بخشی از مقاله
چکیده
راهبردهاي مقابله اي دانشجویی و حمایت اجتماعی در دانشجویان از اهمبت ویپه اي برخوردار است.هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه سبکهاي مقابله اي و حمایت اجتماعی با پیشرفت تحصیلی دانشجویان بود. به همین منظور 301 نفر از دانشجویان دانشگاه ملایر با روش خوشه اي چند مرحله انتخاب شدند. مقیاس سبکهاي مقابله اي دانشجویی و مقیاس حمایت اجتماعی ادراك شده چند بعدي را تکمیل نمودند. براي ارزیابی پیشرفت تحصیلی از معدل تحصیلی کل دانشجویان تا زمان انجام پژوهش استفاده شد. روش پژوهش همبستگی بود و براي بررسی نتایج از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد که بین سبک مقابله اي هیجان مدار با پیشرفت تحصیلی دانشجویان رابطه منفی وجود دارد. همچنین نتایج این جدول نشان می دهد که بین حمایت از طرف خانواده، حمایت از طرف اشخاص مهم و حمایت اجتماعی با پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت وجود دارد - . - p <0/01 بر اساس نتایج توجه به سبک هاي مقابله اي و حمایت اجتماعی نقش مهمی در کاهش مشکلات تحصیلی دانشجویان از جمله افت تحصیلی دانشجویان دارد.
کلید واژه: راهبردمقابله، حمایت اجتماعی، پیشرفت تحصیلی
مقدمه
دانشجویان دانشگاه به محض ورود به دانشگاه استرسهاي زیادي را تجربه می کنند که می تواند نقش عمده اي در افت تحصیلی آنان داشته باشد. با وجود استرسهاي تحصیلی دانشجویان اغلب استرسهاي هیجانی را تجربه می کنند که ممکن است با روابط خانوادگی و مسئولیت پذیري هاي آنان - چیانگ و همکاران1، - 2004 و تعارضات مرتبط با برخورد بین نقش جنسیتی سنتی و توقعات دانشگاهی - نیمان و همکاران2، - 2000 مرتبط باشد.از جمله عواملی که می تواند در پیشرفت تحصیلی دانشجویان نقش عمده اي داشته باشد، سبکهاي مقابلهاي است. مقابله به روشهایی مورد استفاده براي اداره موقعیتهاي استرسزا تعریف شده است - موریس و همکاران3، . - 2003
همچنین نشان داده شده است که نشان دادند که حمایت اجتماعی با سلامت روانی دانشجویان رابطه مثبت دارد - تجلی و همکاران4 ،. - 2010 راهبردهاي مقابله اي مبتنی بر اجتناب یکی از راهبردهاي مقابله اي است که توسط دانشجویانی به کار برده می شود که نمی توانند شرایط سخت و استرس زاي دانشگاهی را تحمل نمایند - یاي و همکاران5، . - 2005 کوهن و همکاران - 2008 - 6 نشان دادند که مقابله مسئلهمدار با عملکرد مناسب در امتحان و مقابله اجتنابی با نتایج منفی امتحان مرتبط بوده است.از جمله متغیرهاي دیگري که میتواند نقش مهمی در عملکرد تحصیلی آنان در دانشگاه دارد حمایت اجتماعی است. منظور از حمایت اجتماعی ادارك شده، کمکها و حمایتهاي اجتماعی والدین، دوستان و دیگر افراد مهم می باشد که فرد آنها را با توجه به شرایط اجتماعی و فردي خود درك مینماید - اروزکو1، . - 2007
دانشجویان به ارزشهاي فامیلی در حمایت از خود گرایش بیشتري دارند - مارین و مارین2، . - 1991 حمایت و ترغیب خانواده براي دانشجویانی که تمایل به توجه خانواده نسبت به تحصیل آنان دارند، مهم و ضروري است - زلاکویت، . - 2005 در مطالعه کنی و همکاران - - 2002 نشان داده شد که روابط با خواهر و برادر، همکلاسی ها، اعضاي دور خانواده، همسایه ها، مشاورین مدرسه و معلم در دانش موفقیت تحصیلی را تسهیل می کند. بنابراین هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه سبکهاي مقابله اي و حمایت اجتماعی با پیشرفت تحصیلی دانشجویان بوده است.روش روش تحقیق: روش تحقیق در این مطالعه همبستگی می باشد. به این دلیل که هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه سبکهاي مقابله اي و حمایت اجتماعی با پیشرفت تحصیلی دانشجویان می باشد.
