بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف، بررسی رابطه بین مهارت کارآفرینی با شادکامی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی شهرستان کلاردشت انجام شد. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پایه ششم به تعداد 374 نفر - تعداد 435 دختر و 451 پسر - در سال تحصیلی 94- 95، و بر اساس جدول کرجسی مورگان 181 نفر - 94 دختر و 87 پسر - به شیوه تصادفی ساده بعنوان نمونه انتخاب شدند.
برای جمع آوری دادهها از دو پرسشنامه استفاده شد؛ شامل 29 عبارت چهار گزینه ای، پرسشنامه کارآفرینی، مقیمی. با تو جه به استاندارد بودن و استفاده های متعدد در پژوهش های مختلف از پرسشنامه ها، روایی آن ها تایید و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ - شادکامی0/86 و کارآفرینی - 0/92 محاسبه شد. برای توزیع نرمال داده ها از آزمون کولموگروف اسمیرنوف و برای تجزیه و تحلیل داده، از آمار توصیفی - میانگین، درصد و... - و آمار استنباطی - ضریب همبستگی پیرسون - در سطح معنی داریS 0/01 بکار گرفته شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که، بین مهارت های کارآفرینی و شادکامی دانش آموزان رابطه مثبت و معناداری - - r=0/336 وجود دارد.
کلمات کلیدی: تعلیم و تربیت، پیشگیری، آسیب های اجتماعی.
مقدمه
آگاهی حرفه ای که جزئی از فرآیند طبیعی تکامل هر فرد است، از دوران کودکی آغاز می شود و جزء لاینفکی از تکامل انسان است. با وجود این، واگذار کردن دوران ابتدایی تربیت حرفه ای فرد، به جریان طبیعی خود، کاری نادرست خواهد بود. این حوزه پیچیده از جریان آماده سازی انسان برای زندگی را نمی توان به دست حادثه و اتفاق سپرد و آن را باید به طور آشکار با دخالت های علمی زیر نظر داشت.
ایجاد انگیزه در دانش آموزان، کار دشوار و پیچیده ای است. دانش آموزان برای کار و فعالیت به انگیزه هایی قوی و بالا نیاز دارند. اگر آنان ماهیت و اهمیت آموزش و پرورش را زیر سؤال ببرند، یا در مورد توانایی آموزش و پرورش در تأمین آتیه شان دچار تردید شوند، یا حتی اعتقادشان را به ارزش دروس و مفید و کاربردی بودن آن ها از دست بدهند، مدرسه، معلمان و والدین در مورد مسائل انگیزشی آنان با مشکلات مختلفی مواجه خواهند شد.
یادگیری انسان و ساماندهی رفتار نوجوان در گرو نشاط و شادابی و هیجانات مثبت اوست و خلاقیت، شکوفایی استعدادها در گرو نشاط و انبساط روحی انجام میشود. شکی نیست که یکی از وظایف مهم تربیتی مدیریت و برنامهریزی آموزشی مدارس، تشویق نوجوانان به مشارکت و تعاون در همه امور است و آنان میتوانند با تدوین برنامهریزی آموزشی مناسب به جلب مشارکت دانش آموزان در امور مختلف مدرسه اقدام کنند و این موضوع میتواند به احساس مفید بودن و دور شدن از انزوا و کسالت در نوجوانان کمک کند و خود یکی از موارد شاد و با نشاط زیستن است.
از طرفی، یکی از متغیر های مهمی که با کیفیت فعالیت های دانش آموزان رابطه دارد؛ شادکامی می باشد. فریتز1 دریافت: نوجوانانی که احساس شادکامی و بهزیستی بالاتری دارند؛ در عملکرد تحصیلی فعال تر و پیشرفت تحصیلی بالاتری دارند.اسکات؛ شانن و کارولین1 نشان دادن دانش آموزانی که رضایتمندی بالایی از زندگی دارند بیشتر با تکالیف درگیر می شوند و بهتر تکالیف درسی خود را انجام می دهند. در انجام تکالیف درسی بیشتر به توانایی شخصی خود می اندیشند تا به شانس و عوامل بیرونی شادکامی واژه ای است که معانی مختلفی چون لذت آنی و لذت طولانی مدت و همچنین لذت از کل زندگی را شامل می شود بسیاری از روانشناسان بر این باورند که در مفهوم شادی حداقل سه جزء اساسی عاطفی و اجتماعی و شناختی وجود دارد.
