بخشی از مقاله
چکیده
تحقیق توصیفی همبستگی حاضر با هدف، بررسی رابطه بین خودشناسی با خودکنترلی کارکنان سازمان تامین اجتماعی انجام شد.جامعه مورد مطالعه شامل کلیه کارکنان سازمان تامین اجتماعی در سال94 - تعداد 102 نفر - بود.حجم نمونه مورد مطالعه با توجه به جدول کرجسی و مورگان 84 نفر بوده که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند.برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد خودشناسی مدیران که شامل 35 سؤال و پرسشنامه خود کنترلی توسط مقیاس رزنبام، بهره گرفته شده است.که ضریب پایایی آنها با استفاده ازضریب آلفای کرانباخ به ترتیب 0/98 و0/93 بدست آمد.جهت تحلیل داده ها از آمار توصیفی - جداول فراوانی، نمودارها، تعیین شاخص های گرایش مرکزی و پراکندگی، درصدها و نسبت ها - و آمار استنباطی - ضریب همبستگی اسپیرمن و رگرسیون و... - استفاده گردید و با استفاده از نرم افزار spss 20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته های تحقیق حاکی از آن است که بین خودشناسی کارکنان با خودکنترلی آنان رابطه معنادار وجود دارد.
مقدمه
توانایی برقراری ارتباط با دیگران را روابط اجتماعی می نامند که شامل رفتار با دیگران، عضویت مشارکت با دیگران، تعاون، احترام به حقوق دیگران، فعالیتهای گروهی، کنار آمدن با افراد، سازگاری، محرم بودن و....می شود.تلاش و کوشش پیگیر آدمی برای شناخت خویشتن به عنوان یک نیاز اساسی امری مستمر بوده که در این میان شناسایی نیازها، ارزش ها، اهداف انسانی و از همه مهم تر عزت نفس از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد، و برای رسیدن به خودشکوفایی که بالاترین انگیزه انسان است، ارضاء نیازهای سطح پایین از جمله عزت نفس ضروری بوده و از سوی دیگر عرت نفس یکی از مولفه های مهم خودآگاهی محسوب می شود.
- میر کمالی، - 7:1388 در ادبیات مدیریت از مهارت خودشناسی به عنوان پیش شرط بهداشت روانی و توانایی شناخت دیگران یاد شده است.یعنی درک و بینش و آگاهی کارکنان موجب بهرهوری تخصص و بهبود در روابط عمومی انسانی او می شود.بنابراین باید کارکنان را یاری کرد تا ویژگیهای اصلی شخصیت و نقاط ضعف و قدرت خود را بشناسند.رمز موفقیت کارکنان در شناخت خواستهها، انتظارات و نیازهای سرمایه انسانی سازمانهاست و این مهم میسر نخواهد شد مگر این که افراد بتوانند خود را بشناسند و بر اعمال و افکار خود تسلط داشته باشند، همکاری را در سازمانها افزایش دهند.
خودشناسی نوعی فرآیند روانشناختی پویا سازمان یافته وانسجام بخش است که تجارب وصفات خودرا درترکیبی معنادار وحدت می بخشد و بدین لحاظ کارکردی سازمان یافته دارد که از طریق خودنظردهی می تواند به بهبود یاری رساند و فرآیندی پویاست زیرا شامل واکنش به شرایطی متغیر ودگرگون شده است.براین اساس، خودشناسی آگاهی به تجارب کنونی و مرتبط ساختن آن به گذشته است. - قربانی، - 45:1382 نگرش رامی توان به باورها، اندیشه ها، احساسات و عواطفی که میان افراد ودرون گروهها به وجود می آید، تعبیر کرد که به ارتباط متقابل آن با فعالیتها و تعاملها اشاره می کند. - علاقه بند، - 25:1386 شخصیت وخلق وخوی عبارت است از مجموعه ای سازمان یافته و واحدی متشکل از خصوصیات نسبتا ثابت و مداوم که هرفرد را از فرد دیگر متمایز میسازد.
