بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر تبیین رابطه خودکنترلی و هوش اخلاقی با انگیزش تحصیلی دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه کوار بوده است .پژوهش حاضر ، از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی و از نوع همبستگی است.جامعه مورد مطالعه، شامل تمامی دانش آموزان دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه کوار می باشد. به منظور انتخاب گروه نمونه، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از میان مدارس 2 دبیرستان دخترانه انتخاب و از هر دبیرستان 3 کلاس انتخاب شد که در مجموع 6 کلاس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل سه پرسشنامه انگیزش تحصیلی،خود کنترلی و هوش اخلاقی بوده است که روایی و پایایی آن نیز مورد تایید قرار گرفته است جهت تجزیه و تحلیل داده ها در بخش آمار توصیفی با استفاده از جدول توزیع فراوانی و میانگین و انحراف معیار به توصیف داده ها پرداخته شد و در بخش دوم با استفاده از آمار استنباطی و ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره به روش همزمان به آزمون فرضیه های پژوهش پرداخته شد که نتایح نشان داد که بین خودکنترلی وهوش اخلاقی باانگیزش تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد.بین ابعاد هوش اخلاقی باانگیزش تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد.خود کنترلی و هوش اخلاقی بطور معناداری قادر به پیش بینی انگیزش تحصیلی می باشند.ابعاد هوش اخلاقی بطور معناداری قادر به پیش بینی انگیزش تحصیلی می باشند.
کلمات کلیدی: خودکنترلی ، هوش اخلاقی ، انگیزش تحصیلی.
.1 مقدمه
آموزش و پرورش زیر بنای توسعه اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هر جامعه ای است. یکی از بارزترین خصوصیات عصر حاضر، تحولات شگرف و مداومی است که در گستره علوم به چشم می خورد. این تغییرات در زمینه تعلیم و تربیت منجر به ایجاد دیدگاه ها و روش های نوینی گردیده است که نظام های آموزشی را به پرورش افراد مولد علم و تکنولوژی ترغیب می کند. بی تردید هیچ نظام آموزشی نمی تواند صد در صد به اهداف آموزشی خود برسد. ولی موفق بودن هر نظام آموزشی به نزدیک تر شدن هر چه بیشتر، به اهداف تعیین شده بستگی دارد.اینکه دانش آموزان در زمینه تحصیل به موفقیت و پیشرفت دست یابند تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد، برخی از محققان بر تاثیر توانایی های ذهنی و شناختی تاکید می کنند اما این عامل تنها یکی از عوامل تاثیر گذار است، عواملی دیگری همچون سبک تدریس معلم، نحوه مدیریت کلاس، سبک یادگیری دانش آموزان و انگیرش تحصیلی آنها نیز می تواند بر موفقیت و پیشرفت کلی دانش آموزان تاثیر گذار باشد - بختیار پور و همکاران، - 1388
انگیزش به حالتهای درونی ارگانیسم که موجب هدایت رفتار فرد به سوی هدف می شود اشاره می کند، در واقع انگیزش را می توان به عنوان نیروی محرک فعالیت های انسانی و عامل جهت دهنده آن تعریف کرد - ابراهیمی قوام و خاقانی، . - 1386 انگیزش پدیده ای است ذاتی که تحت تاثیر چهار عامل،یعنی موقعیت - محیط و محرک های بیرونی - ، مزاج - حالت و وضعیت درونی ارگانیزم - ، هدف - هدف رفتار، منظور و گرایش - و ابزار - ابزار دستیابی به هدف - قرار دارد - یوسفی، قاسمی و فیروزنیا، . - 1388 انگیزش دانش آموز به طور طبیعی باید با علاقه او به مشارکت در فرآیند یادگیری سروکار داشته باشد، ولی به دلایل و اهداف زمینه ساز این درگیری یا عدم درگیر شدن با فعالیت های آموزشی هم توجه دارد. هر چند ممکن است، دانش آموزان به طور یکسان، برای انجام یک تکلیف برانگیخته باشند، اما منبع انگیزش می تواند متفاوت باشد. دانش آموزی که از درون بر انگیخته شده و فعالیتی را قبول می کند " برای خود آن فعالیت، و یا برای لذت ناشی از آن، یادگیری ناشی از آن و یا احساس کمال گرایی حاصل از آن.
