بخشی از مقاله
چکیده
علی رغم تحقیقات بسیار پیرامون رهبری تحول گرا نقش پیروان در آثار رهبری تحول گرا به خوبی بررسی نشده است. برای درک چگونگی تاثیر گذاری تعاملات رهبر - پیرو بر رفتار تابعیت سازمانی پیروان - - OCB تعاملات متقابل میان رهبری تحول گرا و دو ویژگی شخصیتی پیروان - روان رنجور خویی و برن گرایی - را بررسی و مشخص گردید روان رنجورخویی پیروان روابط میان رهبری تحول گرا و رفتارشهروندی سازمانی را تعدیل می کند به طوری که روابط در مورد افرادی که کمتر برون گرا بودند قوی تر بود. بنابراین ماهیت الهام بخش و توسعه رهبران تحول گرا می تواند روان رنجورخویی و درون گرایی پیروان را تعدیل کرده و این کارکنان را به انجام OCB بیشتر علی رغم تمایلات آن ها به نگرانی کمبود اعتماد به نفس خجالتی و منزوی بودن هدایت می کند.
کلید واژه ها : رهبری تحول گرا , روان رنجورخویی , برون گرایی , رفتارشهروندی سازمانی
مقدمه
دنیای امروز با سرعتی شگفت انگیز در حال تحول میباشد . در این میان سازمان ها نیز به عنوان یکی از بارزترین مشخصه های جوامع امروزی در حال تغییرند که بدون تمایل داوطلبانه افراد به همکاری ، قادر به توسعه اثربخشی جمعی خود نیستند. در این راستا نقش رهبران غیرقابل انکارمیباشد. رهبری تحول گرا زمانی شکل میگیرد که رهبر علائق کارکنانش را ارتقا بخشد ، آگاهی و پذیرش برای ماموریت و مقصد گروه را ایجاد کند و کارکنان را به دیدن فراسوی منافع خویش برای منافع گروه برانگیزاند. - استون و دیگران 2003 ص - 2 آولیو و دیگران 4 رفتار اصلی که رهبری تحول گرا را تشکیل میدهند بشرح زیر بیان می دارند: نفوذ آرمانی ، انگیزه الهام بخش ، ترغیب ذهنی و ملاحظات ذهنی . رهبران تحول گرا از این طریق میتوانند پیروان خود را در رفتار شهروند سازمانی شرکت دهند.
مفهوم رفتار شهروندی سازمانی به عنوان رفتاری کاملا آگاهانه و داوطلبانه که نظام پاداش دهی سازمان در آن بصورت مستقیم دخالتی ندارد و دارای ابعاد گوناگونی میباشد، تعریف می گردد. لی و آلن و دیگر محققان رفتار شهروندی سازمانی را در دو بعد که شامل: بعد رفتار شهروند سازمانی معطوف به افراد که شاخص های نوع دوستی ، وجدان ، ادب و احترام ، همدلی ، ... و رفتار شهروندی سازمانی معطوف به سازمان با شاخص های وظیفه شناسی ، حضور فعال و وقت شناسی ، فرمان برداری یا اطاعت سازمانی ، مشارکت سازمانی ، تعهد سازمانی ، حمایت و وفاداری سازمانی ... میباشند را مطرح نمودند.
از آنجا که رهبران تحول گرا به یک اندازه بر تمام پیروان تاثیر نمیگذارند - باس 1985 و کانگر و کانونگو 1987 سمیر و ارتور - 1993 برانگیخته شدن آنان در رفتار شهروندی سازمانی به تفاوت هایی همچون شخصیت بستگی دارد. مطالعه کنونی به بررسی و نقش روان رنجوری و برون گرایی دو بعد از پنج عامل شخصیتی رابرت مک کری و پل کوستا میپردازد. روان رنجوری به توانایی فرد در تحمل استرس مربوط میشود افراد با ویژگی روان رنجوری دارای ثبات عاطفی پایین اند . این افراد نگران ، عصبی ، مایوس و ناامید دارای استرس ، خجالتی ، آسیب پذیر و شتاب زده هستند. این افراد معمولا حال و هوای منفی در محیط کار خود داشته و عموما نگرش منفی نسبت به کار خود دارند ممکن است در تصمیم گیری های گروهی نفوذ هوشیار کننده داشته باشند که این امر از طریق بیان جنبه های منفی اخذ شده صورت میگیرد. - جرج و جونز - 1999
برون گرایی به خوشه ای از صفات اطلاق میگردد و آن درجه ای است که شخصی پر انرژی ، معاشرتی ، جسور ، فعال ، هیجان طلب و دارای شور و اشتیاق... است افراد برون گرا تمایل به اجتماعی بودن ، احساسی بودن و صمیمی بودن داشته و معمولا با افراد متفاوت بهتر کنار میآیند. - هکزینسکی، بوچانان - 2000 برون گرایان هنگام کار روحیات مثبت و حالات مثبت داشته نسبت به شغلشان احساس رضایت بیشتر و عموما" درباره سازمان و محیط پیرامون شان احساس بهتری دارند. - ایوانسویچ و متسون - 2002
