بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطهی عادات مطالعه با عملکرد تحصیلی در دانش آموزان دختر پایه هشتم شهرستان بندر امام خمینی - ره - بود. جامعهی آماری این پژوهش را، تمام دانشآموزان دختر سال دوم دبیرستانی شهرستان بندر امام خمینی - ره - در سال 1393-94 تشکیل داده است. از این جامعهی آماری نمونه ای به تعداد 210 نفر با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای مورد مطالعه از پرسشنامه عادات مطالعه استفاده شد. برای تحلیل دادهها از روش های آماری همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج همبستگی نشان داد که عادات مطالعه با عملکرد تحصیلی رابطه مثبت و معنی داری دارند.
کلید واژگان: عادات مطالعه، عملکرد تحصیلی
مقدمه
ارزشیابی مداوم و مستمر وضعیت تحصیلی دانشآموزان در طول تحصیل و بررسی عوامل مرتبط با آن یکی از ارکان ضروری واجتناب ناپذیر کیفیت نظام آموزشی میباشد. عملکرد تحصیلی تحت تأثیر ابعاد متعدد زیستی، روانی واجتماعی قرار دارد.این عوامل در چهار گروه شرایط دانش آموز، خانواده، آموزشگاه و عوامل مربوط به اجتماع و محیط خارج از مدرسه دستهبندی میشوند، لذا در مجموع عملکرد تحصیلی دانشآموز ناشی از شرایط دانشآموز ومحیط بیرونی او میباشد. زندگی تحصیلی یکی از مهمترین ابعاد زندگی اشخاص است که برسایر ابعاد زندگی تأثیر فراوان دارد. در این بین یکی از مسائل و مشکلات اساسی زندگی تحصیلی افراد ونظام آموزشی هر کشور مساله افت تحصیلی وپایین بودن سطح عملکرد تحصیلی دانشآموزان و دانشجویان آن کشور میباشد . - 7 - پیشرفت تحصیلی و دست یابی به هدف های آموزشی مستلزم وجود عوامل متعددی است که یکی از این عوامل بدون تردید مهارت ها یا عادات مطالعه افراد می باشد.
مهارت های مطالعه فنون ویژهای هستند که از آنها برای اکتساب، نگهداری و کاربرد دانش و اطلاعات استفاده میگردد و آنها را میتوان به عنوان شیوههای حل مساله نیز در نظر گرفت . - 12 - ووتنٌ مهارت های مطالعه را روشی برای کدگذاری، ذخیره سازی، نگهداری، بازگویی و استفاده از اطلاعات به روشی منطقی، موثر و کافی تعریف کرده است . - 4 - مطالعهی متغیر عملکرد تحصیلی طی سه دهه اخیر بیش از پیش مورد توجه متخصصان تعلیم وتربیت قرار گرفته است. در هر نظام آموزشی میزان عملکرد تحصیلی یکی از شاخصهای موفقیت در فعالیتهای علمی است. نتایج پژوهشها نشان داده است که علاوه بر ساختار و محتوای آموزشی کلاس، عوامل گوناگونی از جمله انگیزش، عادات مطالعه و کمک گرفتن به موقع از دیگران نقش عمدهای در سطح عملکرد تحصیلی دانش آموزان دارند . - 2 - بنابراین پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که آیا بین انگیزش مدرسه و عملکرد تحصیلی رابطه معنی داری وجود دارد؟
فرضیه پژوهش
بین عادات مطالعه و عملکرد تحصیلی رابطه معنی داری وجود دارد.
