بخشی از مقاله
چکیده:
هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه بین هوش اخلاقی دانشجویان و سلامت روان آنها در دانشگاه پیام نور ابرکوه می باشد. در این پژوهش که توصیفی- تحلیلی می باشد رابطه هوش اخلاقی دانشجویان و ابعاد آن شامل درستکاری، مسئولیت پذیری، دلسوزی و بخشش با سلامت روان مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش حاضر دانشجویان دانشگاه پیام نور ابرکوه به تعداد 1330 نفر می باشد که بر اساس فرمول کوکران تعداد 300 نفر از آنها به روش تصادفی طبقه بندی شده، نمونه گیری و وارد پژوهش شدند. داده های مورد نیاز سنجش هوش اخلاقی و ابعاد آن توسط پرسشنامه ی معتبر لنیک و کیل و داده های مورد نیاز سنجش سلامت روان از طریق پرسشنامه ی 28 عبارتی سلامت عمومی گلدبرگ جمع آوری و با بکارگیری نرم افزار SPSS نسخه ی 19 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
بر اساس یافته های پژوهش دانشجویان از لحاظ هوش اخلاقی و ابعاد آن دارای وضعیت متوسط و از لحاظ سلامت روان دارای وضعیت خفیف هستند. آزمون پیرسون نشان می دهد که بین متغیرهای هوش اخلاقی و سلامت روان رابطه ی مثبت و معنی داری در سطح 0/05 وجود دارد. بدین ترتیب که با بهبود وضعیت هوش اخلاقی دانشجویان به صورت معنی داری سلامت عمومی آن ها نیز بهبود می یابد و هم چنین در بین ابعاد هوش اخلاقی، فقط بعد مسئولیت پذیری دارای رابطه ی مثبت و معنی داری با سلامت روان می باشد.
مقدمه:
در متون علمی، هوش به عنوان یک مفهوم عمومی جهان شمول که با توانایی ادراکی ارتباط دارد، تعریف شده است - نکویی مقدم، - 38 :1386اخیراً. اصطلاح جدیدی با عنوان »هوش اخلاقی«1 توسط بوربا - 2005 - 2 در روان شناسی وارد شده است. وی هوش اخلاقی را »ظرفیت و توانایی درک درست از خلاف، داشتن اعتقادات اخلاقی قوی و عمل به آن ها و رفتار در جهت صحیح و درست« تعریف می کند. هوش اخلاقی به معنی توجه به زندگی انسان و طبیعت، رفاه اقتصادی و اجتماعی، ارتباطات آزاد و صادقانه و حقوق شهروندی است - تورنر3، . - 2002 به زعم بوربا - 2005 - هفت اصل مورد نیاز برای هوش اخلاقی، هوشیاری4، همدردی5، خودکنترلی6، توجه و احترام7، مهربانی8، صبر و بردباری9 و انصاف10 است.
بنابراین، هوش اخلاقی عبارت است از توانایی ایجاد تمایز بین درست و غلط بر اساس اصول جهان شمول تعریف شده. این نوع هوش، در محیط جهانی مدرن کنونی می تواند به مثابه ی نوعی جهت یاب برای اقدامات عمل نماید. هوش اخلاقی، نه تنها چارچوبی قوی و قابل دفاع برای فعالیت انسان ها فراهم می کند، بلکه کاربردهای فراوانی در دنیای حقیقی دارد. در واقع، این هوش تمام انواع دیگر هوش انسان را در جهت انجام کارهای ارزشمند هدایت می کند - نکویی مقدم، . - 38 :1386 هوش اخلاقی دارای ابعاد متفاوتی است.
رازداری20، انجام تعهدات فردی/ مسؤولیت پذیری - پاسخگویی - در برابر تصمیمات شخصی21، خودکنترلی و خودمحدودسازی22، کمک به دیگران - قبول مسؤولیت برای خدمت به دیگران - 23 ، مراقبت از دیگران - مهربانی - 24، درک احساسات دیگران - بشردوستی و رفتار شهروندی - 25، و درک نیازهای روحی خود - ایمان، اعتقاد و تواضع - 26 می باشد. آن ها بر اساس این مدل خود، پرسشنامه ای نیز برای تعیین سطح هوش اخلاقی و ابعاد زیرمجموعه ی آن در افراد تدوین کردند - لنیک و کیل، . - 2011
هر شخص ممکن است گرفتار ناراحتی روانی شود و توجه به درمان خود به خود کافی نیست. زیرا که بهداشت فقط منحصر به تشریح علل اختلال های رفتار نبوده، بلکه هدف اصلی آن پیشگیری از وقوع ناراحتی ها می باشد. پیشگیری عبارت از به وجود آمدن عاملی که مکمل زندگی سالم و نرمال باشد و نیز درمان اختلال های جزیی رفتار به منظور جلوگیری از وقوع بیماری های شدید روانی است. یکی از شرایط اصولی بهداشت روانی این است که شخص به خود احترام بگذارد و خود را دوست بدارد - شاملو، . - 1382
سلامت روانی یکی از مباحث مهمی است که در رشد و بالندگی خانواده و جامعه مؤثر می باشد. سازمان بهداشت جهانی - 2004 - 27 سلامت روانی را به عنوان حالتی از بهزیستی که درآن فرد توانمندی خود را شناخته، از آن ها به نحو مؤثر و مولد استفاده کرده و برای اجتماع خویش مفید است تعریف می کند. به طور کلی بهداشت روانی ایجاد سلامت روان به وسیله ی پیشگیری از ابتلا به بیماری های روانی، کنترل عوامل مؤثر بروز آن، تشخیص زودرس، پیشگیری از عوامل ناشی از برگشت بیماری های روانی و ایجاد محیط سالم در برقراری روابط صحیح انسانی است - میلانی فر، . - 1386 هدف سلامت روان فقط منحصر به تشریح علل اختلال های رفتار نبوده بلکه هدف آن به وجود آمدن عواملی که مکمل زندگی سالم و نرمال باشد و نیز درمان اختلال های جزیی رفتار به منظور جلوگیری از وقوع بیماری های شدید روانی و به طور کلی هدف سازمان روان، پیشگیری است.
