بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهش حاضربررسی رابطه تحمل ابهام و خلاقیت با سبک مدیریتی مدیران مدارس دخترانه مقطع ابتدایی و متوسطه دوره اول منطقه 9 تهران بود.این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی ، توصیفی مدل همبستگی بود . جامعه آماری پژوهش کلیه مدیران مدارس دخترانه در منطقه 9 تهران در سال تحصیلی 1395-96 بودند که تعداد 96 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. ابزار مورد استفاده پرسشنامه تحمل ابهام - بادنر - 1962، پرسشنامه خلاقیت تورنس - 1965 - بود . تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزارهای SPSS 23 و Excel انجام شد. نتایج نشان داد بین تحمل ابهام و خلاقیت رابطه آماری معنی دار وجود دارد - P< ./10 -
کلید واژه: تحمل ابهام ، خلاقیت
مقدمه
تحمل ابهام1 یکی از ویژگی های شخصیتی افراد خلاق است ،مدیران مدارس می توانند از تحمل ابهام به عنوان مکانیسمی در راستای تصمیم گیری بهتر در موقعیت های مبهم که اغلب در مدارس رخ می دهد ، استفاده کنند این موضوع که مدیران چگونه با ابهام سروکار دارند یا واکنش نشان می دهند ، می تواند تحت تاثیر خلاقیت مدیران و سبک مدیریتی آنها باشد - زنانسی وهمکاران ، . - 2006تفکر خلاق یا خلاقیت 2به ایجاد راه حل های مناسب ، ابتکاری و جدید برای مساله منجر می شود - استویچیوا3،. - 2003 بر طبق نظر استرنبرگ 4 و لابارت5 ، - - 1995خلاقیت به چندین مولفه مختلف بستگی دارد . از نظر این دیدگاه چند متغیری عوامل مهم خلاقیت شامل توانایی ذهنی ، دانش ، سبک شناختی ، ویژگی های شخصیتی ، انگیزش و محیط مطلوب و مناسب می باشد - زنانسی6 ، بسانکن7 و لابارت ، . - 2006
از سویی خلاقیت به عنوا ن حالتی روانی وذهنی در قلمرو علم روانشناسی ظهور می کند . از آن جا که عمده کار وفعالیت انسان ها در سازمان ها انجام می شود ، عامل ایجاد وپرورش خلاقیت در محدوده علم وهنر مدیریت قرار می گیرد .مدیریت می تواند توانایی توانایی واستعدادخلاقیت ونوآوری را در افراد ایجاد ، ترویج وتشویق کند یا رفتار وعملکردی داشته باشد که مانع نوآوری کارکنان شود . مدیران برای پرورش افراد خلاق باید موارد زیر را امکان پذیر کنند : تحمل مخاطره ، کاهش کنترل بیرونی ریا، کاهش تقسیم کار زیاد ، قبول ابهام ، تحمل راه های غیر عملی ، تحمل تضاد ، تمرکز بر نتایج تا ابزارها ، ارتباط همه جانبه ، ایجاد نظام مشارکت جو و گسترش کاری - سید جوادین ، . - 1394
پژوهش روی تحمل ابهام وعدم تحمل ابهام را می توان در سازمانها ، رفتاراجتماعی ومطالعات رهبری - کلامپیت و ویلیامز8 ، - 2005،در رشته های حرفه ای کسب وکار - لامبرتون ،فدوروویکز ،روحانی9 ، - 2005وپزشکی - شریل10 ، - 2005 یافت. چگونگی درک یک مدیر مدرسه در موقعیت های مبهم ونامشخص و به ویژه در شرایط ناگوار و سخت بسیار مهم است و تاحد زیادی زندگی صدها ویا شاید هزاران نفر از دانش آموزان را تحت تاثیر قرار می دهد - کیجز ، مک کلوم11 ،. - 2009به عقیده وایزر - 2003 - 12 با وقوع روبه رشد عدم قطعیت در جامعه امروز، مدیران مدرسه تحمل ابهام بالایی را باید تمرین کنند.
