بخشی از مقاله
چکیده
شناخت عواملی که زمینه را برای سازگاری زناشویی فراهم می کند نقش مهمی در کاهش تعارضات زناشویی در جامعه دارد. بنابراین هدف این پژوهش بررسی رابطه بین تصور از خدا و خودیابی با سازگاری زناشویی بود.پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان دانشجویان دانشگاه پیام نور کرمانشاه بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 230 نفر از آنها انتخاب شدند و هر کدام پرسشنامه های خودیابی، سازگاری زناشویی و تصور از خدا را تکمیل نمودند. نتایج نشان داد تصور منفی از خدا با سازگاری زناشویی رابطه منفی معناداری دارد و همچنین بین خودیابی و تصور مثبت از خدا با سازگاری زناشویی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و اینکه تصور از خدا و خودیابی توان پیش بینی سازگاری زناشویی را دارند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که عوامل متعددی در پیش بینی سازگاری زناشویی نقش دارند.
کلید واژه ها: خودیابی، تصور از خدا، سازگاری زناشویی
مقدمه
رضایت فرد از زندگی زناشویی، به منزله ی رضایت از خانواده محسوب می شود و رضایت از خانواده به مفهوم رضایت از زندگی بوده و در نتیجه تسهیل در امر رشد و تعالی و پیشرفت مادی و معنوی جامعه خواهد شد - عدالتی و ردزوان، . - 2010 داشتن روابط اجتماعی نزدیک مانند ازدواج هم با بهزیستی افراد و هم با پیامدهای سلامتی روانشناختی و جسمانی در ارتباط است - دیتزن، هالوگ، فهم- ولف اسدروف و باکام، . - 2011 سازگاری زناشویی فرایندی است که در طی آن هر دو عضو به صورت انفرادی و یا با همکاری یکدیگر الگوهای رفتاری شان را برای رسیدن به حداکثر رضایت زناشویی در روابطشان، تغییر و اصلاح می نمایند و در نتیجه رضایت ادراک شده ی هر یک از همسران را از رابطه و نیز میل به تداوم رابطه افزایش می دهد - پیترسون-پست، رودز، استنلی و مارکمن، . - 2014 از جمله عوامل موثر بر سازگاری زناشویی، ارزش های مذهبی می باشد - دولاهیت و لامبرت، . - 2007 موضوع خدا از جمله تفکرات اساسی مذهبی است و در راس موضوعات مذهبی قرار دارد. یکی از عواملی که بر رابطه افراد با خداوند تاثیر می گذارد، نوع تصوری است که افراد از خداوند دارند. تصور از خدا یک پدیده چند بعدی یا چند متغیری است که تحت حیطه ی وسیع تری به نام دین قرار دارد - لی و ارالی،. - 2000
مارک و اسمیت انگیزه های اصلی انسان از ارائه اسناد مذهبی را یافتن معنا، کنترل و حرمت خود می دانند - مارک و اسمیت، . - 1996 در روانشناسی سطوح اعتقاد به خدا بر نگرش افراد به مفاهیم زندگی و رفتارهای متنوعی از انتخاب دوست و شریک زندگی و در کل، بر رضایت فرد از زندگی و سازگاری با زندگی زناشویی اثر می گذارد - مایلو2، . - 2005 بسیاری از نویسندگان یک دیدگاه نظری در مورد رشد جنبه های تصور از خدا دارند. اسپیلکا، هوت، هانسبرگر وگروسرچ - 2003 - 3معتقدند که تلاش برای فهم جنبه های رشدی مفهوم خدا نوعاً بر تحول شناختی متمرکز شده است. به اعتقاد کنفسیوس عظمت یک انسان بر مبنای خودیابی شکل گرفته است. خودیابی ممکن است در هر سنی رخ دهد و این از فردی به فرد دیگر متفاوت می باشد، بعضی ممکن است نیاز به کمک داشته باشند در حالی که بعضی دیگر می توانندکاملاً مستقل بر خود مدیریت کنند - ماستر1، . - 2009 تحقق یافتن خود، مستلزم داشتن هدف ها و برنامه هایی برای آینده و شناختن دقیق توانایی ها است. همچنین پرورش خود بدون خودآگاهی امکان پذیر نخواهد بود - هاتکینسون وچامپان2، . - 2009 خودیابی را می توان از جمله اهداف اساسی در هر نظام تعلیم و تربیت به حساب آورد، که شامل درک توان بالقوه خود و امکان به کار گرفتن آنچه در توان داریم می باشد - اسچولتز3، . - 2009
بنابراین با توجه به اهمیت بحث خانواده و اینکه خانواده کانون مهر و محبت، تربیت ومبنای شکل گیری زندگی اجتماعی انسان هاست و زنان که عضو اصلی خانواده اند و نیمی از پیکر اجتماع می باشند و به عنوان هسته ی اصلی، نقش اساسی در سلامت اعضای خانواده دارند و با توجه به بررسی های بعمل آمده پژوهشی در این زمینه انجام نگرفته بودبنابراین پژوهش حاضر به هدف بررسی رابطه خودیابی و تصور از خدا با سازگاری زناشویی در زنان متاهل انجام شد.
