بخشی از مقاله
چکیده :
هدف تحقیق بررسی رابطه ی بین جو سازمانی با یادگیری سازمانی کارکنان نواحی چهارگانه آموزش و پرورش استان قم و روش تحقیق از نظر اهداف کاربردی و به لحاظ شیوه جمع آوری اطلاعات توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل تعداد 341 نفر ازکارکنان سطوح کارشناسی و کارشناسی ارشد نواحی چهارگانه آموزش و پرورش استان قم بودند که تعداد 181نفر از آنان براساس جدول مورگان وکرجسی و به شیوهی تصادفی طبقهای به عنوان گروه نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه استاندارد جوسازمانی حاوی تعداد 31 سوال بسته پاسخ در طیف 5درجه ای لیکرت با پایایی 0,815و پرسشنامه یادگیری سازمانی نیفه حاوی تعداد 31 سوال در طیف5درجهای لیکرت با پایایی 0,951 براساس آلفای کرانباخ استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات براساس روشهای آمار توصیفی و استنباطی در حدجداول، نمودارها، میانگین ، انحراف استاندارد، ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون و آزمون کلوموگروف اسمیرنوف در قالب نرم افزار SPSS نشان داد: .1بین جوسازمانی و یادگیری سازمانی کارکنان آموزش و پرورش رابطه وجود دارد که در سطح اطمینان 0,99 وخطای 0,01 تاییدشد.
.2 بین جو ارتباطات نزدیک و صمیمانه نیروی انسانی و یادگیری سازمانی رابطه وجود دارد ولی میزان همبستگی معنی دار نیست. .3 علیرغم وجود رابطه بین روحیه کار گروهی و یادگیری سازمانی میزان آن معنی دار نیست. .4 بین تعارض سازنده ویادگیری سازمانی رابطه وجود دارد ولی شدت آن معنی دار نمی باشد..5 بین جو نفوذ و پویایی گروهی سازمان ویادگیری سازمانی رابطه وجود دارد که با اطینان 0,99 معنی دار است. .6 بین جو علاقه مندی بین فردی کارکنان سازمان و یادگیری سازمانی آنان رابطه وجود دارد که در سطح 0,95 معنی دار است. .7 بین جو فاصله کارکنان و مدیر سازمان و یادگیری سازمانی رابطه وجود دارد.. 8 بین تاکید بر تولید در سازمان و یادگیری سازمانی رابطه وجود دارد. .9 بین جو ملاحظات انسانی درمیان مدیران وکارکنان و مدیران سازمان ویادگیری سازمانی رابطه وجود دارد. .10 یادگیری سازمانی بر حسب ترکیب معینی از مولفه های جوسازمانی قابل پیش بینی است.
کلید واژه ها: جو عاطفی، یادگیری سازمانی. یادگیری کارکنان، استان قم
مقدمه :
تحقق ارزش ها و آرمان های متعالی انقلاب اسلامی مستلزم تلاش همه جانبه در تمام ابعاد فرهنگی، علمی، اجتماعی و اقتصادی است. احراز عرصه ی تعلیم و تربیت از مهمترین زیرساخت های تعالی پیشرفت همه جانبه ی کشور و ابزار جدی برای ارتقاء سرمایهی انسانی شایسته کشور در عرصه های مختلف است . به این ترتیب تحقق آرمان های متعالی انقلاب اسلامی ایران مانند احیاء تمدن عظیم اسلامی، حضور سازنده، فعال و پیشرو در میان ملت ها و کسب آمادگی برای برقراری عدالت و معنویت در جهان در گرو تربیت انسان های عالم متقی و آزاده و اخلاقی است. تعلیم و تربیتی که تحقق بخش حیات طیبه، جامعهی عدل جهانی و تمدن اسلامی ایرانی باشد، در پرتو چنین سرمایه ی انسانی متعالی است که جامعه ی بشری آمادگی تحقق حکومت جهانی انسان کامل را یافته و در سایهی چنین حکومتی ظرفیت و استعدادهای بشر به شکوفایی و کمال خواهد رسید. - سند تحول بنیادین، آموزش و .پرورش . - 1404
تحقق این هدف نیازمند ترسیم نقشه ی راهی است که در آن نحوه ی طی مسیر، منابع و امکانات لازم، تقسیم کار در سطح ملی و الزامات در این مسیر به صورت شفاف و دقیق مشخص شده باشد.هر چند در سه دههی گذشته تلاشهای وافر و قابل تقدیری از سوی مسئولان و دست اندرکاران نظام تعلیم و تربیت برای بهبود و اصلاح نظام آموزشی کشور به عمل آمد که خوشبختانه نتایج مثبت و مفیدی نیز بر جای گذاشته است؛ لیکن هنوز آموزش و پرورش با چالشهای جدی روبهرو است و برونداد آن در طراز جمهوری اسلامی ایران و پاسخگوی تحولات محیطی و نیازهای جامعه نمیباشد . از این رو، تأکیدات حکیمانه رهبر فرزانه انقلاب اسلامی مبنی بر ضرورت تحول بنیادی در آموزش و پرورش با تکیه بر فلسفهی تعلیم و تربیت اسلامی ایرانی و تدوین الگویی اسلامی ایرانی برای تحول و پرهیز از الگوهای وارداتی، کهنه و تقلیدی محض، چراغ راه برونرفت از چالشهای نظام آموزشی کشور میباشد. - همان منبع - .