در جامعه رو به رشد و توسعه ما با توجه به اینکه خلاقیت نقش حیاتی دارد، زیرا برای نایل شدن به پیشرفت های اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی وآموزشی به افراد خلاق نیازمندهستیم. گرچه تفکر خلاق به طور بالقوه و به نحو فطری در انسان به ودیعه نهاده شده است ، اما ظهور آن مستلزم پرورش است - غلامی ، . - 1387از آنجاکه رشد وتوسعه خلاقیت وابسته به عوامل مختلف فردی واجتماعی است ، و قدرت تحمل ابهام به عنوان یک صفت شخصیتی در خلاقیت نقش دارد به نظر می رسد تحمل ابهام وخلاقیت می تواند با سبک مدیریت مدیران مدارس ارتباط داشته باشدبا توجه به تحقیقات محدودی که در زمینه رابطه بین تحمل ابهام وخلاقیت مدیران انجام شده باشد ، بدین منظوردر پژوهش حاضر پژوهشگر به بررسی این موضوع پرداخته آیا بین تحمل ابهام و خلاقیت مدیران در مدارس دخترانه مقطع ابتدایی و متوسطه دوره اول منطقه 9 تهران رابطه وجود دارد؟
فرضیه پژوهش
بین تحمل ابهام وخلاقیت مدیران مدارس دخترانه مقطع ابتدایی و متوسطه دوره اول منطقه 9 تهران رابطه وجود دارد.
روش پژوهش
پژوهش حاضر با توجه به هدف از نوع تحقیقات کاربردی است. از آنجا که در این پژوهش به بررسی رابطه تحمل ابهام و خلاقیت مدیران مدارس دخترانه مقطع ابتدایی منطقه 9 تهران پرداخته شده است با توجه به گردآوری داده ها توصیفی و از نوع همبستگی است.
جامعه آماری
جامعه آماری در پژوهش حاضر شامل کلیه مدیران مدارس دخترانه مقطع ابتدایی و متوسطه دوره اول منطقه 9 تهران در سال تحصیلی 1395-96می باشد که حجم آنها طبق آخرین آمار در سال مذکور مجموعاً 127 می باشد.
نمونه پژوهش وروش نمونه گیری
از جامعه آماری پژوهش نمونه ای به حجم 96 نفر با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم جامعه و فرمول کوکران انتخاب می شود.
ابزار گردآوری داده ها
پرسشنامه تحمل ابهام:
پرسشنامه ی سنجش سازه ی تحمل ابهام که اولین بار توسط بادنر در سال 1962 معرفی شد، 33 سوال دارد و توسط احمدپور مبارکه - - 1388 در ایران هنجار یابی شده است این پرسشنامه شامل ابعاد - ابهام عاطفی، اجتناب از پیچیدگی، اجتناب از بی نظمی، ضعف جرات ورزی، اجتناب از چالش انگیزی، اجتناب از ابهام زیبایی شناختی و پیش بینی ناپذیری - می باشد که شامل 33 گویه است.و هریک از گزینه ها از کاملا موافق - 4 - ، موافق - 3 - ، مخالف - 2 - و کاملا مخالف - 0 - نمره گذاری می شود.برای بررسی پایایی مقیاس ساخته شده از الفای کرونباخ و بازآزمایی در پژوهش احمدپورمبارکه استفاده شد وضرایب بدست آمده با این روش ها برای کل مقیاس به ترتیب برابر با 0/77 و 0/75 محاسبه شده است .
همچنین ضرایب اعتبار با روش آلفای کرونباخ برای عوامل مقیاس ساخته شده عبارتند از: ابهام عاطفی 0/80 اجتناب از پیچیدگی 0/65 اجتناب از بی نظمی 0/69 ضعف جرات ورزی 0/59 اجتناب از چالش انگیزی 0/54 اجتناب از زیبایی شناختی 0/55 و پیش بینی ناپذیری 0/47 بود.و برای بررسی روایی همزمان این مقیاس از مقیاس 20 سوالی مک دونالد استفاده شد وضریب روایی بدست آمده برابر با 0/57 بود.سوالات 33 ،29،30، 26، 17، 12، 10 ، 6، 5 جمعا 9 سوال برروی عامل اول قرار دارند که بر اساس محتوای سوالات عامل ابهام عاطفی نامیده شده است.بر روی عامل دوم 5 سوال 20،21،22،23،28 قرار دارد که بر اساس محتوای سوالات عامل اجتناب از پیچیدگی نامگذاری شده است.
بر روی عامل سوم سوالات 7،16،24،27 قرار دارد که بر اساس محتوای آنها عامل اجتناب از بی نظمی نامیده شده اند.بر روی عامل چهارم سوالات 1،2،3،9 قرار دارند که با توجه به بارهای عاملی و محتوای آنها عامل ضعف جرات ورزی نامیده شده است.برروی عامل پنجم سوالات 11،18،19،25،31 قرار دارند که با توجه به محتوای آنها عامل اجتناب از چالش انگیزی نامگذاری شده اند .بر روی عامل ششم سه سوال 4،15،33 قرار دارند که بر اساس محتوای سوالات عامل اجتناب از ابهام زیبایی شناختی نامیده می شود .عامل هفتم شامل سه سوال 8،13،14 می باشند بر اساس محتوای آنها عامل پیش بینی ناپذیری نامیده شده است.
