانده است. در پاسخ به این تناقض ها مالی رفتاری بوجود آمد که زیان گریزی یکی از مهمترین اصول مالی رفتاری محسوب می شود.بنابر این هدف از مطالعه حاضر بررسی رابطه انگیزه پیشرفت با زیان گریزی دانشجویان حسابداری دانشگاههای آزاد اسلامی استان سیستان و بلوچستان بود.بدین منظور نمونه ای مشتمل بر 247دانشجوی حسابداری - 93دختر،154پسر - به طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی از جامعه آماری دانشجویان حسابداری دانشگاه های آزاداسلامی استان سیستان و بلوچستان انتخاب شدند. و به پرسشنامه های انگیزه پیشرفت هرمانز - - AMQ، زیان گریزی - - LAQ پاسخ دادند. یافته های پژوهش نشان داد رابطه منفی معنی داری میان انگیزه پیشرفت و زیان گریزی دانشجویان وجود داشت. - r= -0/65، - p<0/001در نتیجه می توان با کار بر روی انگیزه پیشرفت و آموزش به دانشجویان جهت افزایش آن به کاهش زیان گریزی دانشجویان کمک نمود.
واژگان کلیدی: زیان گریزی،مالی رفتاری،انگیزه پیشرفت،دانشجویان حسابداری
مقدمه
مالی کلاسیک بر اساس تئوری های مالی مبتنی بر حداکثر سازی مطلوبیت انتظاری و ریسک گریزی ، انسان را موجودی کاملاعقلایی در نظر گرفته و حکم می کند سرمایه گذار چگونه باید رفتار کند - بلک و همکاران،. - 2013 درحالیکه مطالعات تجربی از دنیای واقعی هجمه های فراوانی را در سالهای اخیر به تئوری های مدرن مالی و فرض انسان عقلایی وارد کرده است - رضا زاده و فلاح شمس ،. - 1392 در پاسخ به این ناتوانی علمی در چند دهه اخیر شاخه نوینی به نام فاینانس رفتاری ایجاد گردید ، که به بررسی رفتار سرمایه گذاران در بازارهای مالی با رویکرد روانشناسانه می پردازد ، مطالعات روانشناختی نشان می دهد که انسان ها در عمل رفتاری متفاوت از آنچه که تئوری های مدرن مالی از انسان عقلایی ترسیم می کنند از خود بروز می دهند - لیو و سونگ،. - 2013
به همین دلیل مالی رفتاری در تلاش است تا کاربرد فرآیند های تصمیم گیری روانشناختی را در شناخت و پیش بینی بازارهای مالی نشان دهد ، کانمن و تورسکی که جزء پیشگامان مالی رفتاری می باشند در تبیین تئوری دورنمای تجمعی خود چهار مفهوم زیان گریزی ، حسابداری ذهنی ،ریسک پذیری نامتقارن وتابع وزن دهی احتمالات را تبیین نمودند - بال و همکاران،. - 2012زیان گریزی به عنوان شاخه ای از نظریه چشم انداز، مطرح می کند که افراد در دامنه وسیعی ضرر غیر قطعی را هر چقدر که بزرگتر باشد به ضرر حتمی ترجیح می دهند ، بنابر این افراد احساس ناگوارتری نسبت به زیان در مقایسه با همان اندازه سود دارند - سیکارون و مارچتی ،2013 ؛پمپین،2006؛رودپشتی و همکاران،. - 1391 پژوهش ها نشان داده اند که عدم مطلوبیت یا احساس ناخرسندی که از یک میزان ضرر مالی مشخص به انسان دست می دهد حدودا 2/5برابر میزان لذت یا خرسندی ناشی از سود به همان میزان است - مالال همکاران،2013؛ بیکرونو فسینگر ، - 2010
پژوهش های فراوان از جمله رضا زاده و فلاح شمس - 1392 - نشان داده اند که یکی از معروف ترین تورش های رفتاری زیان گریزی می باشد که باعث می شود سرمایه گذاران در بازارهای سهام از فروش سهام زیان ده خود برای مدت طولانی خودداری کرده ، اما سهام سود ده خود را خیلی زودتر از آنچه اقتضا می کند به فروش برسانند ، توجیه رفتار مذکور از منظر روانشناسی این است که برای سرمایه گذاران قبول این حقیقت که در یک سرمایه گذاری ضرر کرده اند مشکل است و تا زمانی که سهام خود را به فروش نرسانده اند از لحاظ ذهنی احساس ناخرسندی ناشی از شناسایی زیان را به تعویق انداخته و به امید آینده نامعلوم باقی می مانند ، اما در مورد سهام سود ده ، ترس از کاهش ناگهانی قیمت موجب می شود سرمایه گذاران سهامی را که برایشان بازدهی داشته را زودتر زودتر واگذار کرده و از ریسک تبدیل شدن آن به یک سهام ضرر ده اجتناب کنند.
