بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ی تنظیم شناختی هیجان با تعارضات زناشویی می باشد .روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بوده است، جامعه آماری مراجعان به مراکز مشاوره شهر شیرازبه تعداد100نفر بودند که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند .
به منظور اندازه گیری متغیر ها از پرسشنامه ی تعارضات زناشویی ثنایی و پرسشنامه تنظیم شناختی گرانفسکی استفاده گردید. و جهت تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی و در سطح آمار استنباطی از ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون استفاده گردید .بین ابعاد تنظیم هیجان فقط رابطه بعد پذیرش با تعارضات معنی دار نیست و به طور کلی بین تنظیم هیجان با تعارضات رابطه مثبت ومعنادار وجود داردو تنظیم هیجان پیش بینی کننده ی تعارضات زناشویی می باشد.
واژه های کلیدی: تعارضات زناشویی ، تنظیم شناختی هیجان .
مقدمه
از آنجا که خانواده بنیادی ترین تشکل اجتماعی است و اصلی ترین جزء اجتماع است و همچنین با توجه به این که دستیابی به جامعه سالم در گرو سلامت خانواده و تحقق خانواده سالم مشروط به برخورداری ازسلامت روانی و داشتن ارتباط مطلوب با یکدیگر است - نصر، اصفهانی وهمکاران. - 1391 واز آن جهت که خانواده مهمترین عامل تأثیر گذار در رشد شخصیت فرزندان است - سادوک وسادوک،. - 2003 و همچنین خانواده نظامی اجتماعی است که ویژگی های خاص خود را دارد.
در چنین نظامی ، افراد با علایق و دلبستگی های عاطفی نیرومند ، دیر پا و متقابل به یکدیگر پیوسته اند - براواتی ، نقشبندی ،1386 ؛ به نقل از حسینی، . - 1392بررسی عوامل مؤثر در ایجاد اختلال در کارکرد آن شایان اهمیت می باشد . که مهمترین آن عوامل تعارضات زناشویی می باشد. مفهوم کلی هیجان دلالت بر شیوه شناختی دستکاری و ورود اطلاعات فرا خواننده هیجان دارد. - اوکسنروگروس،. - 32005این سازه مفهوم پیچیده است که طیف گسترده ای از فرایندهای زیستی، اجتماعی رفتاریو همچنین فرایند
های شناختی هشیار ونا هشیار را در بر می گیرد - گارنفسکی ،کراج، اسپینهوون2001، - 4 .
نظم جویی هیجان راهبرد های تنظیم شناختی تنظیم هیجان ، موضوع مورد علاقه بسیاری از پژوهشگران ، نظریه پردازان و متخصصان بالینی مشتمل بر راهبرد هایی است که باعث کاهش ،حفظ و یا افزایش یک هیجان می شوند - جرمن،وان در لیندنر ، داکرمونت ،زرمانت5،. - 2006و بر این عقیده اند که تنظیم هیجان از ویژگی ذاتی انسانمی باشد - 6پلیتری،. - 2009است .
- گروس، . - 2003زمانی که یک فرد با یک موقعیت هیجانی رو به رو می شود ، احساس خوب و خوش برای کنترل هیجان کافی نیست ، بلکه نیاز دارد که در این موقعیت ها بهترین کارکرد شناختی نیز داشته باشد .
بنابراین تنظیم هیجان فرایندی است که بر اساس آن شخص تعیین می کند چه هیجان هایی را، چگونه ، کی و تا چه حد تجربه و ابراز کند. - گراس، . - 2002 به اعتقاد
دیوس - 2006 - 2 تعارض زمانی بروز می کند که رفتار یک شخص با توقعات شخص دیگر هماهنگ نباشد وجود تعارض زناشویی از واکنش نسبت به تفاوت های فردی ناشی می شود و زمانی قوت می گیرد که احساس خشم ،خصومت ، کینه ، نفرت و حسادت ، سوء رفتار کلامی و فیزیکی بر روابط زوجین حاکم شود - ترجمه جناآبادی ، - 1389نظریه پردازان بر این باورند افرادی که قادر به مدیریت صحیح هیجاناتشان در برابر رویدادهای روزمره نیستند،بیشتر نشانه های تشخیصی ، اختلال های درونی سازی ،از قبیل افسردگی و اضطراب را نشانمی دهند - منین ،فارچ2007،4نولن هوکسما،. - 2008 5شواهد زیادی نشان می دهند که تنظیم هیجانی با موفقیت یا عدم موفقیت در حوزه های مختلف زندگی مرتبط است . - شاته،مالو،ثورستنسون،بولارروک،62007؛جاکوبسن وهمکاران،72008،ترجمهزاهد،اله قلیلو،ابوالقاسمی،نریمانی. - 1389از آنجایی که در باره رابطه سبک های تنظیم هیجان با تعارضات زناشویی8 مطالعه ای انجام نگرفته و از طرفی با توجه به موارد ذکر شده تنظیم هیجان می تواند در کنترل تعارضات زناشوئی اهمیت داشته باشد.
