بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سبک اسنادی, سرسختی وانگیزه پیشرفت در ورزشکاران ورزشهای انفرادی و گروهی انجام شده است.این پژوهش، به لحاظ گرداوری اطلاعات از تحقیقات توصیفی- همبستگی و به لحاظ هدف کاربردی می باشد. جامعه آماری شامل؛ کلیه ورزشکاران جزیره خارک بود از بین کل جامعه هدف؛ 150 نفر - 73 نفر انفرادی و 77 نفر تیمی - به تفکیک جنسیت به عنوان نمونه اماری به صورت تصادفی نظامدار انتخاب شدند.
برای گرآوری داده ها از پرسشنامه سبک اسنادی سلیگمن - - ASQ ، پرسشنامه سرسختی کوباسا و پرسشنامه انگیزش پیشرفت - SOQ - گیل و دیتر - , - 1988 استفاده شد. برای تحلیل دادهها, از آزمونهای کلموگروف اسمیرنف، ضریب همبستگی پیرسون، ضریب همبستگی چند متغیری و رگرسیون چندگانه همزمان استفاده شد. نتایج نشان داد که بین سرسختی و سبک اسناد، سرسختی با انگیزه پیشرفت، و سبک اسناد با انگیزه پیشرفت رابطه معناداری در سطح - - P < 0/005 وجود دارد. یافته های حاصل از این پژوهش بیانگر این است که متغیر کنترل پیش بینی کننده انگیزش پیشرفت در ورزشکاران است و همچنین رابطه سبک اسنادی و سرسختی با انگیزش پیشرفت در زنان بیشتر از مردان است.
مقدمه:
امروزه عملکرد مطلوب ورزشکاران ترکیبی از عوامل مختلف میباشد و محرک اصلی تلاشها و تمرینهای ورزشی, عملکرد موفقیت آمیز ورزشکاران می باشد و درک تفاوت های فردی در سوگیری های انگیزشی4، کلیدی برای درک موفقیت است - خواجوندی،. - 1382 افراد زیادی به دنبال موفقیت و برتری در تمام مراحل زندگی هستند. این نیاز، افراد را برای جست و جوی موفقیت در رقابت با معیار برتری, با انگیزه می کند این معیارهای برتری علت نیاز پیشرفت را بر می انگیزاند که مقیاس بسیار معناداری برای ارزیابی میزان شایستگی فرد ایجاد میکنند - مک کللند5و همکاران،1983؛ نقل از اسماعیلی، . - 1390 انگیزه پیشرفت 6 عبارت است از سائقی برای پیشی گرفتن بر دیگران، دستیابی به پیشرفت با توجه به ملاک های مشخص و تلاش جهت کسب موفقیت بوجود می آید.
نیاز به پیشرفت به صورت نیاز به غلبه بر موانع، ممتاز شدن، و برآورده کردن معیار عالی تعریف می شود - روبینز ،1993؛ نقل از سید محمدی، . - 1391 یکی از راههای فکر کردن درباره انگیزش پیشرفت، بهره گیری از چارچوب کلی نظریه اسنادی است. اسناد، به تفسیر مردم از تجربه دلالت دارد - گلاور و برونینگ، نقل از اسماعیلی، . - 1390 فرایندی که از طریق آن اطلاعاتی درباره درک چرایی رفتار کسب میشود, اسناد7نامیده میشود. براساس نظریه اسناد که رویکردی شناختی به انگیزش است، انسانها بر حسب ادراک شناختی خود رویدادها را تبیین میکنند.
طبق این نظریه افراد میکوشند تا رفتارشان را با علتهای ادراک شده رفتار تبیین و توجیه کنند، یعنی برای رفتار خود و نتایج آن دلیل بیاورد - واعظ موسوی،. - 1390 وینر - 1986 - 8 با مطالعه اسنادهای علی درباره موفقیت و شکست، نشان داد که این اسنادها دارای دلالت های مهمی در زمینه رفتار مربوط به پیشرفت هستند. افراد موفقیت و شکست را به عواملی در سه بعد ثبات، مکان علیت و کنترل نسبت می دهند.
