بخشی از مقاله
چکیده
هدف از انجام این پژوهش مدل یابی روابط ساختاری رهبری تراز پنج×، تحصیلات با رضایت شغلی ، با توجه به نقش واسطه ای جو سازمانی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه کارشناسان شرکت× صنعتی ایران خودرو بودند که دوره های آموزش ضمن خدمت را در سال 90 در مرکز آموزش این شرکت گذارنده بودند.حجم نمونه 402 نفر بود ،که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه به دست آمد. این پژوهش از نوع همبستگی می باشد.ابزار پژوهش پرسشنامه های رهبری تراز پنج - چم آسمانی، - 138 پرسشنامه جو سازمانی محقق ساخته - جعفری، - 1391و پرسشنامه رضایت شغلی - میر کمالی، - 13 بودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش مدل یابی روابط ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که بین رهبری تراز پنج ، جو سازمانی و رضایت شغلی به صورت مثبت و مستقیم رابطه معنادار وجود دارد.همچنین نتایج نشان داد که رهبری تراز پنج بطور غیر مستقیم با میانجی گری جو سازمانی با رضایت شغلی رابطه معنادار دارد. همینطور تحصیلات به عنوان یک متغیر به طور مستقل بر روی متغیر های دیگر تاثیر ندارد ولی می تواند مدل به دست آمده را ارتقاء دهد.
کلید واژه: رهبری تراز پنج، جو سازمانی، رضایت شغلی،تحصیلات.
مقدمه
هرسی و بلانچارد، رضایت شغلی را لذت ناشی از ارضا نیازها، تمایلات و امید هایی می دانند که فرد از کارخود به دست می آورد - هرسی و بلانچارد،رضایت شغلی مفهومی پیچیده و چند بعدی است و با عوامل روانی، جسمانی،اجتماعی ارتباط دارد ؟ تنها یک عامل موجب رضایت شغلی نمی شود تر کیبی از مجموعه عواملی گوناگون سبب می گرددکه فرد شاغل در لحظه معینی اززمان، از شغلش احساس رضایت نماید و از آن لذت ببرد - فرنچ نقل از صفاری،. - 1389 همچنین می توان عوامل موثر بر رضایت را به عوامل فردی، اجتماعی، سازمانی و محیطی طبقه بندی کرد - بحر العلوم، . - 1381 در میان این عوامل سبک رهبری و جو سازمانی به عنوان یکی از مهمترین عوامل تاثیر گذار بر رضایت شغلی در این تحقیق در نظر گرفته شده است.
ارتقاء کیفیت و ایجاد تحول و اصلاحات در سازمان های صنعتی ، به طور قابل ملاحظه ای متاثر از سبک رهبری وبافت سازمانی موجود در سازمانها است - هیلر، - 2006، که به طور خاص در توانایی نفوذ رهبران در کارکنان و ایجاد محیطی سرشار از رضایت از کار و هدایت آنها درجهت حصول به اهداف سازمان، خلاصه می شود - بهرنگی، . - 1381 مدیران این گونه سازمانهای صنعتی، می توانند از طریق رهبری و ایجاد محیط کاری با جو منعطف و باز رضایت شغلی کارکنان را بهبود دهند. رضایت شغلی می تواند موجب شود کارکنان به اهداف سازمانی برسند، علاقه بیشتر به کار پیدا کنند و احساس کنند که بخشی از سازمان خود می باشند - جواهری، . - 1388
آنچه مشهود است، مطا لعات بسیاری درباره رابطه بین سبک رهبری ، جو سازمانی و رضایت شغلی در نقاط مختلف انجام شده است - نورائی،.1385صفاری،.1389ناظم،.1384ابراهیمی، .1389 عسگری، .1390 جانگ، .2000بوگان، .2004 یوسف بری یوکس، .2009 تسانگ لانگ لیانگ، .2011میرکمالی،. 2011 راجرسی،.2003 روت آلاس، - 2011 ، اما شواهد خیلی کمی در مورد رابطه ی علَی مستقیم بین عوامل فردی و سازمانی با انواع جدید رهبری از جمله تراز پنج وجود دارد .همچنین بررسی های انجام گرفته در سطح دانشگاهها و نیز اطلاعات بدست آمده از پایگاههای اطلاعاتی،پایان نامه ها، مقالات و پیشینه تحقیقات مؤیداین مطلب است که تحقیقاتی در خصوص شناسایی رابطه بین رضایت شغلی و سبک رهبری تراز پنج با میانجی گری جو سازمانی در سطح کشور انجام نشده است.