پیشینه تحقیق
متخصصین تعیلم و تربیت همواره کوشیدهاند شرایطی را فراهم نمایند تا یادگیرندگان بیشترین کارایی تحصیلی را از خود نشان دهند. یکی از هدفهای مهم آموزش و پرورش در سطح دنیا شناسایی عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی یادگیرندگان و تنظیم و هدایت هر کدام از این عوامل است تا تحصیلکنندگان رشد و یادگیری بیشتری داشته باشند. پس از آنجا که هدف اصلی آموزش، یادگیری است و با توجه به این که یادگیری فراگیران به طور عمده به وسیلهی عملکرد تحصیلی آنها سنجیده میشود، بنابراین شناسایی متغیرهای اثرگذار بر عملکرد تحصیلی یادگیرندگان از اهمیت بهسزایی برخوردار است - . - 9
یادگیری و سپردن آموختهها به ذهن از جمله مسائلی است که پیوسته برای دانشآموزان و دانشپژوهان مطرح بوده و تا کنون روشها و راههای مختلفی برای بهتر یادگرفتن و خوب آموختن از سوی صاحب نظران بیان شده است. تجربه نشان داده است که بسیاری از دانشآموزان ساعتها مطالعه میکنند، اما نتیجهای که میگیرند رضایت بخش نیست و درصد آموختهها پایین است. این افراد به علت بیخبری از روشهای درست یادگیری و مطالعه، کوشش زیادی را برای یادگیری انجام میدهند و وقت و انرژی زیادی را تلف میکنند؛ ولی به نتیجه مطلوب دست نمییابند در صورتی که آنان میتوانستند با استفاده از راهبردهای صحیح یادگیری و مطالعه، مطالب را بهتر و راحتتر یاد بگیرند و در امتحانات موفق باشند . - 10 -
در تحقیقی که با 180 دانش آموز متوسطه شهر اصفهان انجام شد این نتیجه حاصل شد که بین راهبردهای یادگیری خود تنظیم و انگیزش پیشرفت تحصیلی با عملکرد تحصیلی ریاضی دانشآموزان رابطه معناداری وجود دارد . - 8 - در تحقیقی دیگر نیز به نتیجه مشابهی در رابطه با عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه آزاد اهواز رسیدند - . - 3 پژوهش دیگر علاوه بر این که پژوهش قبل راتایید کرد این نتیجه حاصل شد که فراگیرانی که باور دارند تکالیف جالب، مهم و با ارزش است، بیشتر در فعالیتهای شناختی در گیر میشوند و از راهبردهای شناختی و نظارت بر تلاش بیشتری استفاده میکنند و قاعدتأ از پیشرفت تحصیلی بالاتری نیز برخوردارند.
همچنین وقتی فراگیر به طور ذاتی برای محتوای یادگیری ارزش قائل است، این امر برخودنظمی و خودکارآمدی او اثر مثبت می-گذارد - . - 12 زیمرمن و پونز - 1999 - در تحقیقی تحت عنوان تفاوتهای دانشآموزان در راهبردهای یادگیری خود تنظیم نشان دادهاند که بین موفقیت تحصیلی و استفاده از راهبردهای یادگیری خود تنظیم رابطه معنا داری وجود دارد. پرنتایسٍ - 2001 - به این نتیجه رسید که تغییر انگیزش پیشرفت، با کمک گسترش راهبردهای خود نظم جویی منجر به سوق فراگیران به سوی هدف ها و افزایش انگیزش پیشرفت در آنها میشود . - 6 - کوکاکا و بویاکو در پژوهش خود نشان دادند که فراشناخت با یادگیری رابطه مثبت دارد و دانشآموزانی که خود را کارآمدتر میدانند، از راهبردهای شناختی و فراشناختی بیشتری استفاده میکنند. نتایج تحقیقات نشان دادهاند که با افزایش دانش فراشناختی افراد، توانایی آنها در تنظیم شناخت خود بهبود مییابد و این خود تنظیمی شناختی سبب پیشرفت یادگیری می شود - . - 14
مواد و روش ها
جامعه آماری
جامعهی آماری این پژوهش را، تمام دانشآموزان دختر دختر پایه هشتم شهرستان بندر امامدر سال 1393-94 تشکیل میدهند. با توجه به فهرست تهیّه شده از ادارهی آموزش و پرورش، تعداد دانش آموزان در جامعهی آماری 500 نفر میباشد.
حجم نمونه وروش نمونه گیری
دراین تحقیق حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان - 1978 - ،217نفر تعیین می شود که برای انتخاب آن ها روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای استفاده شده است. به این صورت که از بین دبیرستان های شهرستان بندر امام، 8 مدرسه به صورت تصادفی انتخاب شد. تعداد دانش آموزان کلاس هشتم در هر مدرسه بین 30 تا 95 نفر بود و ازبین مدارس مورد نظر و به نسبت تعداد دانشآموزان در هر مدرسه و کلاس، در کل نمونهای به حجم 217 نفر به صورت تصادفی انتخاب شد. پس از انتخاب نمونه، پرسشنامهها در اختیار آنها قرار گرفت که تعداد 210 نفر به پرسشنامهها پاسخ دادند و در نهایت دادههای جمعآوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
روش پژوهش
روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی می باشد.
