بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر رابطه باورهای فراشناختی با نشخوار فکری را در نوجوانان مرکز خیریه گرگان مورد بررسی داده است. پژوهش حاضر از نظر هدف، پژوهشی کاربردی بود. همچنین باتوجه به نحوه گردآوری داده ها، جزء تحقیقات توصیفی - غیرآزمایشی - و از نوع همبستگی است. جامعه آماری تحقیق حاضر را کلیه نوجوانان مرکز خیریه گرگان 1396-1395 به تعداد 315 نفر تشکیل دادند که براساس فرمول کوکران ، 123 نفر حجم نمونه آماری به صورت نمونه گیری تصادفی تعیین شد.
در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های استاندارد نشخوار فکری نولن و مارو، باورهای فراشناختی ولز و کاترایت - هاتون استفاده شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون از طریق نرم افزار SPSS نسخه 21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین باورهای فراشناخت با نشخوار فکری نوجوانان مرکز خیریه گرگان رابطه مثبت ومعنی داری وجود دارد. بدین معنی که با افزایش باورهای فراشناخت میزان نشخوار فکری افزایش می یاید.
همچنین 17 درصد از میزان نشخوار فکری نوجوانان مرکز خیریه گرگان توسط باورهای فراشناخت قابل پیش بینی می باشد.یافته های پژوهش حاضر میتواند کاربردهای مهمی در حوزه های مختلف از جمله مسائل مربوط به دانشجویان ؛ جوانان و بزرگسالان داشته باشد و میتوان با کاهش باورهای نادرست در افراد باعث کاهش نگرانی های و نشخواز فکری انها بوده و در بهبود زندگی و سلامت روان افراد نقش بسزایی داشته باشیم.
مقدمه
امروزه سلامت فرد، پایه و بنیان سلامت جامعه است و سلامت افراد جامعه از شاخص های مهم توسعه به حساب می آید. با در نظر گرفتن این نکته که سلامت افراد به خصوص نوجوانان و جوانان یکی از اولویت های اصلی در همه کشورها می باشد ؛ باید به عوامل موثر بر ناملایمات روانی افراد توجه شود - . - 1 با توجه به آنکه دوره نوجوانی و جوانی دوره ای است که مهم ترین اتفاقات زندگی هر فرد رقم میخورد و هویت هر فرد شکل واقعی خود را پیدا میکند و بسیاری از جوانان و نوجوانان کشور ما تحت پوشش مراکز خیریه می باشند و بای د دوره شکوفایی خود را در این مراکز و بدور از خانواده و یا با خانواده های نا متعادل سپری نمایند منجر به ناملایمات سلامت روان و افزایش مشکلات روانی مانند نشخوار فکری میگردد.
- 2 - امروزه نشخوار فکری طبقه ای از افکار آگاهانه است که حول یک محور مشخص می گردد و بدون وابستگی به تقاضاها ی محیطی، این افکار تکراری می شوند. شواهدی نشان می دهد که نشخوار فکری پیامدهای آسیب های زیادی به دنبال دارد از جمله: حل مسئله ضعیف، انگیزه پایین، که پاسداری از رفتارهای مؤثر و تمرکز و شناخت به هم ریخته - . - 3 در سال های اخیر نشخوار فکری به عنوان گرایش به افکار منفی تکراری در شروع، تداوم و عود افسردگی، توجه نظری و عملی بسیاری از پژوهشگران را جلب کرده است - . - 4 نشخوار فکری به عنوان یک سبک تفکر با مشخصات اصلی افکار تکراری، عودکننده، مزاحم و کنترل ناپذیر تعریف شده است - . - 5 نشخوار فکری ویژگی شناختی اختلالات خلقی است، همان طور که نگرانی، ویژگی شناختی اختلالات اضطرابی است - . - 6 به نظر پژوهشگران نشخوار فکری یک پدیده پایدار با پیامدهای بالینی جدی است، زیرا یک رابطه قوی با خلق افسرده دارد.