جزء عاطفی باعث حالات هیجانی مثبت و جزء اجتماعی منجر به روابط اجتماعی گسترده و مثبت با دیگران و جزء شناختی موجب برخورداری از تفکری می شود که وقایع روزمره را با خوشبختی تعبیر وتفسیر می کند.شادکامی یکی از موضوعات جالبی است که همواره از قدیم الایام مورد توجه پژوهشگران به ویژه روانشناسان قرار دارد و یکی از نیازهای انسان و لازمه ی زندگی است. شادکامی عبارت است از مقدار ارزش مثبتی که یک فرد برای خود قائل است.به عنوان یکی از عوامل مؤثر در به وجود آوردن یک زندگی مطلوب و دلپذیر است که از تجربه هیجانهای مثبت و خشنودی از زندگی نشأت می گیرد وطبعاً چنین حالت خوشایندی با فقدان افسردگی، اضطراب و پرخاشگری افراد همراه است.
برخی از پژوهشگران، شادکامی را حالت روانی مثبتی میدانند که با سطح بالای رضامندی کلی از زندگی، عاطفه مثبت و سطح پایین عاطفه منفی مشخص میشود. سلیگمن، رشید و پارک، مفهوم شادکامی را در سه مؤلفه جای داده است: الف - هیجانهای مثبت - زندگی بانشاط - ؛ ب - تعهد - زندگی درگیرانه یا زندگی خوب؛ ج - معناداری - زندگی با معنا - . سلیگمن5 معتقد است بر اساس پژوهشهای چند سال اخیر، ثابت شده است شادکامی عامل پدیدآورنده منافعی به مراتب بیشتر از صِرف احساس خوبی داشتن است؛ افراد شادکام، سالمتر و بسیار موفقترند و درگیری و تعهد اجتماعی بیشتری
دارند.
ویژگی های مدارس شاداب
ویژگیهای زیر میتواند نشانههای شادابی تحصیلی یک مدرسه و نشاط را در یک برنامهریزی آموزشی جامع به همراه داشته باشد:1. پرسشگری:معلم میتواند جهت افزایش اطلاعات خود از همه منابع در دسترس از جمله مبادله اطلاعات با همکاران آموزشگاهی خود در برنامهریزی آموزشی استفاده کند. ارتباط با سایر محافل از جمله محافل دانشگاهی، مراکز تحقیقاتی و یا شرکت در همایش های تعلیم و تربیتی میتواند بسیار مؤثر باشد.2.افزایش مطالعه:8 منابعی مانند: کتاب های مرتبط، مجلات، مقالات جدید، مراجعه به سایت های اطلاعاتی و نمایه های اسنادی3.افزایش اطلاعات تجربی و مشاوره ای: شرکت در همایش های علمی، کارگاههای آموزشی و دوره های ضمن خدمت، فرصتهایی مناسبی برای این مورد هستند.
چنین فرصتهایی هم مهارت معلمین را در برنامهریزی آموزشی افزایش میدهد و هم تعاملات مشاوره ای و مهارت استفاده از تجربیات دیگران را افزایش میدهد. بهره گیری از یک قالب استاندارد در روش مورد نظر، مقایسه بین روشها و نیز شیوه مشارکت آن ها را آسان تر میکند.از آنجایی که نشاط، تحرک، پویایی، شادابی از ویژگیهای نسل امروز است و موافق طبع و مقتضیات فطری اوست، خمودگی، سستی، انزوا، بی تحرکی، غمناکی، پژمردگی، آفت بزرگ و مانع عظیم رشد و شکوفایی و خلاقیت و کارآمدی نسل جوان میباشد. جلوگیری از نشاط و شادابی جوانان و جلوگیری از بروز احساسات و هیجانات عاطفی آنان، موجب سرخوردگی و بروز بیماری حقارت و عقدههای روحی و روانی است.
اسلام دین زیبایی و نشاط و دینی آسان و منعطف است. انبساط روحی، بهجت افزایی و خنده رویی از زمینه های رشد و شکوفایی جوان و زمینهای برای تخلیه عقدههای روحی و فشارهای روانی است. نشاط و انبساط روحی، یکی از متغیرهای مؤثر در شکل گیری شخصیت مثبت در کودکان و نوجوانان است و بالعکس، اضطراب و تشویش خاطر عامل مهمی در توقف استعدادها است. روانشناسان حالت شادی را نتیجه عمل هماهنگ و منسجم و سامان یافته همه عواطف یک فرد میدانند و معتقد هستند که نشاط و آرامش روحی زمینههای باروری خرد و اندیشه را به وجود میآورد.
