بخشی از مقاله
چکیده:
مقاله حاضر به بررسی رابطه ادراک از محیط یادگیری، رویکرد یادگیری و عملکرد تحصیلی از دیدگاه دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه یزد پرداخته است.جامعه ْماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان کارشناسی ارشد ترم سوم بود که برای انتخاب گروه نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب تعداد 170 نفر انتخاب شدند. ابزار سنجش این پژوهش دو پرسشنامه ادراک از محیط یادگیری ساختن گرای اجتماع - - USCLES تیلور و فیشر و فریزر - 1996 - 1 و پرسشنامه رویکردها و مهارتهای مطالعه و یادگیری - ASSIST - انتویسل و تیت - 1997 - 2 بود. اعتبار ابزار سنجش بوسیله آلفای کرونباخ محاسبه که مقدار آن برای ادراک از محیط یادگیری - 0/91 - و برای رویکردهای یادگیری - عمیق،سطحی و راهبردی - به ترتیب 67/69،0/0 و 0/64 بود. سپس داده ها بوسیله آزمون همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که نتایج همبستگی نشان داد که ادراک محیط یادگیری همبستگی مثبت و معناداری با رویکرد عمیق - - p<0/01,r=0/254 و راهبردی - - p<0/001,r=0/198 دارد. در حالی که میان رویکرد سطحی با ادراک محیط یادگیری همبستگی منفی و معناداری وجود داشت - . - p<0/001,r=-0/170 عملکرد تحصیلی نیز با رویکرد عمیق همبستگی مثبت و معناداری دارد - . - p<0/001,r=0/167
کلید واژه ها: ادراک از محیط یادگیری، رویکرد یادگیری و عملکرد تحصیلی
مقدمه و هدف:
پیشرفت تحصیلی محصول نهایی فرآیند یادگیری فعال است که با کمک آموزش و فعالیتهای تربیتی انجام می-گیرد. در ساختارهای تربیتی و آموزشی، معیاری که برای سنجش میزان دستیابی به اهداف تربیتی در نظر گرفته شده پیشرفت و عملکرد تحصیلی است. .عملکرد تحصیلی به جلوه ای از وضعیت تحصیلی فراگیران اشاره دارد که این جلوه ممکن است نشان دهنده نمره ای برای یک دوره،میانگین نمرات مربوط به یک موضوع یا میانگین نمرات دوره های مختلف باشد. - پالسون1،1994،نقل احمدیه، - 1381 در واقع میتوان گفت مهمترین هدف عینی و ثمره ی هر نظام تعلیم و تربیت ارتقاء پیشرفت تحصیلی فراگیران است. با توجه به اهمیت عملکرد تحصیلی لازم است عواملی که بر آن اثر می گذارد مورد شناسایی قرار گیرد عوامل بسیاری بر پیشرفت تحصیلی اثر دارد تعدادی از محققان بر اثر مستقیم برخی از متغیرهای برون فردی نظیر وضعیت اقتصادی-اجتماعی و تجارب آموزشی و اثر غیر مستقیم آنها از طریق متغیرهایی مثل ادراک محیط یادگیری و رویکردهای یادگیری تاکید کرده اند. - بابایی،. - 1388
بیگز2001 - 2، به نقل از بابایی، - 1388 با توجه به این مسأله، الگوی - 3p - را معرفی میکند. بر اساس این الگو در فرآیند یادگیری دانشجویان سه عامل نقش تعیینکننده دارند که عبارتند از: متغیرهای پیشزمینهای - عامل مربوط به فراگیر - و بافتار آموزش - محیط یادگیری و رویکردهای آموزشی - - متغیرهای فرآیندی - فعالیتهای متمرکز بر یادگیری - - متغیرهای محصول - پیامدهای یادگیری - . در خصوص رابطه این متغیرها با یکدیگر، گفتنی است که این متغیرها عمیقاً در تعامل درونی با یکدیگر هستند. به عبارتی، متغیرهای فرآیندی متأثر از متغیرهای پیشزمینهای و پیامدهای یادگیری حاصل تعامل میان متغیرهای پیشزمینهای و فرآیندی میباشد.
