بخشی از مقاله
چکیده
لازمه تغییر و تحولات مستمر سازمانی در محیط های پویا و ارگانیک امروزی، وجود رهبرانی با بصیرت و تفکر استراتژیک ایا به عبارت روشـن تـر، رهبرانی تحول آفرین است که عدم اطمینان محیطی را بهتر و سریعتر از رقبا به فرصت سازمانی تبدیل نماید. بـه دلیـل توجـه فزاینـده بـه عامـل رهبری در ایجاد تحولات سازمانی در سطح دنیا و نقش آن در ارتقاء رفتار شهروندی سازمانی، این پژوهش به بررسـی ارتبـاط بـین رهبـری تحـول آفرین و رفتار شهروندی سازمانی در شرکت فرودگاههای کشور صورت گرفته و به دنبال پاسخ دادن به این سؤال است که آیـا بـین سـبک رهبـری تحول آفرین مدیران و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان جامعه مورد مطالعه رابطه وجود دارد یا نه ؟ بنابر این از بین 0444 نفر کارکنان مشـغول در قسمتهای مختلف شرکت فرودگاههای کشور 163 نفر بصورت تصادفی انتخاب شـدند. داده هـا ی مـورد نیـاز بـرای تحلیـل، بـا اسـتفاده از دو پرسشنامه استاندارد رهبری تحول آفرین و پرسشنامه رفتار شـهروندی سـازمانی از جامعـه آمـاری پـژوهش جمـع آوری گردیـد. روایـی و پایـایی پرسشنامههای مذکور تایید شده می باشد. تحلیل اطلاعات با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون حاکی از این است که رابطه بین سبک رهبـری تحول آفرین و رفتار شهروندی سازمانی معنادار است. به علاوه تمامی مؤلفه های رهبری تحول آفرین با رفتار شهروندی سازمانی رابطـه معنـاداری دارند. همچنین از میان مؤلفه های رهبری تحول آفرین، رفتار های آرمانی و ملاحظات فردی بیشترین رابطه را با رفتار شهروندی سازمانی دارند.
کلید واژه ها: رهبری تحول آفرین، رفتار شهروندی سازمانی
1 کارشناس ارشد ام بی ای دانشگاه پیام نور
2 کارشناس ارشد ام بی ای
1کارشناس ارشد ام بی ای دانشگاه پیام نور
-1 مقدمه
رهبری تحول آفرین یکی از تازه ترین رویکردهای مطرح شده نسبت به رهبری است که تحقیقات مربوط به آن در کشور چشم گیر نیست. این سبک رهبری پیروانش را تشویق میکند که فراتر از منافع فردی بیاندیشند و با ایجاد فرهنگ توانمند با ویژگیهای فعال، قوی، پویا و نـوآور سبب مـیشود که سازمان در محیطهای پویا وارگانیک امروزی موفقتر عمل کند. رهبران میتوانند با استفاده از ویژگیهای رفتاری رهبری تحول آفرین، پیروان خود را به سوی عملکرد بیش از انتظار، رهنمون کنند .[11] با توجه به تحقیقات انجام شده در سالهای اخیر و با توجه به اهمیت مدیریت تحول آفرین به عنوان سبک مدیریت موفق در سازمانهای امروز و نیز بررسی رفتار شهروندی سازمانی به عنوان یکی از عوامل مهم اثربخشی سازمانها، لزوم بررسی موضوع مشخص میشود. سازمانهایی که به اهمیت نقش منابع انسانی در بهبود بهرهوری پی برده اند ، ارزش نیروی کار را می دانند. بنابراین منابع مهم و انرژی فراوانی را صرف ایجاد محیطی میکنند که کارکنان بتوانند با حداکثر توان خود، در بهبود عملکرد سهیم باشند.[4] نیاز این سازمانها به نسل ارزشمندی از کارکنان آشکار است. نسلی که از آنها با عنوان "سربازان سازمانی" یاد میشود.[3] امروزه تلاشهای فراتر از انتظار و سودمند را رفتار شهروندی سازمانی میگویند که اهمیت آن در اثر بخشی سازمان مشخص است. اسمیت و اورگان (1813)، برای نخستین بار او رفتار شهروندی سازمانی را با ساختاری مرکب از دو بعد "نوع دوستی" و "وجدان کاری" معرفی کردهاند. پس ازآن ویلیامز و اندرسون (1881) به ساختاری بدیع و دو بعدی شامل "او سی بی در جهت مزیت بخشی به افراد سازمانی " و "او سی بی در جهت مزیت بخشی به سازمان" دست یافتند. همچنین اورگان برای تشریح و مفهوم سازی دقیق تر ، ساختاری پنج بعدی شامل نوع دوستی، وجدان کاری، جوانمردی،، نزاکت و آداب اجتماعی را به عنوان ابعاد مهم آن معرفی کرد. در نهایت پدساکوف و همکاران (2222) به استناد طبقه بندیهای گذشته، ساختاری جامع و هفت بعدی را بدین شرح معرفی کردند: نوع دوستی، جوانمردی، وفاداری سازمانی، وجدان کاری، ابتکار سازمانی، فضیلت شهروندی و رشد خود. نتایج تحقیقات اخیر نشان میدهد کارمندانی که فراتر از شغل و وظیفه خود عمل کرده و رفتار شهروندی سازمانی از خود بروز میدهند به نوعی گروه کاری و سازمانی تعلق دارند که هم بهره وری بالایی دارند و هم کاری با کیفیت عالی انجام میدهند.[22] این پژوهش به دنبال پاسخ دادن به این سؤال است که آیا بین سبک رهبری تحول آفرین مدیران و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان جامعه مورد مطالعه رابطهای وجود دارد؟
