بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین هوش هیجانی و شادکامی در دانش آموزان دختر دبیرستانی شهرستان شوشتر انجام شد. پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع همبستَگی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان شوشتر در سال تحصیلی1393-94 می باشد. حجم جامعه شامل 600 دانش آموز که با استفاده از جدول مورگان تعداد 300 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند.
نمونه به شیوه تصادفی ساده از بین دانش آموزان دبیرستانی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه هوش هیجانی برادبری- گریوز و پرسشنامه شادکامی اکسفورد استفاده گردید.جهت تجزیه وتحلیل داده ها نیز از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از وجود یک رابطه مثبت و معنادار بین هوش هیجانی و شادکامی با ضریب همبستگی - r0/340 - بین دانش آموزان دختر دبیرستانی شهرستان شوشتر است.
مقدمه
هوش هیجانی1 یکی از مولفه های روانشناختی است که اخیرا در حیطه بهداشت روانی توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب کرده است. این سازه خصوصا در حوزه های تعلیم و تربیت اهمیت فزاینده ای یافته است. هوش هیجانی پیش بینی کننده ی موفقیت فرد در زندگی است زیرا نشان دهنده ی عملکرد فرد در موقعیت های اضطراری است - بار -آن2، . - 2000 براساس نتایج پژوهش های گوناگون، افرادی که از هوش هیجانی بالایی برخوردارند، می توانند از تمام ظرفیت های وجودی خود استفاده نمایند و محدودیت را به فرصت تبدیل نمایند.
یقینا این افراد شخصیت های مثبتی بوده و در زندگی و موقعیت های تحصیلی و شغلی صاحب موقعیت هایی خواهند بود که بر شادکامی و نشاط آنها ناثیر خواهد گذاشت - پور زارعی،. - 1382 هوش هیجانی، توانایی های ما در جهت خودآگاهی هیجانی شامل مهارت های ما در شناخت احساسات خود و دیگران، مهارت های کافی در ایجاد روابط سالم با دیگران و حس مسئولیت پذیری در مقابل وظایف است.
هوش هیجانی، نسبت به بهره هوشی - هوش شناختی - 3 پیش بینی کننده مطمئن تری برای موفقیت فرد در زندگی و محیط کار و گذران زندگی فردی باشد - علاقه مند،. - 1372بسیاری از والدین و نیز دانشمندان و پژوهشگران در سراسر دنیا با افزایش مشکلات رفتاری و هیجانی از اعتماد به نفس پایین تا اضطراب و افسردگی در کودکان و نوجوانان، آموزش مهارت های لازم در زمینه هوش هیجانی به کودکان و دانش آموزان را ضروری می دانند.
این مهارت ها منجر به افزایش انطباق و احتمال بیشتر حتی در موقعیت های با عوامل خطرآفرین جدی خواهد شد - گلمن. - 41995 پژوهش ها نشان می دهد،کودکان با کفایت هیجانی بهتر، توانایی بیشتری برای تمرکز بر مشکل و استفاده از مهارت حل مساله دارند که موجب افزایش توانایی های شناختی آنان خواهد شد. - مایر، سالوی . - 1999 شادکامی5 یکی دیگر از مهمترین مولفه های روانشناختی افراد خصوصا در سنین نوجوانی است. طی سال های اخیر روانشناسان علاقه مند به حیطه های روانشناختی مثبت نگر توجه خود را به منابع بالقوه احساس های مثبت نظیر شادکامی معطوف کرده اند.
شادکامی مولد انرژی، شور و نشاط, حرکت و پویایی است و همچون سپری می تواند آدمی را در برابر استرس ها و مشکلات محافظت نموده و سلامت جسمی و روانی او را نیز تضمین می کند - هیلز1 و آرگیل،. - 2001 افراد دارای روحیه شاد، هنگام انجام فعالیت های روزمره مثبت اندیشی را سرلوحه فعالیت های خود قرار می دهد و دارای قدرت چاره اندیشی بیشتر هنگام رویارویی با مشکلات کوچک و بزرگ زندگی هستند.
به عبارت دیگر شادکامی، هنگامی پدیدار می شود که انسان دارای احساس رضایت بیشتر از خود و محیط اطراف خود هستند - سیسک2،. - 2008 یافته ها به طور کلی نشان می دهد که با افزایش هوش هیجانی، شادکامی افراد نیزافزایش می یابد؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت که بین هوش هیجانی و شادکامی رابطه وجود دارد. رجبی و شیرعلی پور - - 1388، در پژوهش خود بیان می دارند که: با 95 درصد اطمینان بین هوش هیجانی و شادکامی ذهنی کارکنان رابطه معنادار وجود دارد.
کاظمی، نیک منش و میناخانی - - 1388 در پژوهشی به این نتیجه دست یافتند که بین مؤلفه های هوش هیجانی - به جزء برونگرایی - و شادکامی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج پژوهش پورزارعی - - 1381، در بررسی رابطه بین هوش هیجانی، سلامت روان و شادکامی در دانش آموزان متوسطه فراشبند، نشان داد که: بین هوش هیجانی و شادکامی رابطه مثبت و معناداری و جود دارد. شریعتی و رمضانی - 1388 - ، در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که هرچه افراد از هوش هیجانی بالاتری برخوردار باشند به همان نسبت از شادی بیشتری نیز برخوردار هستند. و هر چه از هوش هیجانی کمتری برخوردار باشند به همان نسبت کمتر شاد هستند.
جوده - 2007 - 3، طی پژوهشی با عنوان هوش هیجانی و رابطه آن با شادکامی و عزت نفس در میان دانشجویان دانشگاه الاقصی، نشان داد که هوش هیجانی به طور مثبتی با شادکامی در ارتباط است. در پژوهش گالاگرو ولا- برودیک - 2008 - 4، نشان دهنده وجود رابطه بین هوش هیجانی و شادکامی می باشد. نتایج پژوهش فورنهام و پتریدس - 2003 - 5، بیان می دارد که هوش هیجانی با شادکامی رابطه مستقیم و همسو دارند و هوش هیجانی بیش از 50 درصد از واریانس کل شادکامی را تبیین می کند.
فورنهام و کریستفور - 2007 - 6 در پژوهش خود دریافتند که هوش هیجانی به طور مثبت پیش گو کننده شادکامی است. در این پژوهش نیز با توجه به اهمیت وضرورت برخوردای نوجوانان از شادی و نشاط تلاش شده که با اجرای آزمون های هوش هیجانی و شادکامی بر روی دانش آموزان دختر دبیرستانی به این حقیقت دست یابیم که آیا بین هوش هیجانی و شادکامی دختران دبیرستانی رابطه معنی داری وجود دارد؟ به بیان دیگر آیا با افزایش، رشد و تقویت هوش هیجانی افراد شادکامی آنها نیز افزایش می یابد؟
روش:
طرح پژوهش: پژوهش حاضر از نوع همبستگی می باشد که در آن رابطه بین متغیرها مورد بررسی قرار می گیرد.دراین پژوهش نیز رابطه بین شادکامی و هوش هیجانی مورد بررسی قرار گرفته است.