پیامدهای یادگیری در مطالعه حاضر و بر اساس الگوی بیگز ،عملکرد تحصیلی است،که حاصل تعامل بین دو مولفه پیش زمینه ای و فرایندی می باشد. مولفه پیش زمینه ای شامل عامل مربوط به فراگیران و بافت آموزشی است. متغیر ادراک از محیط یادگیری یکی از متغیرهای مورد بررسی در این مطالعه است که عامل مربوط به فراگیران که با بافت و موقعیت آموزشی در ارتباط می باشد. - اندرسون، والبرگ3، - 1974ادراک از محیط یادگیری،ادراک یا برداشتی است که فراگیران از ویژگی های مختلف روانی-اجتماعی کلاس خود دارند. - سیف، - 1387
در مطالعه حاضر، رویکردهای یادگیری به عنوان متغیر فرآیندی در نظر گرفته شده است. رویکردهای یادگیری، فعالیتهای ذهنی هستند که فراگیران در هنگام مطالعه به کار میبرند تا بتوانند به طور مؤثرتری در دریافت، سازماندهی، یا به خاطر آوردن اطلاعات از آنها استفاده نمایند - اندرسون، والبرگ،. - 1974 بنابراین بر اساس این الگوی نظری، واضح است که عوامل فردی و محیطی بر بازده و پیامد یادگیری فراگیران تأثیر گذار است. رویکردهای یادگیری به چگونگی برخورد یادگیرنده با مطالبی که میخواهد یادبگیرد اشاره دارد. اگر برخورد دانش آموز با مطالب یادگیری به گونه ای باشد که بخواهد معنی مطلبی را یاد بگیرد ،رویکرد او عمیق است.در مقابل،اگر فراگیر تنها به دنبال حفظ کردن مطالب باشد ، رویکرد او سطحی است. - سیف، - 1387
رویکرد سومی که توسط رامسدن و بیگز 1987 - 1،به نقل شکری ،کدیور،فرزاد ، دانشور، - 1385 مطرح شد رویکرد راهبردی است. دانش آموزان با استفاده از این رویکرد حداکثر تلاش را برای کسب موفقیت به کار برده و انگیزه پیشرفت بالایی دارند. ادراک دانشجویان از محیط یادگیری عامل موثری ذز تعیین رویکرد یادگیری شناخته شده است.برخی از پژوهش ها نشان می دهند که در تعیین رویکردهای یادگیری،ادراک دانشجویان از محیط یادگیری مهم تر از خود یادگیری است. در بسیاری از پژوهش هایی که رابطه بین ادراک از محیط یادگیری و پیامدهای یادگیری را ارزیابی می کردند،معلوم شد که ادراک از محیط یادگیری می تواند تاثیرات عمیقی بر یادگیری دانشجویان داشته باشد. - .فریزر،1986، به نقل یمینی، کدیور،فرزاد،مرادی،. - 1387 در همین راستا، یمینی و همکاران - - 1387 پژوهشی را با عنوان رابطه بین ادراک از محیط یادگیری ساختن گرای اجتماعی،سبک های تفکر با رویکرد عمیق به یاگیری یا پیامدهای یادگیری انجام داد که نتایج حاکی از آن بود که ادراک دانشجویان از محیط یادگیری ساختن گرای اجتماعی یا پیامدهای یادگیری آنها در ارتباط است.
کمبر و ونگ - 2000 - 2 در پژوهش خود نشان دادند که استفاده بیش از حد از جزوه می تواند اهمیت یادگیری فعال فراگیران در کلاس را کم نمایند. بنابراین، چنین محیطی باعث می شود که ادراک منفعلانه ای از یادگیری به وجود آید و فراگیر رویکرد یادگیری سطحی را در پیش گیرد. همچنین در پژوهشی که توسط تریگول و پروسر - 1991 - 3 در زمینه رابطه بین رویکردهای عمیق و پیامدهای یادگیری کیفی سطح بالا با هدف ارزیابی درک کلی دانشجو از دوره انجام گرفت نشان داد که ادراک فشارکاری بالا و این که هدف ارزشیابی های انجام شده یادگیری طوطی وار است با رویکرد سطحی در ارتباط بود. به علاوه بین ادراک وجود اموزش خوب با رویکرد عمیق رابطه وجود دارد.پاتریک وریان - 2010 - 4 در پژوهش خود به این نتیجه دست یافتند که عواملی نظیر انگیزش و ابعاد مختلف درگیری تحصیلی می تواند متغیرهای قوی ای برای پیش بینی عملکرد تحصیلی دانش آموزان نوجوان دبیرستانی باشد.
