بخشی از مقاله
چکیده
هدف کلی تحقیق حاضر، بررسی رابطه مهارت های مثبت اندیشی و سلامت تشکیلات اداری می باشد. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان مدیریت آموزش و پرورش شهرستان ارومیه به تعداد 465 نفر بوده که تعداد نمونه های مورد استفاده برای این تعداد از جامعه با استفاده از جدول کرجسی مورگان، برابر با 212 نفر می باشد. مهارت های مثبت اندیشی به عنوان متغیر مستقل و شامل پنج شاخص: خشنودی از زندگی، سلامتی، خلق مثبت، کارآمدی و عزت نفس است و سلامت تشکیلات اداری به عنوان متغیر وابسته شامل هفت شاخص: یگانگی نهادی، نفوذ مدیر، ملاحظه گری، ساخت دهی، پشتیبانی منابع، روحیه و تاکید علمی است. روش تحقیق در این پژوهش، روش توصیفی-پیمایشی است.
ابزار اندازه گیری مورد استفاده در تحقیق حاضر، شامل دو پرسشنامه استاندارد می باشد که برای متغیر مستقل تحقیق پرسشنامه شادکامی آکسفورد - - 2012 با 29 سوال و برای متغیر وابسته تحقیق نیز از پرسشنامه هوی و همکاران - - 1996 با 44 سوال استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل، طبقه بندی و تلخیص داده ها بر اساس نرم افزار spss نسخه 22 از آمار توصیفی مانند توزیع فراوانی، درصد فراوانی، جداول، نمودار، میانگین رتبه ای و انحراف معیار و جهت آزمون فرضیه های تحقیق، در چارچوب آمار استنباطی ابتدا با استفاده از آزمون کلموگروف اسمیرنف اقدام به بررسی پایایی ابزار اندازه گیری شده و سپس با استفاده از آزمون پیرسون و رگرسیون اقدام به تجزیه و تحلیل داده ها شده است. نتایج تحقیق حاکی از وجود رابطه بین مهارت های مثبت اندیشی و سلامت تشکیلات اداری در مدیریت آموزش و پرورش شهرستان ارومیه را دارد.
-1 مقدمه
فنآوری اطلاعات و پیشرفت های بوجود آمده و تغییر و تحولات پیش روی، شرایط زندگی افراد را در قالب فردی، گروهی و اجتماعی با چالش مواجه کرده است و لذا در بیشتر افراد تفکرات منفی و ناامیدی وجود دارد و ممکن است این وضعیت در رفتار و عملکردها نیز بازتاب پیدا کند. - برخوری و همکاران، . - 1388 در چنین شرایطی، آموزش مهارت های مثبت اندیشی برای مردم، به منظور تقویت و بهبود ارتباط مثبت با خود، ارتباط مثبت با دیگران و زندگی - دنیا - و نیز افزایش عزت نفس و موفقیت کاری آنان بسیار مفید و سودمند به نظر می رسد.
آموزش این مهارت ها به مدیریت کمک می کند تا خود را بهتر بشناسند و پیرامون نظر خود درباره ی خویشتن و جهان - زندگی - کنجکاوی کنند - فندوخت و همکارانٌ، . - 2014 در آموزش خوش بینی و مثبت اندیشی مدیریت تشویق می شوند تا تجربه های مثبت و خوب خود را بازشناسند و نقش آن هارا در افزایش و ارتقای احترام خود و عزت نفس بازشناسی کنند و با این حال، توانایی شناخت جنبه های مثبت دیگران را کسب کنند.
آنان هم چنین، می آموزند تا در جهان، موضعی فعال اتخاذ کنند و زندگی خود را شخصا شکل دهند، نه این که هر آنچه بر سرشان می آید، به گونه ای منفعل بپذیرند. - میکائیلی و همکاران، . - 1391 از دیدگاه علوم رفتاری و روان شناسی، وضعیت روانی، جسمانی و نحوه ی تجربه به درد یا شادی از آرایش ذهنی، روانی و سبک اندیشه ی ما نشأت می گیرد - گیلبرت و اورلیکٍَ، . - 2002 هر چه که ما بزرگ تر، سالم تر و زیباتر فکر کنیم، زندگی عینی خودمان را گسترده تر، عمیق تر و لذت بخش تر می کنیم، این شیوه ی تفکر ماست که کیفیت زندگی مان را تعیین می کند. و در واقع موفقیت در زندگی متاثر از نوع نگرش انسان به خود و جهان پیرامون است.
