بخشی از مقاله
چکیده
خانواده را موسسه یا نهاد اجتماعی معرفی کرده اند که ناشی از پیوند زناشویی زن و مرد است. از جمله مظاهر زندگی اجتماعی انسان، وجود تعامل های سالم سازنده میان انسان ها و برقرار بودن عشق و صمیمیت و ابراز همدلی به یکدیگر است. این پژوهش با هدف تعیین سهم مولفه های کمالگرایی و عواطف مثبت و منفی در پیش بینی دلزدگی زناشویی می باشد.در پژوهش حاضر از روش تحقیق همبستگی که از انواع تحقیق های غیرآزمایشی است، استفاده شده است . جامعه آماری این پژوهش شامل زنان متاهل مراجعه کننده به باشگاههای ورزشی و مراکز بهداشتی شهرستان کاشان در سال 1392 است 200نفر به طور تصادفی به عنوان نمونه آماری این پژوهش انتخاب شدند. در این پژوهش از پرسشنامه مقیاس دلزدگی زناشویی پانیز، مقیاس عاطفه مثبت و منفی پاناس و مقیاس کمالگرایی هیل استفاده شده است. نتایج نشان می دهند که وقوع تعارض ها و کشمکش ها نیست که ازدواج های نابسامان را به طلاق می کشاند، بلکه کاهش بیان احساسات عاطفی، ارتباط عاطفی مثبت و حساس بودن زوج ها نسبت به هم است که فروپاشی رابطه را پیش بینی میکند.
کلمات کلیدی: دلزدگی زناشویی ، کمالگرایی ، عواطف مثبت و منفی
1-1 مقدمه
خانواده را موسسه یا نهاد اجتماعی معرفی کرده اند که ناشی از پیوند زناشویی زن و مرد است.از جمله مظاهر زندگی اجتماعی انسان، وجود تعامل های سالم سازنده میان انسان ها و برقرار بودن عشق و ابراز صمیمیت و همدلی به یکدیگر است.رضایت یک فرد از زندگی زناشویی به منزله رضایت او از خانواده محسوب میشود و رضایت از خانواده به مفهوم رضایت از زندگی بوده و در نتیجه منجر به تسهیل در امر رشد و تعالی و پیشرفت مادی و معنوی جامعه خواهد شد. - عدالتی1 و ردزوان2، - 2010کاپلان و مادوکس - 2002 - 3 بیان میکنند که رضایت زناشویی یک تجربه شخصی در ازدواج است که تنها توسط خود فرد در پاسخ به میزان لذت رابطه زناشویی قابل ارزیابی است.آنها باور دارند که رضایت زناشویی به انتظارات افراد بستگی دارد.بسیاری از همسران زندگی خود را با عشق شروع میکنند و در این زمان هرگز به این موضوع نمی اندیشند که ممکن است روزی شعله عشق آنها به خاموشی گراید.
الیس عنوان میکند که بسیاری از زوج ها کمتر به این فکر میکنند که ممکن است زمانی عشق افسانه ای آنها کمرنگ شود و این درست زمانی است که دلزدگی آغاز شده است. - ادیب راد و ایب راد ، - 1384از نظر لینگرن - 2003 - 4 دلزدگی از پا افتادن جسمی ،عاطفی و روانی است که از عدم تناسب بین توقعات و واقعیت ناشی میشود.دلزدگی به علت ناکامی در عشق بروز میکند و پاسخی است در برابر مسائل وجودی.انباشته شدن فشارهای روانی تضعیف کننده، افزایش تدریجی خستگی و یکنواختی و جمع شدن رنجش های کوچک به بروز دلزدگی کمک میکند.دلزدگی از عشق یک روند تدریجی است که به ندرت و طور ناگهانی بروز میکند.صمیمیت و عشق در زندگی رنگ باخته و خستگی عمومی عارض میشود.در شدیدترین نوع دلزدگی با فروپاشی رابطه همراه است. - برنشتاین و برنشتاین5، 1996، ترجمه توزنده جانی ، - 1380
این گونه به نظر میرسد که افرادی که عاطفه مثبت زیادی را تجربه می کنند باید عاطفه منفی نسبتا کمتری را تجربه کنند و اشخاصی که عاطفه منفی زیادی را تجربه می کنند باید عاطفه مثبت اندکی داشته باشند. در حقیقت شواهد زیادی در دست است که نشان می دهد عاطفه مثبت و منفی هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند و دو روی یک سکه نیستند.دلیل این امر این است که عامل مولد عاطفه مثبت ، رویدادها و تجارب خوشایند است در حالیکه عاطفه منفی به واسطه رویدادها یا تجارب ناخوشایند ایجاد می شود. این دو بعد خلق از یکدیگر جدا هستند و روابط آنها با متغیرهای دیگر دارای الگوهای متفاوتی است. - آیزنک6 ، - 1375 براساس تقسیمبندی در چارچوب یک مدل نظری دو نوع کمالگرایی مثبت و منفی را از هم متمایز کردند.