بنابر این زیان گریزی به عنوان یک تورش رفتاری باعث تصمیمات غیر عادی سرمایه گذاران شده و بازار را از حالت کارا خارج می کند که پیامد منفی آن از نظر فردی ضرر و زیان سرمایه گذاران بطور مستقیم و از بعد کلان کاهش کارایی بازار می باشد که به نوبه خود آسیب جبران ناپذیری بر اقتصاد کشور وارد می آورد ، این مهم در پژوهش فلاح پور و عبدالهی - 1390 - که در بازار بورس تهران انجام پذیرفت نمود یافته است ،بطوریکه زیان گریزی یکی از مهمترین تورش های رفتاری در میان تورش های دیگر بر آ ورد شد که در اقتصاد های متلاطم و بی ثبات نمود بیشتری دارد . پژوهشها نشان داده اند، زیان گریزی با شغل رابطه دارد بطوریکه بالاترین زیان گریزی متعلق به دانشجویان بوده و کمترین میزان زیان گریزی مربوط به کارمندان دولت بوده است - کوگلرو همکاران،. - 2013
پژوهش ها نشان داده اند زیان گریزی جزء خصوصیات فردی ثابت و اختصاصی بوده و یک ویژگی شخصیتی محسوب می شود - یاکی و همکاران ،. - 2013 زیان گریزی به عنوان یک ویژگی شخصیتی در بسیاری از ویژگی های شخصیتی بزرگ تاثیر گذار است و غلبه بر آن توسط آموزش و یادگیری و تجربه با صرف زمان مقدور می باشد - کاچتر و همکاران،. - 2010وست فال - 2009 - در تحقیقات خود به این نتیجه رسید که زیان گریزی با خطای دگرگون گریزی و پشیمان گریزی رابطه دارد . او همچنین دریافت که زیان گریزی رابطه مثبت معنا داری r=0/35 - ، - p<0/05 با متغیر احتمال خرید که یکی از شرایط آزمایش بود دارد.
و نیز زیان گریزی در زنان و مردان تفاوت معنا داری دارد بطوریکه زیان گریزی زنان بیشتر از مردان است بنابر این تصور می شود با توصیف و تبیین دقیق زیان گریزی و ارائه راهبردهای لازم جهت کاهش آن به کارایی بازار کمک نمود ، با بررسی ادبیات تحقیق در می یابیم توصیف و شناخت زیان گریزی در پژوهش های زیادی - رضازاده و فلاح شمس،1392؛ راهنمای رودپشتی و همکاران ، - 1391 انجام پذیرفته است اما تبیین و علل احتمالی آن بدرستی صورت نپذیرفته است.یکی از این علل احتمالی که تصور می شود که می تواند بر زیان گریزی تاثیر بگذارد ، انگیزه پیشرفت می باشد ، انگیزه پیشرفت تمایل و گرایش افراد به کو شش و تلاش برای دستیابی و رسیدن به موفقیت در یک هدف پسندیده و خوش آیند می باشد که یکی از انگیزه های مهم اجتماعی بوده و از ویژگی های شخصیتی هر فرد است و بین افراد از این لحاظ تفاوت وجود دارد که بر اساس آن می توان رفتارهای خاصی را پیش بینی نمود - وانگ و اسلس،. - 2013
وقتی افراد با معیار برتری مواجه می شوند ، واکنش های هیجانی آنها فرق می کند ، بطوریکه افراد دارای نیاز به پیشرفت زیاد عموما با هیجانهای گرایش مثل امید ، غرور و خشنودی پاسخ می دهند ، اما افراد دارای نیاز به پیشرفت کم عموما با هیجانهای اجتنابی مثل اضطراب ، حالت تدافعی و ترس از شکست پاسخ می دهند - زارع و محمد زاده،. - 1392 همچنین رفتار پیشرفت به عنوان تعارض بین تمایل به نزدیک شدن به تکالیف و تمایل به دور شدن از تکلیف می باشد، عامل انگیزه پیشرفت تمایل به نزدیک شدن به تکالیف می باشد که هیجان های گرایش مانند امید و غرور و خشنودی را به دنبال دارد اما انگیزه اجتناب از شکست عامل دور شدن از تکلیف است که عموما با هیجانهای اجتنابی مثل اضطراب و ترس از شکست همراه است . کمرر نیز معتقد است که زیان گریزی در دل ترس نهفته است - دبتس و بولنس ،. - 2012
