بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بررسی ارتباط استقامت ذهنی و امید به زندگی دانشجویان ارشد دانشگاه سیستان و بلوچستان است. جهت انجام این پژوهش از طرح پژوهشی علمی- همبستگی استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان ارشد دانشگاه سیستان و بلوچستان در سال تحصیلی 1393-1394 تشکیل می دادند که به روش تصادفی طبقه ای و با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوهن و مانیون و موریسون - 2001 - ، تعداد 132 نفر به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شدند و از نظر استقامت ذهنی و امید به زندگی مورد آزمون قرار گرفتند. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه امید به زندگی فرم 33 سوالی و پرسشنامه استقامت ذهنی - MTQ-48 - فرم 48 سوالی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد که بین مؤلفه استقامت ذهنی و زیر مقیاس های آن با امید به زندگی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
.1 مقدمه
امید، یکی از ویژگی های زندگی است که ما را به جستجوی فردای بهتر وا می دارد. امید، یعنی موفقیت و آینده ی بهتر و دلیلی برای زیستن. وقتی امید وجود داشته باشد، شادی و سرور در زندگی حضور خواهد داشت. امید، یک حالت انگیزشی است که در بردارنده ی دو بعد، انرژی معطوف به هدف و راه های دستیابی به اهدافی که مؤلفه های اصلی آن ها امید است از دوران کودکی آموخته می شوند.
از این رو، اکثر مردم نا امید کسانی هستند که آموزش های امیدوارانه ندیده اند یا از امیدوار بودن منع شده اند - حسینی، . - 1388 امید به زندگی در تمام ابعاد زندگی عنصری ضروری است. امید توانایی باور داشتن احساسی بهتر، در آینده میباشد، و این امید است که پس از بحرآنها آرامش را به فرد باز می گرداند. پس در بهداشت روانی نقش مهمیدارد - رابینسون، . - 1984 دینر - - 2000 معتقد است که حتی در جوامع مادی، دستیابی به اشیاء مادی فقط به میزان متوسطی به احساس شادی در زندگی مربوط است. دینر توصیه می کند همان گونه که شاخص های ملی برای تولید، تمرکز دارند، کشورها باید چگونگی تداوم و شدت احساس خشنودی و شادی افراد را در موقعیت های مختلف زندگی اندازه گیری کنند.
اگر شاخص های ملی سلامتی نیز در دسترس باشد میتواند عواملی که شادی را تحت تاثیر قرار دهد، مورد قضاورت قرار داد - زیکزنتمیهالی، 1999 از مهداد، . - 1387 صاحب نظران اقتصادی و اجتماعی شاخصی به نام شاخص توسعه انسانی را به عنوان معیار توسعه یافتگی مطرح کرده اند. بهداشت و سلامت با شاخص نرخ امید به زندگی، علم و دانش با شاخص باسوادی و وضعیت اقتصادی با شاخص درآمد سرانه، سه متغیر اصلی اند که سه ضلع شاخص توسعه انسانی را تشکیل میدهند.
متخصصان معتقدند که برخی عوامل، امید به زندگی انسان ها را تحت تاثیر قرار می دهند - برک،. - 2005 یکی از راه های افزایش نرخ امید به زندگی، مجهز کردن افراد به مهارتهای اساسی زندگی و توجه به بهداشت روانی است - صباغیان،2006؛ محمدی، یاوریان، عارفی، . - 1390 استقامت عبارت است از: توانایی مقابله با فشارها و سختی ها، عبور از موانع و شکست ها، تمرکز بر هدف، حفظ و کسب آرامش پس از شکست، اجرای با ثبات در سطوح بالای آرامش پس از شکست، اجرای با ثبات در سطوح بالای رقابتی و رقابت جویی. اغلب، استقامت ذهنی را غلبه موثر برفشار و شدت تعریف کرده اند بهطوریکه اجرا تحت تاثیر موقعیت پرفشار قرار نگیرد.
برگشت به حالت اولیه و بازگشت از شکست ها در نتیجه افزایش عزم برای موفقیت، مقاومت در برابر شکست، داشتن اعتماد پایدار به خود در کنترل سرنوشت خویش و نیز داشتن مهارتهای ذهنی زیاد به عنوان ویژگیهای پایه استقامت ذهنی و افراد سرسخت بیان شده است - جونز و همکاران، . - 2002 جونز و همکاران - 2002 - با استفاده از تحقیقات کیفی خود روی ورزشکاران خبره توانستند چارچوبی برای استقامت ذهنی مطرح کنند.