کمالگرایی مثبت به آن دسته از شناختها و رفتارها گفته میشود که هدفشان کسب موقعیتها و پیشرفتهای سطح بالا، به منظور دستیابی به پیامدهای مثبت است. کمالگرایی منفی به شناخت و رفتارهایی گفته میشود که هدفشان کسب موفقیتها و پیشرفتهای سطح بالا به منظور اجتناب یا فرار از پیامدهای منفی است. - اسلید و اوئنز7، - 1998 براساس تقسیمبندی در چارچوب یک مدل نظری دو نوع کمالگرایی مثبت و منفی را از هم متمایز کردند. کمالگرایی مثبت به آن دسته از شناختها و رفتارها گفته میشود که هدفشان کسب موقعیتها و پیشرفتهای سطح بالا، به منظور دستیابی به پیامدهای مثبت است. کمالگرایی منفی به شناخت و رفتارهایی گفته میشود که هدفشان کسب موفقیتها و پیشرفتهای سطح بالا به منظور اجتناب یا فرار از پیامدهای منفی است. - اسلید و اوئنز8، - 1998
در رابطه با کمالگرایی، عواطف و دلزدگی زناشویی پژوهشهایی صورت گرفته اما هرکدام از این متغیرها در ارتباط با متغیرهای دیگری مثل رضایت زناشویی و دلزدگی جنسی بررسی شدهاند. در این پژوهش در پی بررسی ارتباط این متغییرها هستیم. علت انتخاب این موضوع پژوهشی این است که امروزه دلزدگی زناشویی به وفور در جامعه دیده میشود و تأثیرات زیادی به جامعه میگذارد.با توجه به اهمیت خانواده و نقش آن در سلامت جامعه و لزوم بررسی روابط اعضای آن به ویژه همسران در یک چارچوب نظری، پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این سوال است که آیا این کمالگرایی و عواطف مثبت و منفی با دلزدگی زناشویی رابطه وجود دارد؟پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این سوال است که آیا بین کمالگرایی و عواطف مثبت و منفی با دلزدگی زناشویی رابطه وجود دارد؟
2-1 روش:
در پژوهش حاضر از روش تحقیق همبستگی که از انواع تحقیق های غیر آزمایشی است، استفاده شده است زیرا رابطه بین متغیرها بدون دستکاری آنها مورد بررسی قرار می گیرد ودر آن به رابطه کمالگرایی و عواطف مثبت و منفی با دلزدگی زناشویی در زنان متأهل مراجعه کننده به باشگاههای ورزشی و مراکز بهداشتی پرداخته می شود.
3-1 جامعه آماری :
جامعه آماری این پژوهش شامل زنان متاهل مراجعه کننده به باشگاههای ورزشی و مراکز بهداشتی شهرستان کاشان در سال 1392 است.
4-1 نمونه آماری:
از بین زنان متاهل مراجعه کننده به باشگاههی ورزشی و مراکز بهداشتی شهرستان کاشان 200 نفر به طور تصادفی به عنوان نمونه آماری این پژوهش انتخاب شدند.چون پژوهش حاضر از نوع همبستگی است جهت برآورد حجم نمونه به ازای هر سطح از متغیر مستقل 40 نفر را انتخاب کرده و با رعایت بیش برآورد200 نفر حجم نمونه ما در این پژوهش است.
5-1 ابزار تحقیق :
مقیاس دلزدگی زناشویی پانیز: این مقیاس توسط پانیز - 1996 - با هدف اندازه گیری درجه دلزدگی زناشویی در بین زوجین ساخته شد.این پرسشنامه شامل 21 ماده است که سه مؤلفه ی ازپا افتادگی جسمی، ازپا افتاددگی عاطفی و ازپا افتادگی روانی را میسنجد.17ماده آن شامل عبارتهای منفی مانند خستگی , ناراحتی و بی ارزش بودن و 4 ماده آن شامل عبارات مثبت مانند خوشحال بودن و پرارزش بودن است.نمره گذاری این مقیاس در یک مقیاس 7 لیکرت در دامنه ای بین 1 تا 7 میباشد. نمره بالاتر آزمودنی در این مقیاس نشانه دلزدگی بیشتر میباشد. ضریب پایایی مقیاس با روش بازآزمایی در یک دوره یک ماهه برابر 0/76 محاسبه شد . همچنین پایایی این مقیاس با استفاده از روش آلفای کرونباخ در دامنه ای بین 0/91 تا 0/93 محاسبه شده است. در این مقیاس نمرات بالاتر نشان دهنده دلزدگی بیشتر است و حد بالای نمره، 147 و حد پایین نمره، 21 میباشد. - پانیز، - 1998
نعیم - 1387 - در پژوهش خود پایایی این مقیاس را با استفاده از روش آلفای کرونباخ و تنصیف به ترتیب 0/85 و 0/82 محاسبه نموده است.در پژوهشهای دیگر نیز ضریب پایایی مقیاس، با روش آلفای کرونباخ در دامنه ای بین 0/84 تا 0/90 محاسبه شده است. روایی این مقیاس به وسیله محاسبه همبستگی با ویژگیهای ارتباطی مثبت مانند نظر مثبت در مورد یک رابطه، کیفیت مکالمه، احساس امنیت، خودشکوفایی، احساس هدفمندی، کشش و جاذبه عاطفی نسبت به همسر و کیفیت رابطهی جنسی با همسر، به طور معنی داری گزارش شده است. این مقیاس به صورت موفقیت آمیزی در مطالعات مختلف در کشورهای نروژ , مجارستان , فنلاند , اسپانیا, پرتغال و مکزیک مورد استفاده قرار گرفته است.مقیاس کمالگرایی هیل : این مقیاس توسط هیل و همکاران تهیه شده است،که به صورت خود گزارشی و از نوع پرسشنامه های عینی است و بر