- شاملو، - 13:1386 از آنجا که زیر بنای هر گونه حرکت به سوی رشد و توسعه سازمانی و بهبود فرایند کار در سازمانی شناخت دقیق وضعیت موجود، تشخیص نقاط قوت و ضعف و سپس طرح برنامه های سنجیده برای اصلاح جریان امور است و از سوی دیگر رفتار صحیح مدیر در سازمان بستگی به شناخت خود و نحوه ادراک کارکنان که متاثر از ویژگی آنهاست، خواهد داشت، مدارس نیز به عنوان سازمان آموزشی از این قاعده مستثنی نیستند. حال با توجه به موضوعات مطرح شده فوق این سوال مطرح می گردد: آیا بین خودشناسی با خود کنترلی کارکنان سازمان تامین اجتماعی رابطه وجود دارد ؟
فرضیه های پژوهش
فرضیه اصلی پژوهش عبارتست از:
بین خودشناسی با خود کنترلی کارکنان سازمان تامین اجتماعی رابطه معنیداری وجود دارد. فرضیههای فرعی:
بین خودشناسی در بعد نگرش با خود کنترلی کارکنان سازمان تامین اجتماعی رابطه وجوددارد.
بین خودشناسی در بعد ویژگیهای روانی با خود کنترلی کارکنان سازمان تامین اجتماعی رابطه وجود دارد.
بین خودشناسی در بعد خلق وخوی و شخصیت با خود کنترلی کارکنان سازمان تامین اجتماعی رابطه وجوددارد. بین خودشناسی مدیران در بعد روابط اجتماعی با خود کنترلی کارکنان سازمان تامین اجتماعی رابطه وجوددارد. در رابطه با خودشناسی و خود کنترلی کارکنان ،پژوهشهای بسیاری در داخل و خارج از ایران انجام گرفته است که عبارتند از:
- قدوس - - 1385 تحقیقی باعنوان »بررسی رابطه خودشناسی مدیران وسبک رهبری آنان در مدارس ابتدایی شهر بجنورد در سال تحصیلی«84-85به نتایج ذیل رسیده است که بین خودشناسی مدیران وسبک رهبری آنان رابطه وجوددارد.هم چنین در سطح اطمینان 99 در صدمشخص شد که بین خودشناسی طبیعی وسبک رهبری کارگران رابطه معکوس وجوددارد وهمچنین در سطح اطمینان 95 درصد نیز بین خودشناسی ضعیف و سبک رهبری انسانگرا رابطه معکوس به دست آمده و بین خودشناسی ضعیف و سبک رهبری کارگرا رابطه وجود دارد.
- کریشنا وپوجا آرور - - 2008 در تحقیقی که انجام داده اند به این نکته رسیده اند که از بین مولفه های مربوط به خودشناسی روابط اجتماعی مدیران حائز اهمیت بیشتری است بر قراری ارتباط وتوجیه کارکنان به ایجاد تغییر وتحول در سازمانها وآگاه نمودن کارکنان واقناع آنها توسط مدیر، سازمان را در معرض تغییر وتحول قرار خواهدداد ونوع شناخت خود مدیر از ویژگیها وکاربست آن است که تعیین میکند درجه ی تغییر وتحول در چه حدی باشد.
- یه یینگ وتزوتینگ - - 2009در مقاله ای تحت عنوان خودشناسی عاملی مهم برای تغییر در سازمانها بااین نکته اشاره دارد که هر چند شناخت ویژگیهای شخص مدیر آگاه از تغییر به تحوّل سمت وسو می دهد کافی نیست بلکه باید کارکنانی گزینش گردند که دارای قدرت وفق دادن خود با تغییر وتحول باشند ویا خود عاملی برای تغییر ونوآوری در سازمان باشند مجموع افرادی که دارای قدرت تغییر هستند می توانند تغییر را صورت دهند.
- تحقیق صورت پذیرفته توسط هارمیس وکردی - - 2010به شناخت ویژگیهای خویشتن شخص می پردازد وتمامی مولفه های آن را مورد تجزیه وتحلیل قرار داده وبه این نکته اشاره داردکه در گام نخست روابط اجتماعی ودر مراحل پایین تر به ترتیب روابط عاطفی،شخصیت وخلق وخوی،رهبری،نوع نگرش ویژگیهای روانی، از قدرت بیشتری برخوردارند.
روش تحقیق
از آنجا که تحقیق حاضر به دنبال بررسی رابطه بین خودشناسی با خود کنترلی کارکنان می باشد.این نوع پژوهش را می توان یک پژوهش کاربردی دانست.