این چارچوب شامل بعد نگرش و شیوه تفکر، تمرین، رقابت و پس از رقابت و ده جز فرعی باور، تمرکز، استفاده از اهداف درازمدت، کنترل محیطی، تلاش بیش از حدتوان، تنظیم اجرا، مدیریت فشار، آگاهی و کنترل تفکرات و احساسات، مدیریت شکست و موفقیت است. این ابعاد چارچوب مفهومی جامعی از ساختار اجراکننده ای با استقامت ذهنی زیاد فراهم می کند. برتری های روان شناختی فرد باعث می شود تا وی به طور کلی بهتر از حریفان خود با نیازهای محیطی وارد بر اجراکننده - رقابت، تمرین و زندگی - مقابله کند و به طور اختصاصی دارای ثبات و در مقایسه با حریفان خود فردی متمرکز، دارای اعتماد به نفس، مصمم و دارای کنترل در موقعیت فشار باشد.
.2 روش
..1 .2 جامعه آماری، نمونه و روش نمونهگیری
جامعه آماری این پژوهش، شامل دانشجویان دختر مقطع کارشناسی ارشد، ورودی93 دانشگاه سیستان و بلوچستان بود. از این جامعه بر اساس جدول مورگان، 132 دانشجو با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و مورد آزمون قرار گرفتند. در این پژوهش برای جمع آوری داده ها از دو پرسشنامه استقامت ذهنی و امید به زندگی استفاده شد و به منظور تحلیل داده ها از آمار توصیفی شامل - میانگین و انحراف معیار - و آمار استنباطی شامل ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شد.
.2 .2 ابزار
.1 .2 .2 پرسشنامه استقامت ذهنی - MTQ-48 -
این پرسشنامه حاوی 48 سوال است که در مقیاس 5 درجه ای لیکرت از =1 - کاملا موافقم تا =5 کاملا مخالفم - سنجیده می شود. این پرسشنامه به دو صورت 4 عاملی شامل چالش، تعهد، کنترل و اعتماد و 6 عاملی شامل چالش، تعهد، کنترل هیجانی، کنترل زندگی، اعتماد به توانایی ها و اعتماد بین فردی است.
چالش: معمولا چالش ها باعث میشوند بهترین عملکرد را داشته باشم.
تعهد: در انجام وظایفی که به من محول شده شخص قابل اطمینانی هستم.
کنترل هیجانی: حتی وقتی که تحت فشار شدید هستم، آرامشم را حفظ می کنم.
کنترل زندگی: به طور کلی احساس می کنم که بر خودم کنترل دارم. اعتماد به توانایی ها: به طور کلی احساس می کنم که شخص با ارزشی هستم.
اعتماد بین فردی: معمولا احساس می کنم از بودن در جمع هراس دارم. - افسانه پورک، واعظ موسوی، - 1393 به منظور تعیین پایایی پرسشنامه موردنظر در جامعه مورد نظر در جامعه آماری پژوهش، در یک مطالعه مقدماتی 40 پرسشنامه توزیع شد، که نتایج آزمون آلفای کرونباخ یا پایایی درونی کلیa=0/94، چالش0/79، تعهد0/81، کنترل هیجانی0/74، کنترل زندگی0/80، کنترل0/84، اعتماد0/81، اعتماد به توانایی ها 0/72 و اعتماد بین فردی0/70 گزارش شد؛ که این نتایج نشان دهنده پایایی مطلوب پرسشنامه ها برای جمعآوری اطلاعات مرتبط با پژوهش بود.
به منظور تعیین روایی سوالات، از تحلیل عاملی تاییدی - CFA - 1 استفاده شد. - قاسمی، - 2010
.2 .2 .2 پرسشنامه امید به زندگی:
در این پژوهش از فرم 33 سوالی پرسشنامه امید به زندگی استفاده شد. این پرسشنامه بر اساس مقیاس لیکرت - کاملا، تقریبا، هرگز - طراحی و حداکثرنمره در این آزمون 99 در نظر گرفته شد. هرچه نمره فرد بالاتر باشد نشان دهنده امید به زندگی بیشتر است. در این سوالات به گزینه کاملا، یک نمره، تقریبا، دونمره و هرگز، سه نمره تعلق می گیرد. حلاجیان - 1389 - اعتبار این شاخص را از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای کل نمونه، آزمودنی های دختر و آزمودنی های پسر به ترتیب 0/89 - ، 0/94، - 0/92 به دست آورد و ضریب پایایی کل این پرسشنامه برابر با 0/92 می باشد. ضرایب همبستگی بین نمره های آزمودنی ها در دو نوبت یعنی آزمون و آزمون مجدد برای کل آزمودنی های دختر و آزمودنی ها پسربه ترتیب r=0/82,r=0/8 و r=0/79 بود. همچنین روایی محتوایی ابزار در مطالعه فوق از طریق تطبیق هر سوال با ابعاد امید به زندگی و نظر چندین متخصص روان شناسی مورد تایید قرار گرفت. - حلاجیان، - 2010