در این پژوهش متغیر پیشرفت تحصیلی به عنوان متغیر ملاك و متغیرهاي راهبردهاي مقابله در دو بعد مبتنی بر مسئله و مبتنی بر هیجان و حمایت اجتماعی در سه بعد خانواده، دوستان و دیگر افراد مهم به عنوان متغیر پیش بین در نظر گرفته شده اند.نمونه وروش نمونه گیري: نمونه این پژوهش را 301 نفر از دانشجویان دانشگاه ملایر تشکیل دادند، که به صورت نمونه گیري خوشه اي چند مرحله اي انتخاب شدند. به این صورت که از بین ورودي هاي مختلف دو ورودي 89 و 90 به صورت تصادفی انتخاب و بعد در بین این دو ورودي 10 کلاس در 10 رشته مختلف انتخاب شدند. در نهایت 332 نفر در تحقیق شرکت نمودند که پرسشنامه 32 نفر از آنها به دلیل تکمیل ناتمام پرسشنامه ها حذف و نمونه پژوهش به 301 نفر تقلیل یافت.ابزار: در این پژوهش ابزارهاي زیر مورد استفاده قرار گرفت:
الف- سبک هاي مقابله اي دانشجویی: پرسشنامه سبک هاي مقابله دانشجویی توسط استرادرز و همکاران - 1995 - ساخته شده است. این پرسشنامه داراي 30 گویه می باشد و دو زیر مقیاس مقابله مبتنی بر مسئله - - PFC و مبتنی بر هیجان - FFC - را می سنجد. آزمودنی به هر آیتم آن بر اساس مقیاس 10 درجه اي لیکرت از 1 - بشدت نامشخص - تا 10 - به شدت مشخص - پاسخ می دهد. استرادرز و همکاران - 1995 - نشان دادند که همبستگی کلی این مقیاس با پرسشنامه راهبردهاي مقابله اي فولکمن و لازاروس 0/64 و ضریب پایایی بازآزمایی این مقیاس بعد از دو ماه برابر با 0/73 بوده است. در پژوهش استرادرز و همکاران - 1995 - ضریب آلفاي کرونباخ براي کل مقیاس، زیر مقیاس مقابله مبتنی بر مسئله و مقابله مبتنی بر هیجان به ترتیب 0/80، 0/80 و 0/70 گزارش شده است.
ب- مقیاس حمایت اجتماعی ادراك شده چند بعدي: این مقیاس توسط زیمت و همکاران - - 1988 ساخته شده است و داراي 12 آیتم می باشد. این مقیاس حمایت اجتماعی را در سه بعد خانواده، دوستان و دیگر افراد مهم می سنجد. آزمودنی به هر آیتم آن روي مقیاس 7 درجه اي لیکرت 1 - کاملاً= مخالف و 7کاملاً= موافق - پاسخ می دهد.آلفاي کرونباخ این مقیاس در مطالعه زیمت و همکاران - - 1988 براي زیر مقیاس هاي دیگر افراد مهم، خانواده و دوستان به ترتیب برابر با 0/91، 0/87 و 0/85 بوده است. در مطالعه ادواردز - 2004 - 1 آلفاي کرونباخ آن براي بعد خانواده 0/88، دوستان 0/90 و دیگر افراد مهم 0/61 گزارش شده است.
ج- پیشرفت تحصیلی: براي ارزیابی پیشرفت تحصیلی دانشجویان از معدل تحصیلی کل واحدهاي درسی تا زمان اجراي پژوهش استفاده شده است.روند اجراي پژوهش: بعد از انتخاب نمونه پژوهشگر به دانشکده هاي محل تحصیل دانشجویانی که رشته آنها در نمونه گیري انتخاب شده بود مراجعه نموده و پرسشنامه هاي پژوهش را در اختیار دانشجویان کل کلاس هاي انتخاب شده قرار داده و دانشجویان بعد از خواندن راهنماي پرسشنامه، پرسشنامه ها را به صورت انفرادي و به مدت نیم ساعت تکمیل نمودند. بعد از جمع آوري پرسشنامه ها داده ها با نرم افزار SPSS-20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته شد.
نتایج
نتایج توصیفی نشان داد که از نظر جنسیت 55/5 درصد دانشجویان مؤنث و 44/5 درصد مذکر و از نظر وضعیت تأهل 73/3 درصد مجرد و 26/7 درصد متأهل بودند. در جدول 1 میانگین و انحراف معیار متغیرها نشان داده شده است:بر اساس جدول 2 بین سبک مقابله اي هیجان مدار با پیشرفت تحصیلی دانشجویان رابطه منفی وجود دارد. همچنین نتایج این جدول نشان می دهد که بین حمایت از طرف خانواده، حمایت از طرف اشخاص مهم و حمایت اجتماعی با پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت وجود دارد.جدول شماره :2 نتایج آزمون همبستگی پیرسون براي بررسی رابطه سبک هاي مقابله اي با پیشرفت تحصیلی دانشجویان