جعفری - 1392 - ، در پژوهشی با عنوان تاثیر جو سازمانی بر رضایت شغلی با میناجیگری سرمایه انسانی به این نتیجه دست یافت که تاثیرات مستقیم جو سازمانی با رضایت شغلی معنا دار بود و تاثیر غیر مستقیم آن ، از طریق سرمایهی انسانی تایید شد .سهیلی - - 1391 در تحقیق خود از میان 7 متغیر جو سازمانی تنها تاثیر 4 متغیر تعهد سازمانی ریسک پذیری ،کار گروهی ، روارتباطات سازمانی بر نوآوری را تایید نموده وبین جو سازمانی ونوآوری رابطه همبستگی مثبت ومستقیم را تایید نموده است.احمد زاده وفلاحتی - 1391 - در تحقیق خود جوسازمانی باز را تایید کرده ولی جو سازمانی بسته را تایید نکرده است.
سلیمانی ،ثمرین - 1390 - در بررسی رابطه جو سازمانی و یادگیری سازمانی در پردیس علوم اجتماعی و رفتاری دانشگاه تهران ازنظر اعضای هیت علمی به این نتایج دست یافت که ضریب همبستگی میان جو سازمانی و یادگیری سازمانی r=0/78 در جهت مثبت و در سطح 0/01معنی دار بودمؤمنی - 1385 - ، پژوهشی با عنوان »مطالعه ی تأثیر هوش عاطفی مدیران بر جو سازمانی است.« در این پژوهش سی مدیر ازشرکت های خصوصی تولید کننده ی قطعات ماشین بطور تصادفی انتخاب شدند و جو سازمانی و هوش عاطفی هر مدیر با استفاده از رویکرد بازخورد 360 درجه سنجیده شد. به این ترتیب،گروه های مختلف مدیران، سرپرستان، همکاران و زیردستان مشتمل بر170 نفر نمونه ی آماری پژوهش را تشکیل می دهند. تحلیل اطلاعات با استفاده از ضریبهمبستگی و آزمون Anovaحاکی از این است که:
-1 هوش عاطفی بالای مدیران با جو سازمانی متعالی واحد او ارتباط مستقیم دارد.
-2 به علاوه تمامی مؤلفه های هوش عاطفی با مؤلفه های جو سازمانی همبستگی دارند. - علوم مدیریت ایران، 1385، تابستان، . - 35-62
- لیمن 1 - 2003 نتایج پزوهشی که بر روی یکصد شرکت برتر با مصاحبه با هزاران کارمند انجام داد نشان می دهد، عوامل ایجاد کننده جو سازمانی متعالی در پنج متغیر اعتبار- احترام - عدالت - افتخار و صمیمیت قرار دارد.سه متغیر اول بر روی هم بیانگر مفهوم اعتماد است ، در واقع اعتماد قوی کارکنان به سازمان و مدیریت عامل اصلی محیط متعال برای کار تلقی می شود .از سه بخش ایجاد کننده جو سازمانی یعنی ارتباط مدیران با کارکنان ، شغل کارمندان و ارتباط کارکنان بایکدیگر، ارتباط مدیر با کارکنان خود مهمترین تعیین کننده جو سازمانی است و این امر تاییدی است بر ادعای سایر پزوهشگران همچون استرنیگر، نیتوین، لیکرت وکولمن که بیان میکنند - رهبر مهمترین عامل تعیین کنده جو سازمانی است.
قشفایی زاده، ، وهمکاران - 1386 - در پژوهشی با عنوان بررسی رابطه جو سازمانی و پیشرفت تحصیلی دانش اموزان در شهر سمیرم به این نتیجه رسیدند .که بین جو سازمانی و پیشرفت تحصیلی دانش اموزان رابطه مثبت معنی داری - 0001/0a= - وجود دارد .همچنین بین هر کدام از ابعاد جو سازمانی وپیشرفت تحصیلی نیز رابطه مثبت ومعنی داری وجود دارد - میرابی ، - 1380 امروزه به دلیل تحولات اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی ،تغییرات عمده ی در ساختار و وظایف نیروی انسانی در سازمانها صورت گرفته و مدیریت نیز به مفهوم رهبری و اصلاح وتغییر ملاحظه می شود ، که می توانند نقش موثری را در سازمان از ابعاد گوناگون که همان جو سازمانی و موضع کنترل است ایفا نماید لذا نیروی انسانی باید با استفاده از صلاحیت های اخلاقی و تجارب تخصصی مدیران در راستای بهره وری هرچه بیشتر نائل آمده و در توسعه سازمان بکوشد .