دانش آموزی که از بیرون برانگیخته شده، برای این کار می کند که پاداشی کسب کند و یا تنبیهات خارج از خود فعالیت دوری گزیند؛ مانند نمرات، برچسب ها و تایید معلم" - بحرانی، . - 1384 پژوهش ها نشان داده است که انگیزش دانش آموزان در یادگیری اهمیت مطلوب تری در مقایسه با هوش دارد، چرا که در این پژوهش ها ثابت شده که انگیزش قوی به یادگیری استوار، و انگیزش کم به یادگیری کم می انجامد - موسوی نسب، . - 1387 یکی از عواملی که ممکن است در انگیزش تحصیلی دانش آموزان موثر باشد هوش اخلاقی می باشد هوش اخلاقی را ظرفیت و توانایی درک درست از خلاف، داشتن اعتقادات اخلاقی قوی و عمل به آنها و رفتار در جهت صحیح و درست تعریف می کنند - بوربا،. - 2005 1 هوش اخلاقی توجه به زندگی انسان وطبیعت،رفاه اقتصادی و اجتماعی، ارتباطات آزاد و صادقانه و حقوق شهروندی است - مختاری پور و سیادت، . - 1388
این سازه به این حقیقت اشاره دارد که افراد به صورت ذاتی، اخلاقی یا غیر اخلاقی متولد نمی شوند ؛ بلکه یاد می گیرند که چگونه خوب باشند. یادگیری برای خوب بودن، شامل بازخورد، جامعه پذیری و آموزش است که هرگز پایان پذیر نیست. آنچه که افراد برای انجام کارهای درست به آن نیاز دارند، همان هوش اخلاقی است که با استفاده از آن به یادگیری عمل هوشمندانه و دستیابی به بهترین عمل خوب نزدیک میشوند. افراد با هوش اخلاقی بالا کار درست را انجام می دهند، اعمال آنها پیوسته با ارزش ها و عقاید شان هماهنگ است عملکرد بالایی دارند و همیشه کارها را با اصول اخلاقی پیوند می دهند - مختاری پور و سیادت، . - 1388 هوش اخلاقی شامل گستره ی فراشناختی یا فراعملی است که واکنش شناخت ها، نگرش ها و فعالیت های اخلاقی را در چارچوب سیستم های ارزشی فردی امکان پذیر می سازد. هوش اخلاقی، هوش حیاتی برای همه انسان ها است - نقطه عطفی برای تمام هوش ها محسوب می شود - ، به دلیل اینکه هوش اخلاقی اشکال دیگر هوش را به انجام کارهای ارزشمند هدایت می کند از دیگر عواملی که ممکن است در انگیزش تحصیلی دانش آموزان تاثیر گذار باشد خود کنترلی می باشد باید گفت که خودکنترلی یکی از دیگر عواملی است که بر روی اختلالات رفتاری اثر میگذارد.
خودکنترلی که در سال 1974 توسط اشنایدر2 گسترش یافت، به این معنا است که یک شخص در موقعیت خود چقدر انعطاف پذیر و یا چقدر پایدار است - کاشال،کوانتس و کاترین، - 2006 خودکنترلی مهارتی است یادگرفتنی که ضامن موفقیتهای شخصی و اجتماعی ما است. خودکنترلی یعنی توانمندی جلوگیری از رفتارها، تمایلات، هیجانها و عادت هایی که بروز آنها موجب مشکلاتی برای فرد میشود و این که فرد کنترل رفتارها، احساسات و غرایز خود را با وجود برانگیختن برای عمل داشته باشد. یک نوجوان یا بزرگسال با خودکنترلی زمانی را صرف فکر کردن به انتصابها و نتایج احتمالی میکند و سپس بهترین انتخاب را مینماید - فرایز3، - 2009 کجباف و همکاران - 1382 - در تحقیقی با عنوان بینی بینی عملکرد تحصیلی براساس خودتنظیمی، خودکارآمدی و اضطراب امتحان، گزارشدادند که خودتنظیمی، خودکارآمدی و اضطراب امتحان، بهترین پیش بینی کنندگان عملکرد تحصیلی به شمارمی روند.