- توانایی و سلیم زاده، . - 1388 بررسی ها نشان داده است که می توان مهارت های لازم برای برخوردار بودن از خوش بینی و مثبت نگری همراه با انعطاف پذیری و مبتنی بر واقعیت را به مدیریت آموزش داد و آن ها را در برابر مسایل و مشکلات ، ایمن سازی روانی کرد. در خصوص اهمیت انگیزه ی پیشرفت، همین بس که بشر بدون چنین انگیزه ای قادر نبود از حد زندگی اولیه اش در آغاز پیدایش گامی فراتر نهاده و به چنین تحولاتی شگرف نایل شود و به یمن وجود افراد پیشرفت گراست که هر روز اندیشه ای نو و وسیله ای تازه خلق می شود و به حیات انسان سامان می بخشد.
کاربرد روش مثبت نگری در روان درمانی به وسیله ی خدایاری فرد - 1383 - نشان می دهد که مداخله ی مبتنی بر تقویت برداشت های مثبت شخصی توانست به افزایش توصیف های مثبت فرد از خود بیانجامد و مراجعان از اعتماد به نفسی بیش تر برخوردار شوند، ناسازگاری های خانوادگی کاهشی چشمگیر یافت و افسردگی مراجعان رو به بهبود گذاشت. لذا، برای این که مدیریت - مقاطع گوناگون تحصیلی - از روحیه ای مثبت نگرانه درباره ی خود، دیگران و دنیا - زندگی - برخوردار شوند و خود را مفید و اثربخش دانسته و بتوانند زندگی خود را با اندیشه ای روشن، دیدی واقع بینانه تر و با اطمینان سپری کنند، نیاز به مداخله و آموزش بیش از هر زمان دیگری برای آنان احساس می شود تا آن ها به امید و انگیزه ای بیش تر به کار بپردازند.
- علی بیک و همکاران، . - 1391 سلامت تشکیلات اداری وضعیتی است که کلیهی عوامل سازمان قابلیت تأمین اهداف سازمان را به طور مطلوب داشته باشند و بتوانند انحراف از هنجارهای اداری و قانونی و موانع اهداف سازمانی را در اسرع وقت شناسایی و تدابیر لازم و به هنگام را برای رفع آنها لحاظ نمایند. در شرایط کنونی کشورمان اخلاق آسیب دیده است، اعتماد، وحدت، مشارکت آسیب دیده است و در نتیجه رضایت شهروندی دیگر مفهوم خود را از دست داده است. رضایت شغلی به حد پایینی رسیده و اعتماد به دولت در کمترین میزان خود میباشد. میتوان از بحثهای صورت گرفته نتیجه گرفت که سرمایهی اجتماعی باید وارد سازمان شود. سازمانی که اعضای آن به یکدیگر اعتماد دارند، با یکدیگر مشارکت میکنند و در نهایت رضایت کاری دارند.
سلامت نظام اداری را محقق میسازند؛ گفتمان ها ، ارتباطات و تعاملات هستند که وضعیت را در یک سازمان شفاف سازی میکنند و مانع از فساد اداری میشوند، فساد موجب انحطاط میشود و باعث هدر رفتن منافع ملی میگردد و به کاهش اثربخشی دولت میانجامد. رواج فساد اعتقاد و ارزشهای اخلاقی جامعه را متزلزل میکند، هزینهی انجام کارها را افزایش میدهد و بیانگیزگی و بدبینی ایجاد میکند و زمینهی تضعیف روحیهی افراد درستکار را فراهم میآورد - سلیمی و پورعزت، - 1389 و این در حالی است که با پیچیده تر شدن جوامع امروزی، به طور حتم رسالت جامعه برای برآورده کردن انتظارات جامعه حساس تر و با اهمیت تر می شود - نادری و صفرزاده، - 1393 و سلامت اداری صفتی کیفی در سازمان است که میزان هم راستایی در تعریف و تحقق منابع فردی، سازمانی و ملی را نشان می دهد.
