بخشی از مقاله
چکیده
تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر خلاقیت کارکنان بر رفتارهای نوآوانه، رابطه میان خلاقیت و بهرهوری و در نهایت تاثیر رفتارهای نوآورانه بر بهرهوری به انجام رسید. نمونه مورد نظر جهت بررسی فرضیههای این پژوهش از بین کارکنان کارخانه سیم و کابل مغان در شهرستان شاهرود بوده است. پژوهش حاضر از نوع مطالعات کاربردی می باشد و جهت جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شده است.
در این پژوهش، به منظور تجزیه و تحلیل آماری داده های جمع آوری شده، از روش آماری توصیفی بهره برده شده است. در پژوهش حاضر برای پردازش داده ها و بررسی فرضیه ها نرمافزار آماری spss مورد استفاده قرار گرفت و نتایج تحلیل نشان داد که خلاقیت بر رفتارهای نوآورانه ارتباط مثبت دارد به بیانی دیگر با افزایش خلاقیت افراد، رفتارهای نوآورانه آن ها برای انجام وظایفشان بیشتر می شود و نیز لیکن تاثیر خلاقیت بر بهرهوری و رفتارهای نوآورانه تایید نشد.
مقدمه
با ورود به هزاره سوم و عصر دانش، سازمان های پژوهشی و دانشمحور یاد گرفتهاند که بقا و حفظ مزیت رقابتیشان در بلندمدت وابسته به نوآوری در طراحی و توسعه محصولات جدید است - اعرابی و موسوی، : 1388 ص. . - 3 همچنین با توجه به کوتاه شدن چرخه عمر محصولات در این گونه سازمان ها، نوآوری و توسعه محصولات جدید و نوآورانه، نقش خون را برای ادامه حیات در این نوع سازمان ها ایفا می نماید - کیم1، :2009 ص. . - 690 برای سازمانهایی که در محی متغیر و بدون قطعیت به رقابت می پردازند، نوآوری - تبدیل ایده های خلاقانه به عمل - برای رشد، موفقت و بقای سازمان عامل حیاتی به شمار می رود.
نوآوری فردی کارکنان نیز در محی کار، پایه اصلی ارتقای عملکرد هر سازمانی است، با توجه به پنهان و ضمنی بودن توانمندی خلاقیت و نوآوری افراد، استفاده کارکنان از توان خلاقیت و نوآوریشان در فرآیندهای شغلی نیاز به وجود رغبت و تمایل درونی آنها دارد، بر این اساس همزمان با اهمیت توانمندی خلاقیت در افراد، مطالعه بر روی مقوله انگیزش آنها نیز برای به کارگیری نوآوری در مراکز تحقیقاتی از اهمیت ویژه ای برخورداراست - اسکات 2و بروس3، :2004 ص. . - 582 همانطور که بیان شد همه سازمان ها برای بقاء نیازمند اندیشه های نو و نظریات بدیع و تازهاند؛ افکار و نظرات جدید همچون روحی در کالبد سازمان دمیده می شوند و آن را از نیستی نجات می دهند. افزایش خلاقت در سازمانها می تواند به ایجاد انگیزه، نورآوری، ارتقای کمیت و کیفیت خدمات، کاهش هزینه ها، جلوگیری از اتلاف منابع، کاهش بوروکراسی، افزایش رقابت، افزایش کارایی و در نهایت بهرهوری سازمان منجر گردد.
- 1 ادبیات مفهومی پژوهش:
- 1-1خلاقیت:
در سه دهه اخیر، عده ای از صاحبنظران سعی بر این داشته اند که تعاریف جامعی از خلاقیت عرضه کنند. گرچه کوشش های آنان کاملا موفقیتآمیز نبوده است ولی بررسی نتایج تحقیقات آنان می تواند ابعاد تعریف خلاقیت را تا حدودی کاهش دهد. شاید به جرات بتوان گفت که جامعترین نظریه مربوط به خلاقیت توس گیلفورد عرضه شده است. گیلفورد با تحقیقات فراوان سرانجام به این نتیجه رسید که توانایی های فکری انسان را نمی توان در یک بعد خلاصه کسی و آن را هوش یا چیزی شبیه آن نامید.
خلاقیت یعنی ترکیب مجدد عقاید، اندیشه ها، افکار، تصورات و انگاره-هایی که قبلا برای فرد شناخته شده است، اما به شیوهای جدید و متفاوت با قبل - ساعتچی، . - 1371 رضائیان - - 1371 بیان می کند: "ساختن و یافتن فکرهای جدید و نوآوری با کاربرد فکرها سر و کار دارد. " از دیدگاه مدیریت، خلاقیت صرف، کافی نیست بلکه فکر باید به عمل برآید، و لازمه این امر به کارگیری فکرهای جدید در برنامهریزی است.
هر برنامهریزی موفق نیاز به صدها فکر نو و ایده کاربردی دارد. افراد خلاق پرتکاپو و دارای انرژی بوده و ریسکپذیرند - زارعی متین، . - 1373 خلاقیت لازمه نوآوری و تحقق نوجویی وابسته به نوجویی است - الوانی، . - 1374 افراد خلاق و آفریننده کسانی هستند که می توانند نگاهی غیر مسموم به اشیاء و پدیدهها بیندازند، هر رویداد یا شئ را چنان ببیند که گویی برای نخستین بار روی می دهد و یا اولین بار پدیدار شده است. - فدائی، . - 1375
مطالعات قبلی در مورد خلاقیت، بر این دیدگاه تأکید دارد که خلاقیت، عامل مهمی در توانایی رقابت و توسعه ملی است - پور طهماسبی و همکاران، : 1389 ص. . - 23 خلاقیت، توانایی کاربرد دانش برای حل مسئله و نوآوری است. خلاقیت همواره شامل ایدههای جدید نیست بلکه گاهی میتواند درباره انتقال دانش موجود به موقعیتهای جدید و قراردادن آنها در موقعیت متفاوت باشد و یا می تواند در مرتب ساختن روش هایی که قبلا وجود نداشته اند، به کارگرفته شود. - آذری و همکاران، :1390 ص. . - 81
- 2-1رفتارهای نوآورانه
رفتار های نوآورا نه به ندرت به طور ر سمی به شغل و کار ا صلی کارک نان واب سته ا ست. ب نابراین، کارک نان ن یز به ندرت به طور مستقیم و یا شفاف به خاطر فعالیتهای نوآورانهشان مورد تشویق و پاداش قرار می گیرند به همین دلیل نوآوریهای فردی می تواند به عنوان رفتارهای کاملا اختیاری که در ادبیات علمی به آن ها رفتارهای فرانقشی گفته می شود، طبقهبندی کرد علی رغم این موضوع، ترغیب و تشویق به نوآوریهای فردی می تواند سبب منفعت کارکنان بشود مانند پاداش درونی که فرد به خاطر مواردی همچون افزایش مهارتهای خود دریافت می کند. این عامل می تواند منجر به احساس پیشرفت در کنترل شخصی و اخلا قی و در نتی جه تع هد بی شتر به خود و شغل خود ب شود - چولر9 و جکسون10، . - 1987 به هر روی، نوآوریهای فردی، منجر به سودرسانی به سازمان نیز می شود.
