بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی رابطه سبک زندگی با سلامت روان و رفتار شهروندی سازمانی در دانشجویان دانشگاه آزاد شهر نظرآباد انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد نظرآباد می باشد که 117نفر 80 - پسر،37دختر - به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده و پرسشنامه های سبک زندگی - LSQ - ، سلامت روان - SCL-25 - و رفتار شهروندی سازمانی اورگان و کونوسکی را تکمیل کردند. داده های به دست آمده از روش های آماری همبستگی پیرسون و t مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج بیانگر این است که بین سبک زندگی و سلامت روان رابطه معنادار وجود دارد. با استفاده از روش همبستگی پیرسون نتایج نشان دادکه بین سبک زندگی و رفتارشهروندی سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و در نهایت بین سلامت روانی و رفتار شهروندی سازمانی تاحدودی رابطه منفی معنادار وجود داشت.
کلمات کلیدی: سبک زندگی، سلامت روان، رفتار شهروندی سازمانی.
مقدمه
سبک زندگی مهم ترین عاملی است که هرکسی زندگی اش را بر اساس آن تنظیم می کند. بر این اساس سبک زندگی زندگی مجموعه عقاید، طرحها و نمونه های عادتی رفتار، هوی و هوسها، تبیین شرایط اجتماعی یا شخصی است که تعیین کننده نوع خاص واکنش فرد می باشد . - 4 - آدلر - - 1954 شناخت فرد را مستلزم شناخت سازمان ادراکی او و شناخت سبک زندگی او می داند. از نظر نقطه نظر سلامتی تصمیم ها و عادت های بد، خطر را به جان خریدن است. هنگامی اینگونه خطرها به بیماری یا مرگ منتهی می شوند. می توان گفت سبک زندگی قربانی، در بیماری یا مرگ وی سهیم بوده یا علت آن است - . - 9
تعریف سازمان بهداشت جهانی در سال - 2001 - از سلامت؛ صحت جسمانی، روانی، اجتماعی و معنوی است که چیزی فراتر از نبود بیماری روانی است. یک حالت رفاه فیزیکی، روانی، اجتماعی و معنوی که شامل رفاه ذهنی، درک، کفایت، احساس خود توانمندی، خود مختاری، همبستگی بین نسلی و توانایی تشخیص استعدادهای بالقوه هوش و عاطفی است. به عبارتی دیگر، سلامت روانی حالتی از رفاه است که فرد، توانایی هایش را باز می شناسد؛ با استرس های زندگی تطابق حاصل می کند و از نظر شغلی مفید و سازنده است. البته سلامت روانی به همه ی افراد جامعه مربوط می شود نه تنها به قشری خاص یا افرادی که از بیماری های روانی رنج می برند - . - 3هنگامی که سبک زندگی دستخوش تغییر می شود - مثلاً به علت سبک زندگی ناسالم، فرد دچاراضافه وزن و مشکلات مربوط به سلامتی می شود - سلامت روان وی نیز به مخاطره می افتد ابتلا به افسردگی، اضطراب و همچنین کاهش عزت نفس از پیامدهای آن هستند . - 18 -
رفتارهای فرا شغلی در محیط کار بیشترین توجه را درسال های اخیر به خود جلب کرده است که تحت عنوان رفتار شهروندی سازمانی شناخته می شود. مفهوم رفتار شهروندی سازمانی اولین بار توسط باتمن و اورگان در اوایل دهه - - 1980 میلادی ارائه شد. طبق نظر وی رفتارهای شهروندی سازمانی، رفتارهایی هستندکه به طور مستقیم در نظام پاداش دهی رسمی سازمان ذکر نشده و اغلب به فراموشی سپرده می شوند معمولاً نیز داوطلبانه تلقی می گردند اما با این وجود در انجام فعالیت های سازمان نقش مؤثری دارند - . - 22 وی ساختار رفتار شهروندی سازمانی را متشکل از پنج بعدنوع دوستی، وظیفه شناسی، فضیلت مدنی، جوانمردی، احترام و تکریم می داند - . - 17
