بخشی از مقاله
چکیده
هدف از این تحقیق، تعیین رابطه بین سواد اطلاعاتی و کارآفرینی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیروان است. روش تحقیق، توصیفی همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیروان در سال تحصیلی 1391-92 است که، شامل 560 نفر میباشد. نمونه آماری 226 نفر از دانشجویان را شامل می شود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقهای، انتخاب گردید. ابزار جمع آوری داده ها شامل دو پرسشنامه استاندارد سواد اطلاعاتی و تست جامع کارآفرینی بود که ضریب آلفای کرونباخ آنها به ترتیب0/83 و 0/86 به دست آمده که نشانگر این است که سوالات پرسشنامه ها از پایایی لازم جهت اجرا برخوردار است. برای روایی پرسشنامهها، از نظرهای متخصصان مدیریت و آموزش عالی و تحلیل عاملی بهره گرفته شد. در روش آمار استنباطی با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون و آزمون T و آزمون ANOVA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های بدست آمده حاکی از آن است، بین میزان سواد اطلاعاتی و ابعاد مختلف آن تفاوت معنا داری وجود ندارد ولی بین کارآفرینی دانشجویان و سواد اطلاعاتی آنان رابطهای مستقیم و معنادار وجود دارد.
واژههای کلیدی: سواد اطلاعاتی، کارآفرینی، دانشجویان تحصیلات تکمیلی، دانشگاه آزاد واحد شیروان.
مقدمه
دنیای امروز وارد پارادایم جدیدی شده است و اقتصاد تولید محورجای خود را به اقتصاد دانایی محور داده است. اقتصاد دانایی محور اقتصادیست که در آن تولید، توزیع و استفاده از دانش منبع اصلی ایجاد ثروت می باشد. اقتصاد دانایی محور اقتصادیست که در آن تولید، توزیع و استفاده از دانش منبع اصلی ایجاد ثروت می باشد - شیر محمدی و شامی، . - 337:1382 فرآیند کسب دانش و شیوه نگرش درباره اطلاعات و مهارتهای آن به عنوان اصلی ترین عوامل مشخص کننده در جامعه اطلاعاتی است. همانگونه که می دانیم امروزه با حجم روز افزون اطلاعات و به تعبیری با انفجار اطلاعات رو به رو هستیم. بدیهی است دسترسی به اطلاعات مورد نیاز از میان انبوه اطلاعات موجود، خود مهارتی خاصی را می طلبد که به سواد اطلاعاتی تعبیر شده است. کسانی که فاقد این توانایی ها باشند پیوسته در اقیانوس عظیم اطلاعات سردرگم هستند - بردستانی، . - 480 :1383 چارلز مک کلور - 1994 - 1 معتقد است که همه انواع توانایی ها اعم از سواد خواندن و نوشتن، سواد تکنولوژیکی و سواد رسانه ای می تواند درون مفهوم مهارت سواد اطلاعاتی قرار گیرد - مک کلور، 1994، نقل از نسیم نبی و دی جاجر 2، . - 2002
بیان مساله و ضرورت
همه ساله هزاران دانشجوی جویای دانش وارد دانشگاهها می شوند که با پایگاههای الکترونیکی، فهرستهای پیوسته، وب سایتها، چند رسانه ایها و خلاصه اطلاعات محاصره اند اما دانش چگونگی استفاده از آن را ندارند - عصاره، . - 215 :1383 برای اینکه دانشجویان در جامعه متحول جهانی امروز بتوانند با موفقیت عمل کنند نیازمند درک چگونگی یافتن و به کارگیری کارآمد اطلاعات هستند. دانشگاه بایددانشجویان را نه فقط برای کار در یک رشته خاص، بلکه برای یادگیری مادام العمر آموزش دهد - قاسمی، . - 156 :1383 امروزه کارآفرینی را یکی از ابزارهای توسعه میدانند زیرا وجود انسانهای کارآفرین موجب ایجاد بستر موفقیتها می شود. همچنین، با توجه به افزایش سریع رقبای جدید و ایجاد حس بی اعتمادی نسبت به شیوههای سنتی، ضرورت کارآفرینی در سازمان احساس میشود. در این ارتباط وظیفه ی سازمانهای پویا کشف و پرورش افراد خلاق و کارآفرین است.
هر سازمان در راستای پرورش افراد خودجوش و نوآور نیاز به ساختار مناسب و افراد کارآفرین دارد. سازمانی که استعدادهای نهفته در خود را نتواند بکار گیرد، در اندک زمانی مغلوب سازمانهای دیگر خواهد شد کارآفرین بودن، یعنی در هم آمیختن ویژگیهای شخصی - ابزار مالی و منابع موجود در محیط کار است؛ بسیاری از ویژگیهای شخصیتی را می توان پرورش داد و به کمک آن در کسب و کار به موفقیت دست یافت - محمدی وهمکاران، . - 100:1390 سواد اطلاعاتی به عنوان ابزار دستیابی به دانش و اطلاعات، در شناخت فرصتها و بهرهگیری از آنها، به کارآفرینان کمک شایانی میکند و این نقطه اشتراک سواد اطلاعاتی و کارآفرینی است. به طور کلی، ارتباط میان دو مؤلفه سواد اطلاعاتی و کارآفرینی را از دو بُعد میتوان بررسی کرد: .1 نقش و تأثیر سواد اطلاعاتی در رشد و پرورش ویژگیهای شخصیتی که از ملزومات کارآفرینی به شمار میآیند، مانند خلاقیت، مخاطرهپذیری، توفیقطلبی و استقلالطلبی. .2 نقش سواد اطلاعاتی در فرایند انجام یک فعالیت اقتصادی مبتنی بر فناوریهای نوین در جامعه اطلاعاتی کنونی و کمک به تحقق مفهوم کارآفرینی مبتنی بر دانش. در این پژوهش ما در پی آنیم که آیا رابطه- ای بین سواد اطلاعاتی و کار آفرینی دانشجویان وجود دارد یا نه؟
سواد اطلاعاتی
سواد اطلاعاتی، توانایی خواندن، تفسیر و تولید اطلاعات ارزشمند علمی است که کلیه دانشجویان باید مهارت-های آن را در طی تحصیلات دانشگاهی کسب کنند، در این صورت، سواد اطلاعاتی نه تنها مجموعه ای از مهارتها بلکه شامل درک کلی نظام تفکر و راه هایی است که اطلاعات در آن نظام جریان پیدا می کند - بیلی ، . - 2005 تعبیر سواد اطلاعاتی را نخستین بار پل ژوکروفسکی به کار برد. وی در طرح پیشنهادی خود به کمیسیون ملی علوم کتابداری و اطلاع رسانی ایالات متحده در 1974، به تبیین اهداف دستیابی به سواد اطلاعاتی پرداخت. او کسی را دارای سواد اطلاعاتی می داند که برای استفاده از منابع اطلاعاتی آموزش دیده باشد و بتواند با استفاده