به عبارتی دیگر ، امروزه سازمان ها و موسسات مختلف ، جو سازمانی و فضای حاکم در سازمان از جمله موضع کنترل مدیران را از حیاتی ترین و ضروری ترین مسائل در راه بهسازی ساختاری و سازمانی تلقی می کند که می تواند منجر به بهره وری بیشتر در سازمان گردید و در این راستا ، عملکرد کارکنان را افزایش دهد - به نقل،ناظم وشیخی ،1389، - .2 از مهمترین عوامل موثر در بهره وری ، است . - - جو سازمانی - - . به عبارتی دیگر جو سازمانی در برگیرنده عواملی همچون ساختار سازمانی ، مسولیت های محوله ، پاداش قبول خطر - ریسک - ، صممیمیت ، حمایت ، ضوابط مقررات ، تعارض و هویت افراد می باشد - به نقل،ناظم وشیخی ،1389، . - .2
واژه یادگیری برداشت جدیدی دارد که با مفهوم ان در نظریه های اداری و سازمانی در چند دهه قبل تفاوت دارد . به علت ماهیت پیچیده مسایل امروزی ، پیشرفت های تکنولوژی ، محیط ناپایدار و به ویژه تغییر ارزش های فردی و گروهی و اینک بر تاکید بر فرایند نوین توزیع و نشر اطلاعات و دانش درباره مسایل اجتماعی و سازمانی است ، به تحوی که اتخاذ راه حل های علمی تر برای بررسی این مسایل و همچنین مشارکت دریافت کننده اطلاعات را در تمامی مراحل تنظیم و اجرای خط مشی ها میسر می سازد - جوانمرد و سخایی، . - 1388 کارکنان منبع مهمی برای هر سازمان می باشند . موفقیت سازمان ها از طریق تلاش های یادگیری مداوم از سوی کارکنان با استعداد و ایجاد دانش به دست آید . این به این معنی نیست که کارکنان با استعدادطبیعتا عملکرد خوب و عالی خواهند داشت .
به ویژه مدیران سازمانها می توانند از طریق رهبری و ایجاد محیط کاری منعطف و باز رضایت شغلی کارکنان را بهبود دهند . رضایت شغلی می تواند موجب شود کارکنان به اهداف سازمانی برسند ، علاقه بیشتری به کار پیدا کنند و احساس کنند که بخشی از سازمان خود می باشند - جواهری و کوثر نشان ، 1388به نقل شفیعی،3،. - 1392حضرتی ویری وهمکاران - 1392 - ، در پژوهشی با عنوان تعهد سازمانی، یادگیری سازمانی و میزان تحصیلات به این نتایج رسیدند که وجود رابطهنسبتاًقوی و مثبت میان یادگیری سازمانی و تعهد سازمانی است که مطابق با پژوهشهای سابق است ”برای مثال، - Cavusgil, 2006; Song et al2009 Joo& Lim, 2009 همچنین یافته ها مبین وجود رابطه مثبت میان یادگیری سازمانی با تعهد عاطفی،تعهد مستمر و تعهد هنجاری است ؟یافته ها همچنین رابطه منفی میان تحصیلات و تعهد سازمانی را همسو با مبانی نظری مربوطه مرتبط می کند.
داودی ، - - 1390در پژوهشی با عنوان رابطه رهبری معنوی و یادگیری سازمانی در مدارس متوسطه به این نتیجه رسیدند که رابطه مثبت و معناداری بین رهبری معنوی و ابعاد آن با یادگیری سازمانی در دبیرستان های ساوه وجود دارد. همچنین از بین ابعاد متغیر پیش بین تحقیق تعهد سازمانی بیشترین سهم را در پیش بینی تغییرات مربوط به یادگیری سازمانی دارد ابعاد - - چشم انداز سازمانی - - و - - نوع دوستی - - به دلیل این که سهمی در پیش بینی یادگیری سازمانی نداشته. - درویش ،فلاحی ، - 1392 در پژوهشی با عنوان رابطه هوش سازمانی و یادگیری سازمانی با رویکرد به این نتیجه رسیدند که همه ابعاد هوش سازمانی - سرنوشت مشترک، بینش استراتژیک، تمایل به تغییر، کاربرد دانش، فشار عملکرد، روحیه و اتحاد و توافق - با مؤلفه اصلی یادگیری سازمانی رابطه مثبت و معناداری دارند.
در بین این متغیرها، دو متغیر روحیه و بینش استراتژیک، نسبت به سایر متغیرها درصد بیشتری از واریانس متغیر یادگیری سازمانی را تبیین کرده اند. اما باطظ وجود همبستگی بسیار قوی بین زوج متغیرهای یادگیری و هر یک از مؤلفه های هوش سازمانی به علت وجود هم خطی بسیار بالا، سایر مولفه ها در مدل وارد نشدند - شفیعی ، 1392، . - 9 - خانعلیزاده و دیگران ، - 1389سازما ن ها دز قرن بیست ویکم بی وقفه با تغییر مواجهند . برای اینکه آنها را به رقابت در بازارهای رقابتی توانمد سازیم ،نکته کلیدی این است که چگونه باید یاد بگیرند ودانایی جدید تولید کنند. بقا و رشد