با توجه به نکات مطروحه مشخص است که داشتن افکار مثبت در مدیریت، می تواند تاثیر زیادی را در سلامت سازمانی و ارتقاء آن داشته باشد. منظور از سلامت سازمانی، این است که در آن کلیه عوامل سازمانی می توانند با یکدیگر هماهنگ بوده و در زمان مناسب مشکلات پیش آمده را شناسایی و در جهت رفع آنها اقدام نمایند. در پژوهش حاضر متغیر مهارت های مثبت اندیشی بر اساس نظریه برخوری و همکاران - - 1388، و سلامت تشکیلات اداری بر اساس شاخص های عمومی سلامت و فساد اداری مورد بررسی قرار گرفته است. تقویت مهارت های مثبت اندیشی و اهمیت مدیران به این مقوله دارای نتایج مثبت کوتاه مدت و بلند مدتی است که در لابلای فعالیت ها و مشغله های مدیریتی کم رنگ شده است.
این شرایط در سازمان ها و بخصوص آموزش و پرورش یک نکته قابل تامل و اتکاء می باشد. چرا که مهارت های مثبت اندیشی در کارکنان این مجموعه به صورت نرم به دانش آموزان نیز منتقل شده و می تواند حالت های امیدوار کننده تری از آینده دانش آموزان را در پی داشته باشد. کارکنان آموزش و پرورش به سبب سروکارداشتن با دانش آموزان، باید در الویت تقویت تفکرات مثبت باشند تا آینده سازی را با عملکردهای مثبت تضمین نمایند تا در نهایت سلامت تشکیلات اداری در سازمان ها بوجود آید. بنابراین سوال اصلی عبارت است از: آیا بین مهارت های مثبت اندیشی و سلامت تشکیلات اداری در مدیریت آموزش و پرورش شهرستان ارومیه رابطه وجود دارد؟
-2 مهارت های مثبت اندیشی و سلامت تشکیلات اداری
تاثیر خصیصه ها و حالت گونه های مثبت بر رفتار افراد و سازمان ها قابل اندازه گیری است . به عنوان مثال، رفتار شهروندی و اقدام اصولی شجاعانه از جمله رفتارهای مثبت گرای سازمانی هستند. رفتار شهروندی، رفتاری فردی از روی بصیرت و احتیاط است و چندان با سیستم پاداش رسمی سازمان مرتبط نیست و می توان گفت آن دسته از رفتارهای کارکنان است که فراتر از وظیفه قرار دارد. ابعاد آن شامل حس نوع دوستی، پیروی از وجدان، رعایت عفت مدنی، جوانمردی و تواضع است. رفتار شهروندی سازمانی می تواند به وسیله ویژگی های شخصیتی مثبت گرا، گرایش ها و ویژگی های سازمانی مثبت گرا همچون حمایت سازمانی و عدالت توزیعی و رویه ای حاصل شود.
اقدام اصولی شجاعانه، زمانی اتفاق می افتد که فرد می باید از منابع بصیرتی و ذاتی، عواطف و روابط بین فردی و شناختی خود به منظور دستیابی به بالاترین اهداف سازمان، حداکثر استفاده را بکند، اما آن اهداف به عنوان بخشی ازکارهای عادی و روزمره سازمان نیست. خصیصه ها و حالات فردی و عوامل سازمانی مختلف همچون شکل و طراحی سازمان از جمله عوامل و شرایط موثر و توانمندساز اقدام اصولی شجاعانه هستند. مثبت گرایی بر روی غیبت - ارادی و غیرارادی - تأثیر دارد، چنانچه طی تحقیقی که توسط اسنیدر و همکارانش انجام شد، این نتیجه حاصل شد که توسعه مثبت گرایی و حالات مثبتی همچون امید، روی سلامتی افراد بسیار تأثیر دارد. به طوری که افراد بسیار امیدوار به ورزش اهمیت می دهند و در مواجه با درد و استرس قوی تر هستند.