اینکه فرد، موفقیت و شکست را به چه اندازه و تا چه حد ناشی از عوامل درونی یا بیرونی بداند، بر مقدار عاطفه او درباره نتیجه عمل اثر میگذارد. واکنش اشخاص در موقعیت ها متاثر از برداشتها و ارزیابی شناختی آنها از آن موقعیت هاست - تری9 ،. - 1994 استدلال های زیادی راجع به تفاوت های فردی در انگیزه پیشرفت وجود دارد که برخی از این استدلال ها بر شخصیت و عده ای بر ادراک و تفسیرها افراد تاکید دارند.
برخی افراد با کوچک ترین مشکلی در مسابقات ورزشی قافیه را می بازند و به سادگی تسلیم می شوند و از پا میافتند ولی برخی دیگر در برابر کوهی از دشواری ها و طی سخت ترین شرایط نه تنها کم نمیآورند، بلکه با سخت رویی به نبرد با مشکلات می پردازند، این افراد دشواری را در صحنهها و موقعیتهایی، جهت رشد و بالندگی شان می پندارند. این ویژگی شخصیتی را، جان سختی، سخت سری، سخت رویی و یا سرسختی10 مینامند.
سرسختی روانشناختی متغییری است که توسط کوباسا - 1988 - 11 مطرح گردید، وی سرسختی را ترکیبی از باورها در مورد خویشتن و جهان تعریف میکند. در واقع، سرسختی روانشناختی ساختار واحدی است که به یکپارچه سازی مؤلفه هایش - تعهد، کنترل، مبارزه جویی - می پردازد و در آن ها یک همگونی ایجاد می کند - کوباسا و همکاران،. - 1988 افراد سرسخت می توانند رویدادهای استرس زا را به روش مثبتی توصیف نمایند - اتکینسون12،. - 2013 به نظر می رسد که افراد سخت رو از نگرش درونی خاصی برخوردارند. داشتن این نگرش به آنها کمک می کند تا شیوه ای خاص را در رویارویی با مسایل زندگی و اطرافیان خود اعمال کنند. افراد سرسخت عمدتا رویدادهای زندگی را جالب، متنوع، آموزنده و چالش انگیز می بینند.
آنها نسبت به کل رویدادهای زندگی خوشبین ترند. شاید وجود همین خوش بینی است که افراد سرسخت را در برابر حوادث ناخوشایند و غیره منتظره و بیماری ها مقاوم تر کرده است - دلهاجا و همکاران، . - 2010 مهارتهای روانی ورزشکاران رشته های مختلف با توجه به نیازمندی های رشته مورد نظر متفاوت است. در عین حال در سطوح بالای رقابتی، جائیکه آمادگی جسمانی ورزشکاران به بالاترین میزان ممکن میرسد، عوامل روانی نقش تعیین کننده ای در موفقیت ورزشکاران ایفا می نمایند.
اسپنس و هلمریچ جهت گیری ورزشی را به طور چند بعدی و با ابعاد چیرگی، کار و رقابتی مفهوم سازی کرده و اشاره می کنند که برخی افراد حالت گرایش به پیشرفت را با تمایل به تلاش برای برتری بر دیگران و با تاکید بر سخت کوشی، و حتی تمایل به بهتر عمل کردن نسبت به دیگران آشکار میسازند - جمشیدی و همکاران،. - 1391 با توجه به مطالب ذکر شده، و ارتباط شایان توجهی که بین متغیرهای پژوهشی مشاهده می شود پژوهش حاضر به دنبال رابطه سبک اسنادی و سرسختی با انگیزه پیشرفت ورزشکاران در ورزش های گروهی و انفرادی می باشد.