غفاری و همکاران - - 1393 در پژوهشی با عنوان ارتباط هوش اجتماعی و اخلاقی با عملکرد تحصیلی دانشجویان علوم پزشکی شهرستان های مراغه و بناب در سال بین عملکرد تحصیلی دانشجویان با متغیر هوش اجتماعی مولفه دلسوزی ،مولفه مسئولیت پذیری، مولفه بخشش و مولفه درستکاری هوش اخلاقی رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد. نتایج ضریب همبستگی چند متغیری نشان داد که متغیر هوش اجتماعی و خرده مقیاس های هوش اخلاقی در تبیین متغیر عملکرد تحصیلی دانشجویان سهم دارند. نتیجه گیری: با توجه به ارتباط مستقیم عملکرد تحصیلی با هوش اجتماعی و مولفه های هوش اخلاقی، به نظر می رسد هوش اجتماعی و اخلاقی باعث افزایش عملکرد تحصیلی دانشجویان می شود
نوذری اردکانی - 1393 - در پژوهشی با عنوان رابطه بین عملکرد خانواده و خود کنترلی با اختلالات رفتاری - مطالعه موردی نو جوانان خوابگاه کمیته امداد امام خمینی - ره - - که جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر و پسر خوابگاه کمیته امداد امام خمینی شهرستان سپیدان می باشد ،به این نتیجه دست یافتند که ،بین متغیر خود کنترلی با مؤلفه های اختلال رفتاری شامل - نشانه های هیجانی ،مشکلات سلوک ،بیش فعالی ،مشکلات با همتایان و عدم رفتارهای مطلوب اجتماعی - رابطه منفی و معنادار وجود دارد . همچنین بین عملکرد خانواده و - نشانه های هیجانی ،مشکلات سلوک ،بیش فعالی ،مشکلات با همتایان و عدم رفتارهای مطلوب اجتماعی - رابطه منفی معنا دار وجود دارد .در نهایت متغیر عملکرد خانواده و خود کنترلی میتوانند اختلالات رفتاری را پیش بینی کنند.
شرقی و همکاران - - 1394 در پژوهشی تحت عنوان هوش اخلاقی با مسئولیت پذیری و انگیزه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه هشتم به این نتایج دست یافتند که بین هوش اخلاقی با مسئولیت پذیری و انگیزه پیشرفت تحصیلی رابطه مستقیم معنا داری وجود دارد. عبادی - - 1394 درپژوهشی تحت عنوان رابطه هوش اخلاقی و شادکامی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهر دماوند به این نتایج دست یافت که بین هوش اخلاقی و شادکامی با عملکرد تحصیلی رابطه مستیقم و معناداری وجود دارد. بین تمامی ابعاد هوش اخلاقی با عملکرد تحصیلی رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. بین تمامی ابعاد شادکامی با عملکرد تحصیلی رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. متغیر شادکامی نسبت به دیگر متغیر پیش بینی کننده قوی تری برای عملکرد تحصیلی می باشد. بنابراین با توجه به مقدمه مطرح شده محقق در این تحقق به بررسی رابطه بین خودکنترلی و هوش اخلاقی با انگیزش تحصیلی دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه می پردازد.
.2 فرضیههای پژوهش فرضیه اصلی بین خودکنترلی وهوش اخلاقی باانگیزش تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد. فرضیه های فرعی بین ابعاد هوش اخلاقی باانگیزش تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد. خود کنترلی و هوش اخلاقی بطور معناداری قادر به پیش بینی انگیزش تحصیلی می باشند .ابعاد هوش اخلاقی بطور معناداری قادر به پیش بینی انگیزش تحصیلی می باشند.
