بخشی از مقاله
چکیده
در ایران راهبردهای یادگیری و یا به اصطلاح فنی تر - - راهبردهای شناختی و فراشناختی - - می باشد.هدف اصلی تمام مراکز آموزشی اعم از رسمی و یا غیر رسمی ،یادگیری و ایجاد تغییر در مخطبان است ؛از این رو بشر هر روز به دنبال یادگیری جدیدی میرود ،زیرا لازمه بقا در دنیای امروز ،یادگرفتن و به دنبال یادگیری نو رفتن است در این پژوهش روش اطلاعات به دست امده به صورت مصاحبه از تعدادی اساتید و پرسش نامه ای از دانشجویان و از مطالعات طراحی دانشجویان ترم سوم کارشناسی معماری دانشگاه ازاد واحدنور در دو گروه آموزش تعاملی و خلاق در توسعه مدل مهارتی فرایند طراحی معماری تجزیه و تحلیل شد.
اطلاعات مربوط در شناسایی چهار راهبرد مختلف طراحی شامل راه حل محور ،مسله محور،اطلاعات محور و دانش محور که از تکرار فعالیت های مدل مهارتی و نتایج ارزیابی داوران به صورت نمره نهایی و نمره خلاقیت حاصل شده بررسی شده است.طبق پژوهش های گذشته و نتایج به دست آمده نشان داده می شود که طراحان با رویکرد راه حل محور نمرات نهایی خوب ،و خلاقیت بالایی را به دست می آورند .طراحان اطلاعات محور نمره نهایی بالا و نمره خلاقیت پاینی به دست می آورند در صورتی که دانشجویان دانش محور در تعادل نمره در هر دو زمینه هستند.می توان نتیجه گرفت که راه حل محوری با خلاقیت ارتباط مستقیمی دارد .
مقدمه
میل به دانستن و تلاش برای فهمیدن ،از ویژگی های جدایی ناپذیر وجود آدمی است؛ از این رو ذهن انسان همواره درگیر انبوهی از پرسش ها بوده و در این میان این پرسش اساسی که فرد درباره دانستن چه می داند و چگونه و تا چه حد می داند، جایگاه خاص خود را داشته است.امروزه اهمیت یادگیری بر هیچ کس پوشیده نیست و برخلاف گذشته که تصور میشد توانایی یادگیری هر فرد تابعی از میزان هوش و استعدادهای اوست ،در چند سال اخیر این نظریه در میان روانشناسان قوت گرفت که علاوه بر هوش و استعدادهای ذاتی عواملی غیر ذاتی نیز در این رابطه دخالت دارد.یکی از این موارد - - راهبردهای یادگیری - - و یا به اصطلاح فنی تر راهبردهای شناختی و فراشناختی می باشد.
هدف اصلی تمام مراکز آموزشی اعم از رسمی و یا غیر رسمی ،یادگیری و ایجاد تغییر در مخطبان است ؛از این رو بشر هر روز به دنبال یادگیری جدیدی میرود ،زیرا لازمه بقا در دنیای امروز ،یادگرفتن و به دنبال یادگیری نو رفتن است. انفجار اطلاعات ،و نیاز روز افزون مردم به دانش از یک طرف و اهمیت مقوله یادگیری از طرف دیگر، ذهن بشر را به ×سمتی سوق داد تا روش های بهتری را برای یادگرفتن ،عمیق یادگرفتن و سریع یادگرفتن خلق و کشف نماید.
معماران و اساتید معماری همواره در صدد یافتن روشی رضایتمند از طراحی معماری بوده اند تا به وسیله آن طراحان در یک فرآیند منطقی و مشخص به توانایی دست یابند و بتوانند ضمن لحاظ کردن همه مباحث و مفاهیم مرتبط با موضوع ،یک فرایند ادراکی و ×عقلانی را در یک مدل قابل قبول جمع بندی کنند و در نهایت به یک طرح مطلوب معماری دست یابند. از اوایل دهه ی 1960 میلادی که بحث فرایند طراحی به عنوان یک شاخه شناخته شده است ،مطالعاتی در حوزه معماری و طراحی صنعتی و بعدها در طراحی مهندسی و طراحی نرم افزار مطرح شد و تنوع فراوانی را در میان نظریه های مطرح شده در خصوص روش و ماهیت طراحی ایجاد کرد.