مدی و خوشابا - , - 2001 معتقدند که یک شخصیت سرسخت باید بتواند نسبت به یک واقعه - مثلا مسابقه 90 دقیقه ای - به طور موثرعکسالعمل نشان دهد به گونهای که به نظر برسد آن واقعه چالش برانگیز است نه تحدیدآمیز - نقل از اتکینسون،. - 2013 بیدل و هیل - , - 2012 در مطالعه ای 58 شمشیر باز را مورد مطالعه قرار دادند، آنها نتیجه هر رقابت را دست کاری کردند به صورتی که برخی به طور منظم برنده و برخی در هر بازی بازنده بودند و بعد از چند بازی وضعیت اسنادها تعیین کردند، بخصوص در آنهایی که پیوسته بازنده بودند، نشان داد که پیش بین اصلی عزت نفس بازنده ها، درک آنان درباره علت باخت است.
یک نمونه از کاربرد درمانی اسناد را مطرح کرد او اثر بخشی آموزش اسناد را در 35 بازیکن مبتدی رشته ورزشی تنیس بررسی کرد و به منظور هدایت آزمودنی ها برای تغییر اسنادها، طی چهار جلسه آموزش برای آنها، بازخورد های دروغینی را مهیا کرد و این تغییرات منجر به بهبود عزت نفس و عملکرد آنها شد - اسماعیلی،. - 1390 صالحی نژاد و بشارت - - 2010 طی مطالعه ای نشان دادند که صبر و سرسختی بطور مثبت با پیشرفت ورزشی و شادابی روانشناختی و بطور منفی با آشفتگی روانی ارتباط دارد - سواری،. - 1392 جمشیدی و همکاران - - 1391 طی مطالعه ای نشان دادند که مردان ورزشکار رقابت طلب تر بودند و تمایل به پیروزی بیشتری نسبت به زنان ورزشکار داشتند، درحالی که زنان ورزشکار هدف گراتر از مردان ورزشکار بودن اما بین جهت گیری ورزشی ورزشکاران رشته های تیمی و انفرادی تفاوت معنی داری مشاهده نشد.
روش
پژوهش حاضر، به لحاظ گرداوری اطلاعات از تحقیقات توصیفی- همبستگی و به لحاظ هدف کاربردی می باشد. جامعه آماری شامل؛ کلیه ورزشکاران جزیره خارک بود از بین کل جامعه هدف؛ 150 نفر - 73 نفر انفرادی و 77 نفر تیمی - به تفکیک جنسیت به عنوان نمونه اماری به صورت تصادفی نظامدار انتخاب شدند. برای گرآوری داده ها از پرسشنامه سبک اسنادی سلیگمن - - ASQ ، پرسشنامه سرسختی کوباسا و پرسشنامه انگیزش پیشرفت - SOQ - گیل و دیتر - , - 1988 استفاده شد. پرسشنامه سبک اسنادی - , - ASQ دارای 10 سوال یا موقعیت است که هر موقعیت خود شامل سه سوال و مجموعا 36 سوال در مقیاس لیکرت میباشد.
پرسشنامه سرسختی کوباسا دارای 50 سوال و سه خرده مقیاس؛ تعهد، کنترل و چالش در مقیاس لیکرت می باشد. میزان پایایی این ابزار برای تعهد - - 0/85، کنترل - - 0/65 و چالش - - 0/70 گزارش شده ا ست - کوبا سا و همکاران، . - 1982 پر س شنامه انگیزش پی شرفت ورز شی یا ورزش گرایی گیل و دیتر - , - 1988 دارای 25 سوال و سه خرده مقیاس؛ رقابت جویی, پیروزی گرایی و هدف گرایی در مقیاس لیکرت میباشد.
پایایی این ازمون توسط شفیع زاده و همکارن نقل از ملکی - , - 1390 با آلفای کرونباخ برابر با 0/89 گزارش شده است. برای تحلیل دادهها, از آزمونهای کلموگروف اسمیرنف، ضریب همبستگی پیرسون، ضریب همبستگی چند متغیری و رگرسیون چندگانه همزمان استفاده شد. نتایج نشان داد که بین سرسختی و سبک اسناد، سرسختی با انگیزه پیشرفت، و سبک اسناد با انگیزه پیشرفت رابطه معناداری در سطح P < 0/005 وجود دارد.