پژوهشهای رکس و همکاران - - 1997؛ بونت و همکاران - 2005 - ؛ دیزوکتو، هیکس و میلر - - 2007؛ مفیدی و همکاران - - 2008؛ اجودا و همکاران - - 2008؛ دلپیلار - 2008 - ؛ واتکینس و همکاران - - 2009؛ ویلسون و همکاران - - 2009؛ دان و همکاران - - 2009؛ وارهام و همکاران - - 2010؛ کوک و همکاران - - 2010؛ مایرس و همکاران - - 2010؛ واگنر و همکاران - - 2010؛ پولادفر و احمدی - 1385 - ؛ گل پرور، کامکار و ریسمانچیان - - 1386؛ صمیمی و همکاران - - 1385؛ صاحب الزمانی، فشارکی و عبداللهی مفرد - - 1389 نشان می دهد که بین سبک زندگی و سلامت روانی رابطه معنی داری وجود دارد 23 - ، 11، 16، 19، 21، 14، 27، 28، 15، 26، 13، 20، 25، 2، 7، 6، . - 5تانگ و ابراهیم - 1998 - دریافته اند که بین رفتار شهروندی سازمانی با رضایت درونی وب یرونی، عزت نفس، کاهش استرس کاری و تحقق اهداف فردی رابطه مستقیم و معنادار وجود دارد - . - 24
روش
این پژوهش از نوع توصیفی همبستگی می باشد. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق دانشجویان دانشگاه آزاد نظرآباد در نیمسال سال تحصیلی 94-95 می باشد که 117نفر 80 - پسر،37دختر - به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده است.
ابزار های پژوهش
- 1 پرسشنامه سبک زندگی - : - LSQ لعلی و همکاران: پرسشنامه توسط طراحی گردیده است. این پرسشنامه دارای70گویه می باشد. همچنین دارای 10موُلفه - سلامت جسمانی، ورزش، کنترل وزن و تغذیه، پیشگیری از بیماری ها، سلامت روان شناختی، سلامت معنوی، سلامت اجتماعی، اجتناب از داروها و مواد مخدر و الکل، پیشگیری ازحوادث و سلامت محیطی - را در بر می گیرد.
- 2 پرسشنامه سلامت روان : - SCL-25 - این پرسشنامه توسط - نجاریان و داودی، - 1380 طراحی شده است. ضریب اعتبار محاسبه شده برای این مقیاس 0/932 بوده است.
- 3 پرسشنامه رفتارشهروندی سازمانی اورگان وکونوسکی - : - 1996 این مقیاس دارای 19گویه می باشد. پاسخ ها بر روی یک طیف پنج گزینه ای از خیلی کم - - 1 تا خیلی زیاد - - 5 نشان داده شده است. پایایی و روایی آزمون به روش آلفای کرانباخ به ترتیب: نوع دوستی 4 گویه - 0/65 - ، احترام و تکریم 3گویه - 0/38 - ، جوانمردی5 گویه - - 0/69، وجدان کاری 4گویه - 0/74 - ، فضیلت مدنی - - 0/66 و برای مقیاس رفتار شهروندی سازمانی - 0/73 - بدست آمده است.
یافته ها
همانطورکه مشاهده می شود سلامت جسمانی با احترام و تکریم، جوانمردی، وجدان کاری و آداب اجتماعی رابطه مثبت معنادار - p< 0 /05 و - p< 0/01 و با نوع دوستی رابطه معناداری ندارد - . - p> 0/05 ورزش و تندرستی با نوع دوستی، احترام و تکریم، وجدان کاری و آداب اجتماعی رابطه مثبت معنادار - p< 0 /05 و - p< 0/01 و با جوانمردی رابطه معناداری ندارد 0/05 -