روش
پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع و اهداف مورد نظر، از نوع تحقیقات همبستگی است که در مقوله طرح های توصیفی قرار می گیرد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه ی دانشجویان متاهل دانشگاه پیام نور شهر کرمانشاه بود که حجم نمونه با توجه به تعدادجامعه آماری پژوهش مذکور و براساس جدول مورگان تعداد 230 نفر بود. روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده انجام شد. وپس از جلب رضایت و همکاری آزمودنی ها پرسشنامه های پژوهش توزیع گردید و ازآزمودنی ها خواسته شد پرسشنامه ها را تکمیل کنند. پس از اجرای تحقیق، 230 پرسشنامه در مرحله فرضیه آزمایی تحلیل شدند. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی - محاسبه میانگین، انحراف معیار، همبستگی پیرسون و رگرسیون همزمان - استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از SPSS نسخه19 انجام گرفت.
ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش عبارتند از
مقیاس خودیابی : - SDS - 4 این مقیاس توسط اکبری بلوطبنگان و رضایی - 1393 - ساخته شد و دارای 33 سؤال بوده که چهار عامل خودآگاهی و پذیرش، تعهد مجذوبیت، استعلا و پیشرفت و رشد شخصی را در بر میگیرد. این پرسشنامه بر روی یک طیف لیکرت 5 گزینهای ازکاملاً - مخالفم1= تاکاملاً موافقم - 5 = قرار دارد. پس از بررسی و تأیید روایی محتوایی پرسشنامهای با 92 گویه تهیه شد و در مرحله اول بر روی یک نمونه 50 نفری از دانشجویان دانشگاه سمنان اجرا شد. با توجه به همبستگی هر سوال با نمره کل آزمون، تعدادی از سوالات 29 - مورد که دو عامل ارتباط صمیمانه و خلاقیت را در بر داشتند - که همبستگی کمتر از 0/3 داشتند حذف شدند. در مرحله دوم پرسشنامه نهایی بر روی 350 نفر از دانشجویان اجرا شد. پس از جمعآوری پرسشنامههامجدداً تعدادی از سوالات پرسشنامه به دلیل همبستگی پایین و همچنین نداشتن بار عاملی مناسب کنار گذاشته شدند و تجزیه و تحلیل بر روی سوالات باقیمانده صورت گرفت. در نهایت پرسشنامهای با 33 گویه طراحی و تدوین شد. اعتبار پرسشنامه با استفاده از روش همسانی درونی و با بهرهگیری از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد. نتایج نشان داد که اعتبار مقیاس خودیابی، 0/89 است. علاوه بر آن اعتبار هر کدام از خرده مقیاسها شامل خودآگاهی و پذیرش 0/89، تعهد و مجذوبیت 0/89، استعلا و پیشرفت 0/84 و رشد شخصی 0/88 بدست آمد. بنابراین ضریب اعتبار کل مقیاس و هر یک از خرده مقیاسهای آن بالا بوده که نشان دهنده قابلیت اعتماد بالای ابزار است.
مقیاس سازگاری زناشویی: این مقیاس توسط اسپاینر - - 1976 ساخته شده و شامل 32 سوال است که برای ارزیابی و سنجش میزان سازگاری و کیفیت رابطه زناشویی به کار می رود. این مقیاس 4 بعد رابطه را می سنجد: رضایت دونفری و ابراز محبت. در این مقیاس نمره کل بین صفر تا 151 است و نمره های بالا سازگاری زناشویی بیشتر را منعکس می کند - نظری، محمدخانی و دولت شاهی، . - 1390 نمره گذاری این مقیاس نیز به شیوه لیکرت است که درجه بندی پاسخ ها متفاوت است. پایایی کل مقیاس با آلفای کرونباخ0/96 برآورد شده است. در ایران ملازاده - - 1381 اعتبار مقیاس را با روش بازآزمایی 0/86 و با روش آلفای کرونباخ 0/89 گزارش کرد.
مقیاس تصور از خدا: این مقیاس از 27 سوال و سه خرده مقیاس حضور خدا در زندگی، یاری گری خداوند و تصور از منفی از خداوند را شامل می شود. خرده مقیاس های ح ضور خدا در زندگی و یاری گری خداوند با هم ترکیب شده و مقیاس ت صور مثبت از خدا را تشکیل می دهند. روش نمره این پرسشنامه به شیوه لیکرت است. این پرسشنامه را خسروی - - 1384 ترجمه کرده ا ست.کلاین - - 1993 پایایی درونی سه خرده آزمون ح ضور خدا در زندگی ، مراقبت خداوند و ت صور منفی از خدا را به ترتیب % 86 ، % 82 و % 69 بدست آورده و آن را نشانه پایایی درونی خوب این آزمون می داند . خاکساری - - 1385 در پژوهش خود پایایی آزمون فوق را با استفاده از آلفای کرونباخ در مورد عامل حضور خدا در زندگی 0/60 ، مراقبت خداوند 0/64 تصور مثبت از خدا 0/61 و تصور منفی از خدا 0/58 بدست آورد . علوی - - 1385 نیز پایایی آزمون را با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ در عامل حضور خدا در زندگی 0/77 ، مراقبت خداوند 0/89 ، تصور مثبت از خدا 0/86 و تصور منفی از خدا 0/57 بدست آورد .