انگیزه پیشرفت و گرایش به موفقیت با رشد اقتصادی جامعه و سلامت فردی ارتباط دارد. با مطالعه انگیزه های اجتماعی ، که در ادبیات ملی یک فرهنگ ، به ویژه در کتاب های کودکان ، ظاهر می شوند و مربوط ساختن آنها با تاریخ اقتصادی آن فرهنگ ، محققان دریافته اند که نیاز به پیشرفت زیاد با شاخص های متعدد رشد اقتصادی همبستگی دارد. - حسن زاده ،. - 1392مک کللند یکی از محققینی بود که با بررسی های خود علل صعود و سقوط تمدن های باستانی و الگوهای رشد اقتصادی آن ها، احساس نمود که به عامل روانی و انگیزه های اجتماعی مردم هر کشور توجه و اهمیت لازم داده نشده است . به اعتقاد او تفاوت در سطح و میزان انگیزه پیشرفت از عوامل بسیار موثر در الگوهای رشد و یا افت اقتصادی بوده است . یکی از بخش های نخستین پژوهش این روانشناس با تمدن یونان باستان در آتن سالهای 900 - تا 1000 پس از میلاد - سروکار داشت .
او دریافت که سطح انگیزه پیشرفت جوی روانی ایجاد کرد که توسعه اقتصادی را برای آتن امکان پذیر می نمود. از آنجا که پیشرفت روزافزون آتن به بازرگانی خارجی وابسته بود، عرصه بازرگانی و داد و ستد شاخص مناسبی برای رشد اقتصادی به شمار می آمد. مک کللند به این سان توانست نشان دهد که عصر بازرگانی از آغاز تا دوره رشد اقتصادی کلان رونق داشت پس از این رشد به تدریج کاسته شد و دوره های افت و خیز اقتصادی پیش آمد. او همچنین در حالی که شاخص های مختلفی برای تعداد زیادی از کشورها به کاربرد ، در جست و جوی آن نیز بود که ارتباط میان انگیزه پیشرفت و رشد اقتصادی را در زمان های جدیدتر نشان دهد ، مانند اینکه ، وی از میزان مصرف برق در یک کشور نسبت به جمعیتش برای سرزمین های در مناطق معتدل به عنوان مقیاس رشد اقتصادی بهره گرفت.
ازطرفی پژوهش ها نشان داده که ارتباط مثبتی میان انگیزه پیشرفت و رشد اقتصادی بعداز آن وجود دارد . بنابراین ، این یافته ها روشن می سازند که کوشش در راه موفقیت بیش از توسعه اقتصادی صورت میگیرد. - پارسا ،. - 1391بی بی و فرگوسن - 2013 - در پژوهش خود که در یک نمونه 260 نفری انجام شد ، شاخص آلکسی تایمیا - ناتوانی در بیان احساسات از جمله ترس به دلیل فقدان آگاهی هیجانی می باشد. - ابعاد شخصیت و هیجان خواهی را در دو شرایط بدون ریسک و پر ریسک بررسی کرد. نتایج نشان داد آلکسی تایمیا - - Alexithymia بالاتر با زیان گریزی پایین تر ، در هر دو شرایط بدون ریسک و پر ریسک رابطه داشت ، واین رابطه منفی حتی زمانی که متغییرهای جنسیت ، هیجان خواهی و ابعاد
