بخشی از مقاله
چکیده
هدف از این پژوهش رابطه بهزیستی روانشناختی با سازگاری اجتماعی وکمالگرایی می باشد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری دانش آموزان تیزهوش دختر و پسر مدارس بهنمیر، بابل و بابلسرمی باشد.که تعدادآنها 300 نفر بودند. با مراجعه به جدول کرجسی ومورگان و به روش نمونه گیری تصادفی – طبقه ای 169نفربه عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات پرسشنامه های بهزیستی روانی کارول ریف، پرسشنامه سازگاری بل، مقیاس کمال گرایی اهواز مورد استفاده قرارگرفت. جهت تحلیل داده های پژوهش ازآمار توصیفی و استنباطی استفاده شد.
در قسمت آمارتوصیفی با استفاده ازشاخص های فراوانی، درصدومیانگین وانحراف معیاربه توصیف متغیرهای مورد مطالعه و در قسمت آمار استنباطی با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون به بررسی فرضیات پژوهش پرداخته شد. کلیه تحلیل داده ها بوسیله نرم افزار SPSS-18 انجام شد. یافته ها حاکی ازآن است که بین بهزیستی روانشناختی وسازگاری دانش آموزان تیزهوش رابطه معناداری وجود ندارد. بین بهزیستی روانشناختی و کمالگرایی دانش آموزان تیزهوش رابطه معناداری وجود دارد. همچنین مولفه های بهزیستی روانشناختی قادر به تبیین سازگاری اجتماعی دانش آموزان نمی باشند. پذیرش خود باتوجه به بزرگتر بودن بیشترین سهم را در تبیین کمالگرایی دانش آموزان دارا بوده است.
مقدمه
در سالهای اخیر، گروهی از پژوهشگران حوزه سلامت روانی ملهم از روان شناسی مثبت نگر، رویکرد نظری و پژوهشی متفاوتی برای تبیین و مطالعه این مفهوم برگزیده اند. آنان سلامت روانی را معادل کارکرد مثبت روانشناختی، تلقی و آن را در قالب اصطلاح "بهزیستی روانشناختی "مفهوم سازی کرده اند. این گروه نداشتن بیماری را برای احساس سلامت کافی نمی دانند، بلکه معتقدند که داشتن احساس رضایت از زندگی، پیشرفت بسنده، تعامل کارآمد و مؤثر با جهان، انرژی وخلق مثبت پیوند ورابطه مطلوب با جمع و اجتماع و پیشرفت مثبت، از مشخصه های فرد سالم است. چنانکه گل پرورو همکاران - - 1393در مطالعه خود نشان دادند سرمایه معنوی ظرفیتی بالقوه برای ارتقاء سطح بهزیستی معنوی و بهزیستی روان شناختی افراد درمحیط کار دارند.
دلاور و همکاران - - 1392نشان دادند سه مولفه پذیرش خود، تسلط بر محیط، و روابط مثبت با دیگران می تواند سلامت عمومی دانش آموزان دبیرستانی را پیش بینی کند. امروزه دیدگاه جدیدی درعلوم وابسته به سلامت بطور اعم و در روانشناسی بطوراخص درحال شکل گیری وگسترش است. دراین دیدگاه و رویکرد علمی تمرکز بر روی سلامتی و بهزیستی ازجبنه مثبت ونیز توضیح وتبیین ماهیت روانشناختی بهزیستی است.
الف - پرسشنامه بهزیستی روانی کارول ریف: پرسشنامه استاندارد بهزیستی روانشاختی ریف - 1980 - شامل 54گویه می باشد. بر اساس الگوی بهزیستی روانشناختی، سازه بهزیستی روانشناختی از ششعاملِ زندگی هدفمند، رابطه مثبت با دیگران، رشد شخصی، پذیرش خود، خودمختاری و تسلط بر محیط تشکیل میشود - رایف و کییز،. - 1995 در ایران بیانی و همکاران - - 1387روایی نسخه ی 84 سوالی را روی نمونه ای از145 نفری از دانشجویان دانشگاه آزاد بررسی کردند .