نشخوار فکری به عنوان اشتغال دائمی به یک اندیشه یا موضوع و طبقه ای از افکار آگاهانه و منفعلانه و تکراری است که بر علل و نتایج علائم تعریف میشود و مانع از حل مسئله سازگارانه و افزایش افکار منفی می انجامد . - 7 - نشخوار فکری یکی از شایع ترین اختلالات اضطرابی، اختلال وسواس فکری-عملی است که زندگی افراد را دچار مشکل می سازد. علایم این اختلال به طور معناداری با عملکرد عمومی کودکان و بزرگسالان مبتلا ، مداخله میکنند و به ناسازگاری در محیط زندگی یا محیط های آموزشی منجر میگردند - . - 8
روش تحقیق
پژوهش حاضر از نظر هدف، پژوهشی کاربردی و باتوجه به نحوه گردآوری داده ها، جزء تحقیقات توصیفی - غیرآزمایشی - و از نوع همبستگی است. جامعه آماری تحقیق حاضر را کلیه نوجوانان مرکز خیریه گرگان 1396-1395 به تعداد 315 نفر تشکیل دادند که براساس فرمول کوکران با سطح خطای 5 درصد، 123 نفر حجم نمونه آماری تعیین شد. در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از دو روش میدانی - در این قسمت به منظور جمعآوری دادهها و اطلاعات برای تجزیه و تحلیل از پرسشنامه های استاندارد - نشخوار فکری - - RRS نولن و مارو - 1991 - ، باورهای فراشناختی ولز و کاترایت - هاتون - - - 2004 استفاده شده است و مطالعات کتابخانه ایی - در این قسمت جهت گردآوری اطلاعات در زمینه مبانی نظری و ادبیات تحقیق موضوع، از منابع فارسی و لاتین کتابخانهای، مقالات، کتاب های مورد نیاز و نیز از شبکه جهانی اطلاعات - Internet - مرتبط با باورهای فراشناختی و نشخوار فکری استفاده شد.
پرسشنامه باورهای فراشناختی ولز و کاترایت - 2004 -
این پرسشنامه دارای 30 سوال در قالب چهار درجه ای لیکرت - موافق نیستم؛کمی موافقم؛نسبتا مخالفم و کاملا موافقم - محاسبه میشود و شامل 5 خرده مقیاس میباشد که عبارتاند از: اعتماد شناختی، باورهای مثبت در مورد نگرانی، وقوف شناختی، افکار خطرناک و کنترل ناپذیر، نیاز به کنترل افکار، پاسخها . این پرسشنامه توسط شیرین زاده دستگردی و همکاران در سال 1387 به فارسی ترجمه شده است.
ضریب آلفای کرونباخ توسط ولز و همکاران در سال 75،2004 درصد ؛ شیرین زاده در سال 1387 ، - 0/91روایی - و 0/86 - پایایی - ؛ رضایی در سال 1393 ، 0/93 درصد؛ هاشمی و همکاران در سال 1392 ، 0/80 درصد؛ توسط ابوالقاسمی در سال 1388 ، 0/88 درصد و توسط حسینی وخیر در سال 1388، 0/82 و سالاری فر و پور اعتماد در سال 1390 ؛0/93گزارش شده است. ولز و همکاران در سال 2004 ؛ ضریب آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس ها 0/72 تا - 0/93 روایی - و 0/59 تا - 0/87 پایایی - بیان نمودند. حداقل نمره کسبشده در این آزمون 30 سؤالی برابر 30 و حداکثر آن برابر 120 میباشد. نمره کل برای فراشناخت با مجموع نمرات زیر مقیاسها به دست میآید.
پرسشنامه نشخوار فکری نولن و مارو - - 1991
این پرسشنامه از 22سوال تشکیل شده و متشکل از سه خرده مقیاس حواس پرتی،تعمق و در فکر فرورفتن است. سوالات در مقایسی از 1 - تقریبا هرگز - تا - 4 تقریبا همیشه - ، درجه بندی میشود. دامنه نمره ها از 22 تا 88 قرار دارد. این پرسشنامه در سال 1388 توسط باقری نژاد و همکاران ترجمه و ضریب آلفای کرونباخ را 0/88 و لامینت در سال 2004 ، 0/67 گزارش کردند.ترینور و همکاران در سال 2003 آلفای کرونباخ را 0/90 - روایی - و 0/67 - پایایی - بیان نمودند.پاپاکوریگو و ولز در سال 2004 روایی این پرسشنامه را 0/67 بیان نمودند.
علامت بدست آمده مثبت است، یعنی همبستگی مثبتی بین باورهای فراشناختی و نشخوار فکری وجود دارد. به عبارت دیگر هرچه مقادیر باورهای فراشناختی بیشتر باشد، نشخوار فکری نیز افزایش می یابد. شدت رابطه بین متغیرها نیز متوسط است . مقدار 0,300 حاکی از وجود رابطه متوسط متغیرها برهم است. سطح معنی داری کمتر از 0/05 نشان از تایید معنی داری نتایج بدست آمده می باشد. بنابراین نتیجه این قسمت قابل تایید است.