از این رو ،برای تحلیل همزمان متغیر های ،رهبری تراز پنج ، جو سازمانی و رضایت شغلی و تعیین روابط مستقیم و غیر مستقیم میان متغیر ها ، باید مدل عوامل مرتبط با رضایت شغلی به دست آید؟رضایت شغلی:رضایت شغلی را حالت عاطفی مثبت یا خوشایندی میدانند - اسچرمرهورن1،2011 .خاوری ، - 1386 که حاصل ارزیابی فرد از شغل یاتجارب شغلیاش میباشد - تا لن سانر2 ، . 2012 فرویس3،.2010 فلچر و ویلیامز4 ،.2006 عباس زادگان ،.2000دیویس و لوفکوئیست5،.1984 پورترو همکاران6 ، . - 1975همچنین هاپاک - 1935 - 7 رضایت شغلی را مفهومی پیچیده و چند بعدی میداند که با عوامل روانی، جسمانی و اجتماعی ارتباط دارد. تنها یک عامل موجب رضایت شغلی نمیشود ، بلکه ترکیبمعینّی از مجموعه عوامل گوناگون سبب میگردد که فرد شاغل در لحظهیمعیّنی از زمان از شغلش احساس رضایت نماید و از آنلذّت ببرد - خسروی،. - 1388عوامل مؤثّر بر رضایت شغلی از نظر صاحبنظران در جدول زیر ابعاد مختلف رضایت شغلی از دیدگاه صاحب نظران مختلف بررسی میشود.
نظریات وضعیتی رضایت شغلی
الف - نظریهی اسناد: این نظریه توسط هارولد کلی4، ابداع شدهاست. اسناد یک فرایند ادراکی است که افراد موفقیّت یاشکست خود را به خود یا محیط نسبت میدهند . در نظریهی اسناد سه نوع داده مورد نیازاست تا بدانیم عاملهای درونی یا بیرونی چه میزان در رفتار فرد اثر داشتهاند . این دادهها عبارتاند. از : اجماع,5 استمرار 6 و اختصاصی بودن رفتار7 اجماع عبارتست از رویه یا رفتار مشابه همکاران در موقعیت مشابه - مرتبط با افراد دیگر - . اختصاصی بودن یعنی یک فرد از یک روش در موقعیتهای گوناگون استفاده میکند. استمرار یک رویه اطّلاعاتی است که مداومت رفتار فرد را در تمامی اوقات نشان میدهد. کارکنانی که احساس میکنند دارای کنترل درونی هستند - اسناددرونی - ، میتوانند از راه تواناییها، مهارتها و تلاشهایشان بر روی نتایج تأثیرگذار باشند.افرادی که دارای احساس کنترل بیرون هستند ، این گونه برداشت میکنند که نتایج خارج ازکنترل آنهاست و نیروهای خارجی کنترل آنها را به دست دارند و آن چه مهم است ، احساس افراد از موضع کنترلی خود ممکن است تأثیری متفاوت روی عملکرد آنها بگذارد - مقیمی، . - 1385
ب - نظریهی ارزشیابی شناختیْ آرچامز - 1968 - 8 ادعا کرد که پاداشهای بیرونی - مانند حقوق ودستمزد - موجب کاهش سطح کلی انگیزه میشود ؟ در این نظریه چنین استدلال میشود که×اگر سازمان از پاداشهای بیرونی به عنوان جبران عملکرد برتر استفاده کند، پاداشهای بیرونی کاهش مییابد - نقل از جعفری، . - 1391تاریخچه جوّ سازمانی ماهیت محیط های اجتماعی کار در سازمانها از موضوعهای مورد توجّه نظریههای رفتاری و اجتماعی است. مطالعهزمینههای اجتماعی رفتار انسان در دهههای 1940-1930 با تحقیقات "کرت لوین " آغاز شد. لوین معتقد بود که رفتار - علا قهبند ، - 1377 در سازمانها به طور ساده، تابعی از انتظارات رسمی، نیازهای فردی و اهداف سازمانی نیست. بلکه، نتیجهی روابط پویای