یکی از مهارت های مورد نیاز فراگیران در این دوره سنی کسب مهارت کارآفرینی است که در دنیای امروز به شدت تحت تاثیر آن قرار گرفته است. آموزش کارآفرینی یک ابزار متداول برای توسعه مهارت های کارآفرینی و تشویق به ایجاد فرهنگ و رویکردی مطلوب نسبت به نوآوری و تاسیس بنگاههای جدید است. محتوای آموزش کارآفرینی اغلب متنوع است. مثلا آموزش کارآفرینی در مدارس، اغلب تلاش برای تقویت مهارتهای کارآفرینی از طریق طراحی بازیهایی برای حل مشکل و یادگیری از شرایط محیط را دربرمی گیرد. اما در مقاطع بالاتر، دانشآموزان باید اطلاعات ارائه دهند و دانش و مهارتهای عملی مورد نیاز برای اداره یک کسب وکار را ایجاد کنند.
کارآفرینی از مباحثی است که در تمامی ابعاد توسعه اقتصادی و اجتماعی از حدود 20 سال بهینا طرف عملاً در دنیای تجارت و کسب و کار مطرح شده است، تعاریف گوناگونی از کارآفرینی ارائه شده است که در این جا به چند مورد از آن ها اشاره می گردد:کارآفرینی شکل ویژهای از نوآوری است و عبارت از پیادهسازی موفقیتآمیز ایدههای خلاق برای ایجاد کسبوکار جدید یا یک ابتکار جدید در درون کسب وکار موجود میباشد.کارآفرینی فرآیندی است که در آن اختراع به مرحله عمل در آمده و ایدهای خام به عملیاتی که از نظر اقتصادی معتبر می باشد، دگرگون شده است - همان منبع - .
از نظر کرایزنر1 کارآفرینی بر بهره برداری از فرصت های کشف نشده تاکید دارد. تیمونز کارآفرینی را خلق چیزی ارزشمند از هیچ تعریف می نماید.
تحقیقات نشان می دهد که کارآفرینی امری آموزش پذیر، تقویت پذیر و پرورش پذیر است. اولین کشورهایی که در زمینه آموزش کارآفرینی فعالیت هایی را انجام دادند، کشورهای آلمان، انگلیس، امریکا و ژاپن بودند. امروزه آموزش کارآفرینی به یکی از مهمترین و گسترده ترین فعالیت های دانشگاهی تبدیل شده است. طی دهه 1980، دانشگاهها بر حسب ویژگی گروه های تحت آموزش و نیازهای محلی، منطقه ای و ملی، برنامه های آموزشی متعددی را برای سازمان های خصوصی و عمومی طراحی نموده اند. دولت های اروپایی نیز حمایت های ویژه ای را از فعالیت هایی که جهت تشویق کارآفرینی بین جوانان میشود، ایجاد کرده اند.
در ایالات متحده امریکا نیز آموزش کارآفرینی در درون دوره های دانشگاهی و توسط موسسات خاص مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. کانادا و برخی کشورهای آسیایی همچون فیلیپین، هند و مالزی نیز گام های اساسی جهت حمایت از فعالیت های کارآفرینی برداشته اند. این حمایت ها شامل ارائه راهنمایی های عملی، مشاوره، ارائه تسهیلات مالی، و برگزاری دوره های ویژه در خصوص کارآفرینی در درون دانشگاهها و یا خارج از دانشگاهها میباشد.دوره های آموزش کارآفرینی نه تنها جای خود را در بستر دروس دانشگاهی و در رشته های مختلف باز نموده، بلکه در دوره های مختلف تحصیلی از ابتدایی تا دبیرستان نیز مورد توجه قرار گرفته است.
آنچه که در تدریس دوره های کارآفرینی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است، کارآفرینانه بودن شیوه های تدریس، ترکیب افراد و اهداف آموزشی و تطبیق و همسویی این موارد با یکدیگر می باشد.دانش آموزان در دوره های ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان باید رویه های مختلف مالکیت کسب وکار را تجربه کنند.
