بخشی از مقاله
چکیده
هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه دینداری، همدلی و پرخاشگری در نوجوانان دختر دبیرستانهای شهر اصفهان است. جامعه آماری پژوهش حاضر کل دبیرستانهای دخترانه شهر اصفهان بود و تعداد افراد نمونه 100نفر بودند که به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بود.به طور کلی این پژوهش سه فرضیه داشت .1:بین پرخاشگری و دینداری رابطه وجود دارد،.2 بین همدلی و دینداری رابطه وجود دارد،.3 بین پرخاشگری و همدلی رابطه وجود دارد، که توسط پرسشنامههای دینداری، پرخاشگری و همدلی سم هاردلی سنجیده شد و با نرم افزار spss18 داده ها تفسیر شد که نشان دادند فرضیه اول و دوم رد و فرضیه سوم تایید میشود، که این نشان میدهد بین پرخاشگری و دینداری و همچنین همدلی و دینداری رابطه وجود ندارد ولی بین پرخاشگری و همدلی رابطه مثبت وجود دارد.
واژههای کلیدی: دینداری، پرخاشگری، همدلی، نوجوانان
مقدمه:
راهبردهایی که فرد برای اداره کردن موقعیتهای استرس زای زندگی اعم از تهدیدهای واقعی یا غیرواقعی به کار می برد، گفته میشود - صعادی و همکاران،. - 1389براساس رویکرد یادگیری، سازگاری مجموعهای از رفتارهای آموخته شده است و بسیاری از روانشناسان معتقدند نوجوانی یک دگرگونی جسمانی، روانی، شناختی و نیز تغییر در الزامات اجتماعی است. از قدیم این دوران هم از نظر نوجوانان و هم از نظر والدین دورانی به مراتب دشوارتر از زمان کودکی قلمداد شده است - گلچین،. - 1381 یکی از عواطف متداول در بین نوجوانان خشم است که بر اثر برخورد نوجوانان به مانعی که بر سر راه هدف او قرار میگیرد، حاصل میشود و به پرخاشگری که یک واکنش عمومی به ناکامی امیال است، منجر میگردد - اتکینسون و همکاران،. - 1385 پرخاشگری به عنوان با اهمیت ترین مسائل دوره نوجوانی مورد توجه است، این در حالی است که قلدری و پرخاشگری پیامدهای منفی زیادی میتواند برای آنها داشته باشد.
همچنین یکی از مسائل مهم دوره نوجوانی، ناسازگاری نوجوان است . سازگاری یک مفهوم عام است و به همه ناسازگاری زمانی بوجود میآید که فرد مهارتهای لازم برای تطابق با مشکلات روزمره زندگی را یاد نگرفته باشد و افراد برای سازگاری مطلوب باید مهارتهای اجتماعی لازم را فرا گیرد - فیرس،1991، ترجمه فیروز بخت،. - 1374پرخاشگری دارای عوارض جسمی، روانی و اجتماعی فراوان میباشد و موجب نشانگانی مانند احساس درماندگی، تنهایی، ناسازگاری اجتماعی، بیتوجهی به حقوق و خواستههای دیگران، زخم معده، میگرن، اختلال فشار خون، افسردگی، اضطراب و افت تحصیلی میگردد. نوجوانان پرخاشگر معمولا قدرت مهار رفتار خود را ندارند و رسوم و اخلاق جامعه ای را که در آن زندگی میکنند زیرپا میگذارند در اغلب موارد والدین و اولیای مدارس با آنها درگیری پیدا میکنند و حرکات آنها گاهی به قدری باعث آزار و اذیت اطرافیان می-شود که به مشکلات تحصیلی و اخراج آنها از مدرسه میانجامد - یاوریان،رویا،. - 1389
تحقیقات دانشمندانی همچون بندورا - - 1973، بور کووتیز - - 1991، بارون - 1991 - ، جان جریت - 2000 - ، بارتون هیمر - - 2000، مایر دایکسون و آدلسون - 2004 - نشان دادندکهپرخاشگری دارای عوارض جسمی، روانی، اجتماعی فروان میباشد و موجب نشانگانی مانند احساس، درماندگی، تنهایی، ناسازگاری اجتماعی، بی توجهی به حقوق و خواستههای دیگران، زخم معده، میگرن، اختلال فشار خون، افسردگی، اضطراب و افت تحصیلی میگردد. پژوهشهای زیادی در رابطه با پرخاشگری انجام شده است و رابطه آن با متغیرهای زیادی سنجیده شده است:در پژوهشی با عنوان - بررسی اضطراب، افسردگی،پرخاشگری و بزهکاری نوجوانان در خانواده های پیوسته و گسسته - از - کاهنی و همکاران، - 1379 نشان داد که رفتارهای نابهنجار در نزد نوجوانان دختر و پسر،متفاوت است، به طوری که میزان افسردگی و اضطراب در دختران خانوادههای گسسته بیشتر از پسران و میزان پرخاشگری و بزهکاری در پسران خانواده های گسسته، بیشتر از دختران است.
در پژوهشی از - صادقی وهمکاران، - 1381 نشان داد که آموزش گروهی مهار خشم رفتار پرخاشگری دانش آموزان را کاهش داده است. در پژوهشی از - عطاری، - 1381 نشان داد که بیثباتی هیجانی و پرخاشگری با عملکرد تحصیلی رابطه ی منفی و رفتار جامعه گرا با عملکرد تحصیلی رابطهی مثبت دارد. در پژوهشی از - گلچین، - 1381 نشان داد که نقش خانواده در کاهش یا افزایش پرخاشگری موثر میباشد.در پژوهشی از - عاشوری، - 1387 نشان داد که درمان گروهی ابراز وجود در کاهش پرخاشگری و پیشرفت تحصیلی موثر است.در پژوهشی از - یوسفی، - 1387 نشان دادکه معنادرمانی و گشتالت درمانگری هر دو نشانه های پرخاشگری و اضطراب را کاهش دادند. در پژوهشی از - یاوریان و همکاران، - 1389 نشان داد که آموزش رفتار جراتمندانه باعث کاهش پرخاشگری و بهبود وضعیت تحصیلی می شود.
در پژوهشی از - شفیعی و صفاری نیا، - 1389 نشان داد که بین خود شیفتگی و عزت نفس ارتباط مثبت وجود داردو همچنین بین پرخاشگری و عزت نفس رابطه ی معکوس وجود دارد به طوری که نوجوانانی که عزت نفس پایین تری دارند، پرخاشگری بالاتری نشان می-دهند.در پژوهشی از - نقدی و همکاران، - 1389 نشان می دهد آموزش هوش هیجانی میتواند پرخاشگری نوجوانان را کاهش میدهد.در پژوهشی از - صعادی و همکاران، - 1389 نشان داد که آموزش مهارتهای هوش هیجانی موجب کاهش پرخاشگری وهمچنین افزایش سازگاری فردی- اجتماعی میشود.در پژوهشی از - بزرگ نژاد و حسن زاده اصفهانی ، - 1389 نشان داد که نمرات پرخاشگری در فرزندان جانبازان بیشتر از فرزندان شهدا و عادی است .