گاهی بحث درمورد روش طراحی آن را ماهیت عقلانی بخشیده است و کار طراحی را حل مسله ای می داند که عموما دارای جنبه های فیزیکی است .از سوی دیگر،بسیاری بر شهودی بودن ماهیت طراحی تاکید داشتند که ضرورت ×بازاندیشی در چگونگی عمل طراحی در حوضه طراحی پژوهی 1 را خاطر نشان کرد. - لنگ جان، - 1381 آشنایی با مباحث بنیادین طراحی معماری و فرایند آموزش آن در تربیت دانشجویان خلاق و سرآمد در زمینه حرفهای بسیار مفید و کارآمد است.
بدین ترتیب ،نظام مند کردن روشها طراحان را قادر می سازد تا از عهده حل پیچیده گیهای روز افزون مسائل معماری در عصر صنعت که از محدوده یک حرفه خاص فراتر رفته و به امر میان رشتهای تبدیل شده است، برآیند.اصول و روش هایی که هر طراح هنگام عمل طراحی از آن استفاده میکند،استخراج شود ،و روش های آموزش به گونه ای تدوین شود که بهتر و ×سریعتر بتوان دانشجویان معماری را در دستیابی به آن ها یاری رساند.
در دانشکده های معماری اساتید روش های مختلفی را برای آموزش معماری در نظر می گرفتند و دانشجو ناگیزر به انجام این روش های گوناگون بوده است این موضوع در سال های اخیر باعث سردرگمی دانشجویان شده بود ما در صورت اشنایی اساتید با خصوصیات فردی دانشجویان که در این مقاله با عنوان راهبردهای شناختی و فراشناختی معرفی شده ،می توان به ارتقای آموزش چه در زمینه دروس تئوری و چه در زمینه دروس عملی در اموزش معماری پرداخت. مدل های گوناگونی برای حل مسئله مود است ،آنچه در این مدل ها دیده نمی شود رویکرد و مهارتهای طراحان است که باید شناسایی شود در ای پژوهش با بررسی فراوانی مؤلفههای مورد مطالعه در مدل مهارتی دانشجویان ضمن آشنایی با راهبردهای شناختی و فراشناختی متفاوت، این راهبردها با نمره کلی و خلاقیت دانشجویان مورد ارزیابی و بررسی تطبیقی قرار می گیرند.
در این تحقیق آزمودنیها از میان دانشجویان ترم سوم دوره کارشناسی رشته مهندسی معماری دانشگاه آیت االله آملی انتخاب شده اند،دانشجو از ابتدای ورود به دانشگاه تا ترم سوم تحت یک روش و در دوگروه آموزشی قرار میگیرد که از موارد بسیار مهم در انتخاب جامعه آماری این پژوهش است . استادان مربوط نیز رساله دکتری خود را در زمینه آموزش معماری به پایان رسانده اند و ×دارای سابقه و رویکردهای آموزشی خاصی هستند و درادامه روش های آموزشی معرفی شده اند.
آموزش خلاق - پرسش افزایی -
آموزش خلاق 2 گونه ای از آموزش است که در ان سعی می شود سوالات شاگردان افزایش یابد.در آموزش خلاق شاگردان نقش عمده ای دارند و آموزش فرایندی مستقل از آنان و صرفا در اختیار استاد نیست و در این شیوه مربی با طرح سؤالات دقیق و اندیشیده شاگرد را در موضع سؤال و تشنگی قرار می دهد و او را در یافتن پاسخ همراهی می کند و هر مسئله معماری پاسخی بی شمار دارد که هر شاگرد به فراخور خود کاراترین وزیباترین آنها را درمییابد.
شیوه آموزش گروه خلاق دارای ویژگی هایی میباشد:
· آموزش پویا، برنامهریزی در حرکت و توجه به نقش شاگرد؛
· آموزش پیشرو، بی قرار و نظریهساز؛
· آموزش هوشیار، فرصت سازو فرصتطلب؛
· آموزش مداوم،آموزش پیوسته و آموزش همبسته ،آموزش کارگاهی و رفاقت م جذب به جای رقابتو حذف - عیسی حجت،32، - 39-1389
آموزش تعاملی - منطق و خلاقیت -
در آموزش تعاملی نو آموز با بکارگیری خصوصیات دو نیمکره مغز و فعال کردن قابلیتهای متعدد،ذهن خود را به صورت رفت و برگشتی ×و همزمان، میان اطلاعات تحلیلی در یک نیمکره ،و دستیابی به یدهها در نیمکره دیگر، به امر طراحی مشغول میکند.