با توجه به اهمیت کنترل تعارضات زناشویی و مقابله با تنظیم هیجانی1 به اعمالی اطلاق می شود که به منظور هیجان می تواند در برگیرنده فرآیند های هوشیار باشد.
بنابراین این به تبیین رابطه میانتنظیم هیجان با تعارضات زناشویی می پردازد ومیخئاهد بررسی کند که آیاابعاد تنظیم هیجانی، تعارضات را به طور معنی دار پیش بینی می کنندوبین تنظیم هیجان با تعارضات زناشویی رابطه معنی داروجود دارد.
روش پژوهش
روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بوده است که در این پژوهش متغیر های سبک های عمومی تصمیم گیری ، تنظیم هیجانی و تعارضات زناشویی مورد مطالعه قرار گرفته است .
وانتخاب جامعه آماری به این صورت بود که ازبین نواحی چهارگانه شیراز دو ناحیه 1 و ناجیه 2 شیراز ، 2 مرکز مرکز مشاوره آموزش وپرورش که مراجعان آن هم آزاد و هم فرهنگی بودند به100 نفربه صورت تصادفی انتخاب و جامعه آماری نیز مراجعان به مراکز مشاوره اعم از زن و مرد بودند که 100نفر به صورت نمونه در دسترس انتخاب شده اند و با مجوز از شورایی تحقیقات فارس پرسشنامه ها از ابتدای مهرماه توزیع و اواخر آذر ماه جمع آوری گردید ودر ضمن توضیحات لازم در زمینه ی محرمانه بودن اطلاعات حاصل از پرسشنامه به مراجعان در زمان توزیع ارائه گردید..
ابزار پزوهش
- پرسشنامه تنظیم هیجان گرانفسکی CERQ - - 2001 - - پرسشنامه تعارضات زناشویی ثنایی و براتی . - 1379 - دوپرسشنامه بر اساس طیف لیکرت تنظیم گردید .که میزان نمره هر کدام از 1 تا 5 در نوسان است .-پرسشنامه تنظیم هیجانی این پرسشامه یکی از معتبرترین ابزار ارزیابی برای اندازه گیری استراتژی های گوناگون شناختی می باشد که به وسیله گرانفسکی، کرایچ و اسپاینهون - - 2002 در کشور هلند ساخته شده است.
این مقیاس بر اساس مبانی نظری در خصوص تنظیم شناختی هیجان و داده های ناشی از مطالعات بالینی تهیه و طراحی شده است..سبکهای تنظیم هیجان شناختی سازگار: اینشیوهمقابله،شامل 3زیرمقیاسمیباشدوراهبردهایمقابلهایبهنجارمحسوب می شوند که عبارتند از: -1 تمرکز مثبت مجدد وبرنامه ریزی ، فرد در برخورد با شرایط ناگوار به یاد آوری تجارب مثبت می پردازد -2 ارزیابی مثبت و اتخاذ دیدگاه ، فرد در مواجه با شرایط ناگوار به تجارب ارزشمندی ناشی از رویارویی با شرایط به وجود آمده می پردازد و برای کم اهمیت دادن به شرایط ایجاد شده به گسترش دیدگاه فردی می پردازد.
-3. پذیرش ، فرد در برخورد با شرایط پیش آمده خود را ناچار به پذیرش میکند .-روایی وپایاییضریب آلفا برای خرده مقیاس های این پرسشنامه به وسیله گرانفسکیو همکاران - 2002 - در دامنه %71 تا %81گزارش شده است .
نسخه فارسی پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان در ایران توسط بشارت 1388 - ، - 1390و حسنی - 1389 - ویژگی های روانسنجی این فرم ، شامل همسانی درونی ، پایایی باز آزمایی، روایی محتوایی ، روایی همگرا و تشخیصی - افتراقی - مطلوب گزارش شده است . همچنین بشارت - 1388 - در بررسی مقدماتی ویژگی های روانسنجی این پرسشنامه در نمونه ای از جمعیت عمومی 197 n=368 - زن ، 171 مرد - ، ضرایب آلفای کرونباخ را برای خرده مقیا س ها از %67 تا % 89 گزارش نمود.
نتایج تحلیل رابطه خطی بین ابعادتنظیم هیجان با تعارضات زناشویی در جدول شماره - - 9-4 نشان می دهد که ابعادتنظیم هیجان تعارضات زناشویی رابه طور معنی دار پیش بینی می کند . - p<0/0001 - بنابراین سؤال پژوهشی دوم مورد تائید قرار می گیرد. در ادامه به تفکیک هر کدام از متغییرها مورد بررسی قرار می گیرد.
