بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه خودکارآمدی با میزان انگیزش تحصیلی وسازگاری اجتماعی در دانش آموزان انجام شد. این پژوهش همبستگی روی 360 نفر از دانش آموزان اصفهان که در سال سوم دوره ی متوسطه ی اول مشغول تحصیل بودند و با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده بودند انجام شد. ابزار مورد استفاده دراین پژوهش پرسشنامه خودکارآمدی شرر - - 1982، پرسشنامه سازگاری اجتماعی اسپنس - - 2002، پرسشنامه انگیزش تحصیلی والراند - - 1992 بود. داده ها با استفاده از آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد بین خودکارآمدی با انگیزش تحصیلی و سازگاری اجتماعی رابطه معنادار وجود دارد.
- p<0/01 - بنابراین دانش آموزانی که از خودکارآمدی بیشتری برخوردارند،انگیزش تحصیلی بیشتر وسازگاری اجتماعی بالاتری دارند.این نتایج تلویحات مهمی در زمینه ی آموزش دانش آموزان دارد. یادگیری بنیادی ترین فرایندی است که در نتیجه آن، موجود ناتوان و درمانده در طی زمان ودر تعامل و رشد جسمی به فردی تحول یافته می رسد که توانایی های شناختی و قدرت اندیشه ی او حد ومرزی نمی شناسد.
در دانش آموزان زمانی یادگیری در سطح پایین رخ می دهد که آنها بر یک مبنای ناپایدار انگیزه دار شوند و انگیزش احتمالا مهمترین عامل است که مربیان می توانند به منظور ارتقای یادگیری به آن بپردازند - ویلیامزوویلیامز1، - 2014مک کلند - 1989 - 2که از پیشتازان تحقیق در زمینه ی انگیزه ی پیشرفت می باشد براین باور است که آینده ی هر جامعه وابسته به سطح انگیزش پیشرفت فعلی دانش آموزان آن جامعه است. انگیزش تحصیلی3 در این تحقیق برمبنای نظریه ی خود تعیین گری تعریف می شود که توسط دسی ورایان - 1985 - 4 ارائه شده است. در نظام طبقه بندی دسی و همکاران - دسی ورایان، - 1985 افراد درسه نوع جهت گیری انگیزش قرار می گیرند.
انگیزش درونی که شامل انجام یک وظیفه برای خود آن ورضایت ناشی شده از آن است. انگیزش بیرونی که شامل انجام یک فعالیت به عنوان ابزاری برای رسیدن به یک هدف برای برآوردن یک نیاز بیرونی یا احتمال پاداش می باشد وبی انگیزگی که عدم انگیزش درونی وبیرونی برای انجام یک فعالیت است - ترنر،چاندلر وهفر5،. - 2009 تمرکز عمده ی این نظریه بر انگیزه ی درونی، بیرونی و پرداختن به سه نیاز بنیادین یعنی نیاز به خودمختاری، احساس شایستگی وارتباط در انسان است. محور اساسی نظریه خودتعیین گری، تفاوت بین انگیزش خودگردان وانگیزش کنترل شده است.
رفتار زمانی خود مختار است که با احساس اراده وداشتن فرصت انتخاب در تصمیم گیری برای شروع کردن و تنظیم یک رفتار همراه باشد - گاگنی ودسی6،. - 2005خود مختاری اشاره به تمایل فرد برای پیگیری آزادانه فعالیت های خود ونقش خود و اراده فرد در انجام کار است - روکا و گاگنی7،. - 2008 خودمختاری زمانی است که فرد ، خود را علت ودخیل در پیامد های کار خود می داند - یایوئرومولدر8،. - 2006 ادراک شایستگی به معنای توانایی فرد برای انجام تکالیف است واینکه تا چه حد توانایی فرد در رسیدن به اهداف مورد نظر نقش دارد - یایوئر و مولدر،. - 2006روکا وگاگنی - - 2008 ادراک شایستگی را شبیه به خودکارآمدی بندورا می دانند که به معنای قضاوت فرد در مورد توانایی انجام یک عمل مشخص است.