نتایج بررسی روایی مقیا سهای رضایت از زندگی، پرسشنامهی شادکامی آکسفورد و عزتنفس روزنبرگ استفاده شد که همبستگی به دست آمده نمرات این آزمونها با مقیاس بهزیستی روانشناختی به ترتیب 0/47 ، 0/58، 0/46بود. ریف - 1989 - در پژوهشی روی نوجوانان و بزرگسالان جوان پایایی بین 0/93 تا 0/86 برای عوامل به دست آورد. لیندفورس و همکاران - 2006 - در تحقیق خود ساختار پرسشنامه ریف در زبان سوئدی را بررسی کردند.
آنها نمونه ای 1260 نفری از بین زنان و مردان کارگر انتخاب کردند که ضرایب ثبات درونی برای پرسشنامه فوق در این گروه بالاتر از نسخه اصلی انگلیسی بود. تحلیل عاملی تأییدی ساختار شش عاملی آن را در زبان اسپانیایی نیز تأیید نمود. برنز و ماچین - 2009 - نیز در مطالعه خود با بهره گیری از تحلیل عاملی تأییدی مدل را بررسی نمودند. نتایج آنها حاکی از هماهنگی درونی - ضرایب پایایی - بالا بود. ولی یافته های تحلیل عاملی از مدل سه عاملی حمایت کرد.
ب - پرسشنامه سازگاری بل : - BAI - در سال 1961 توسط بل تدوین گردید. این پرسشنامه دارای 160 سؤال است که هر سؤال از سه گزینه بلی، خیر و نمی دانم تشکیل شده است. و5 بعد سازگاری در خانه و خانواده، سازگاری تندرستی و بهداشتی، سازگاری اجتماعی سازگاری عاطفی و هیجانی وسازگاری شغلی - تحصیلی - رامی سنجد. اعتبار آزمون - بازآزمون این پرسشنامه در راهنمای آزمون از مقادیر 0/70 تا 0/93 و ضریب همسانی درونی آن از 0/74 تا 0/93 گزارش شده است. بل ضرایب اعتبار - پایایی - را برای خرده مقیاس های سازگاری در خانه، سازگاری بهداشتی، سازگاری اجتماعی، سازگاری عاطفی و سازگاری شغلی و برای کل آزمون به ترتیب 0/91، 0/81، 0/88، 0/91، 0/85 و 0/94 گزارش کرده است. همچنین، این آزمون روایی بالایی در تشخیص گروه های بهنجار از نوروتیک و همبستگی ا آزمون های شخصیت آیسنگ نشان داده است.
ج - مقیاس کمال گرایی اهواز : - APS - مقیاس کمال گرایی یک مقیاس خودگزارشی 27 ماده است که به وسیله نجاریان، عطاری و زرگر در سال 1378 با هدف سنجش کمال گرایی ساخته شده است. هر ماده این مقیاس دارای چهار گزینه هرگز، به ندرت، گاهی اوقات، اغلب اوقات است. روایی و پایایی:نجاریان و همکاران - 1378 - برای سنجش همسانی درونی کمال گرایی از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده نمودند. مطابق با نتایج بدست آمده ضریب آلفا برای کل نمونه برابر 0/90، برای آزمودنی دختر برابر 0/90 و آزمودنی پسر 0/89 می باشد. احتشام زاده و همکاران - 1388 - در پژوهش خود برای تعیین پایایی پرسشنامه مذکور از دو روش آلفای کرونباخ و تنصیف استفاده کردند که به ترتیب 0/80 و 0/75 ابدست آمدکه بیانگر ضرایب قابل قبول مقیاس یاد شده می باشد.
همچنین نجاریان و همکاران برای سنجش اعتبار مقیاس کمال گرایی، میاس مذکور را همزمان با مقیاس های الگوی رفتاری تیپ A سمی - - TA1 و غیررسمی - - TA2، خرده مقیاس شکایات جسمانی R-scL-90 و مقیاس عزت نفس کوپر اسمیت به دانشجویان نمونه پژوهش خود را ارائه نمودند. ضرایب همبستگی بین نرمه های کل آزمودنی در مقیاس کمال گرایی و مقیاس الگوی رفتاری تیپ سمی 0/67 - TA1 - بوده است، ضریب همبستگی بین مقیاس کمال گرایی با مقیاس شکایات جسمانی 0/41 و با مقیاس عزت نفس کوپر اسمیت 0/39 بود که در سطح P=0/05 معنی دار می باشد.