ادراک ارتباط به عنوان شکلی از تاثیرات اجتماعی است و به معنی ارتباط با کسانی است که برای فرد اهمیت دارند یا از او حمایت می کنند - روکا وگاگنی،. - 2008 از عوامل مرتبط با انگیزش تحصیلی سازگاری اجتماعی است سازگاری مفهومی عام است وبه همه ی راهبردهایی گفته می شود که فرد برای اداره کردن موقعیت های استرس زای زندگی، تهدیدهای واقعی وغیر واقعی بکار می برد - سادوک وهمکاران،. - 2010 به عبارت دیگر برخورد موفقیت آمیز با همنوعان در اجتماع، سازگاری اجتماعی نامیده می شود - اتکینسون، اتکینسون، اسمیت وبم9،. - 2004سازگاری اجتماعی سازه ای است مرکب از مهارت ها وکفایت های متعددو حیطه های مختلف را در بر می گیرد.
- زووی هوی1،. - 2010 ابعاد سازگاری شامل سازگاری جسمانی، سازگاری روانی، سازگاری اجتماعی وسازگاری اخلاقی است که در راس همه، سازگاری اجتماعی قرار دارد ودرآمد دستیابی به ابعاد دیگر سازگاری است - خوش روش وهمکاران،. - 1394 براساس رویکرد یادگیری ، سازگاری مجموعه ای از رفتارهای آموخته شده است وناسازگاری زمانی به وجود می آید که فرد مهارت های لازم برای تطابق با مشکلات روزمره را یاد نگرفته باشد - تیموتی وفارس2،. - 2004 یارمحمدیان - - 1380 طی پژوهشی بیان نمود که در مقطع متوسطه در بسیاری از مدارس مشاهده می شود که دانش آموزان دچار افت تحصیلی شده اند، به طوری که برخی از آنها قادر به ادامه تحصیل نبوده وترک تحصیل می کنند.
این امر به این دلیل اتفاق می افتد که سن دبیرستان سن بلوغ بوده ودانش آموزان با مسائل ومشکلات وتنش های ناشی از بلوغ از جمله ناسازگاری اجتماعی روبروهستند وبه دلیل این مشکلات وتنش های ناشی از بحران هویت نمی توانند لزوما خلاق وآفریننده باشند - یارمحمدیان،. - 1380 ابطحی وندری - - 1390 طی پژوهشی به این نتیجه دست یافتند که بین خلاقیت وسازگاری اجتماعی رابطه مثبت وجود دارد. رضویان شاد - - 1384 طی پژوهشی نتیجه گرفت که بین سازگاری اجتماعی وعملکرد تحصیلی دانش آموزان رابطه مثبت وجود دارد. بنابراین لازم است سازگاری اجتماعی در دانش آموزان تقویت شود ومهارت های اجتماعی به آنها آموزش داده شود.
در زمینه ی مهارت های اجتماعی که ارتباط زیادی با باورهای خودکارآمدی دارند و رابطه ی باورهای خودکارآمدی با سازوکارهای روانشناختی پژوهش های زیادی انجام شده است - آنسی3 ،2006؛فریدل،کارتینا،ترنر ومیگلی4 ،. - 2007 خودکارآمدی با ابعادگوناگون رفتارهای انسان وعوامل موثر برآن چون انگیزش، تلاش، مداومت در انجام فعالیت مورد نظر، خودپنداری وخودپایی در ارتباط می باشد - بندورا،1989؛به نقل از حسین چاری و کیانی، - 1387 خودکارآمدی5 یکی از مفاهیم مورد تاکید در نظر یادگیری است.
خودکارآمدی به قضاوت فرد در مورد توانایی های خود برای انجام موفقیت آمیز یک تکلیف یا کار گفته می شود - وولفک6،2004،به نقل از سیف1387 ؛زیمرمن 7،2006؛شانک8،. - 2008تئوری خودکارآمدی بندورا، به نقش اعتماد واطمینان وعزت نفس فرد نسبت به توانایی هایش در انجام رفتار خواسته شده از وی تاکید دارد - بندورا وآدامز9،. - 2002 باورهای خودکارآمدی تعیین می کند که افراد تا چه اندازه برای فعالیت های خود انرژی صرف می کنند وتاچه میزان در برابر موانع مقاومت می کنند.
