بخشی از مقاله
چکیده
فرایند و محصول گردشگری نشان می دهد که گردشگری یک صنعت خنثی نیست بلکه پیامدها و آثار فرهنگی و اجتماعی دارد. این امر در شهرهای مذهبی، مدیریت شهری را به واسطه چالش بین فرهنگ و اقتصاد ، و کنش متقابل بین آنچه از یک شهر مذهبی انتظار می رود با آنچه در عمل اتفاق می افتد مواجه می سازد که در نتیجه، مشکلاتی در سیاستگذاری و اجرای برنامه های توسعه گردشگری به ارمغان می آورد.
ایجاد کیفیت در محصولات گردشگری - ترویج فرهنگ، رضایت گردشگر، و تصور ذهنی از شهر - از طرفی و ، بازاریابی و رقابت در استفاده ها از جاذبه های شهری از طرف دیگر، آشفتگی های در زمینه نوع رویکرد و شیوه مدیریت شهری به وجود می آورد به خصوص در شهرهای زیارتی مانند مشهد که به عنوان قطب زیارت کشور شناخته می شود و سالانه میلیونها نفر از آن بازدید می کنند. هدف از این مقاله بررسی مفاهیم اساسی، مسائل و چالش ها کلیدی در رابطه با مدیریت زیارت است.
شیوه تحلیل این تحقیق که با استفاده از روش استدلال منطقی صورت گرفته نشان می دهد که ارتقای کیفیت شهرهای زیارتی و رضایت زائر در گرو مدیریت یکپارچه با تاکید بر برندسازی هویت مکان است. در چنین صورتی است که شهر با یک تصور و یک اهمیت مکانی خاص شناخته می شود و به عنوان یک ارزش توامان اقتصادی /نمادین معرفی می شود. مدیریت یکپارچه زیارت بر منابع - ذاتی و ایجاد شده - ، ساختار مدیریت شهر ، بازاریابی و توجه به عوامل تقاضا، استوار است و از شاخص های اجرای برنامه در جهت ارزیابی، رفع موانع و توسعه راهبردها بهره می برد.
-1 مقدمه
گردشگری شهری با اشکال خاص و متنوع خود از طرفی بر اساس انگیزه و نیاز به سفر، و از طرف دیگر جاذبه ها و امکانات شهر مقصد شکل می گیرد و به عنوان یکی از سریعترین و پیچیده ترین بخشهای رو به رشد اقتصادی شناخته می شود. گردشگری شهری، کنش متقابل گردشگر و میزبان در فضاهای شهری است و می تواند آثار متفاوتی را بر شهروندان و عملکرد و کالبد شهر بر جای گذارد - Orbasli, 2000; .Baud - bovy, 1998; Ashworth & Tunbidge, 2000 - رقابت بین شهرها برای جذب گردشگری، افزایش فرصتهای مختلف را جهت توسعه گردشگری مطرح کرده است.
توسعه گردشگری، نیاز به امکانات، تأسیسات، خدمات، براورد ظرفیتها، و بازاریابی دارد و در نتیجه نیازمند سیستمی از مدیریت گردشگری، به عنوان جزیی لاینفک از مدیریت شهری است. مطرح می سازد تا با تأمین زیرساختها، برنامه ریزی جهت استفاده درست و مناسب از جاذبه های شهری، و رفع مشکلات و موانع، به توسعه کمی و کیفی گردشگری کمک نماید. گردشگری یک صنعت نامرئی است که بر خلاف سایر صنایع فاقد تولید محسوس است اما مانند سایر صنایع دارای آثار محسوس اجتماعی، اقتصادی ، فرهنگی و کالبدی است.
بنابراین می توان با تعیین الگوهای فضایی گردشگری شهری ، شناسایی چرخه زندگی گردشگر، ساماندهی فضاهای گردشگری و تأمین خدمات و امکانات شهری - مانند هتل ها و اقامتگاه ها، وسایل حمل و نقل، تقویت و افزایش جاذبه های شهری، عرضه خدمات توریستی و استفاده از قوانین تشویقی و حمایتی - علاوه بر گردشگران محلی و منطقه ای، از گردشگران ملی و بین المللی نیز سود برد. گردشگری و بازار گردشگران داخلی و خارجی، بستر فعالیتهای گردشگری و خدماتی است. در این بستر، گردشگران داخلی و خارجی به عنوان استفاده کنندگان خدمات و زیر ساختها، و محیط طبیعی، اقتصادی - اجتماعی و اجزاء آن - از جمله جاذبه ها، تأسیسات حمل و نقل، زیر ساختی و اقامتی و ... - به صورت یک نظام به هم پیوسته در حال خدمات رسانی به گردشگران می باشند.
این محیط علاوه بر خدمات رسانی در اختیار ساکنین و اهالی محله و شهر نیز می باشد . - Inskeep:1991 - گردشگری شهری بخشی از گردشگری فرهنگی است و با فرهنگ شهرنشینی عجین شده است. گرایش افراد برای جستجوی مکانهایی منحصر به فرد و با هویت، گردشگری شهری را به بخشی جدائیناپذیر از این فرهنگ تبدیل نموده است. با این توصیف، مدیریت گردشگری علاوه بر مدیریت شهری در ارتباط با مدیریت فرهنگی جامعه قرار می گیرد.
اجزای گردشگری برای گردشگر شامل - 1 کسب اطلاعات در مورد سفر و برنامه ریزی آن، - 2 مسافرت به مقصد و بازگشت از آن ، - 3 فعالیت ها در شهر مقصد، - 4 و رفتار پس از سفر شامل گفتگو در مورد سفر و مرور خاطرات آن می باشد. در میان این اجزا، ، شهر مقصد، فعالیت ها در آن، و کیفیات مربوط به نحوه پذیرایی و خدمات رسانی بیشتریتن تاثیر را رضایتمندی گردشگر می گذار . به همین دلیل، مدیریت شهر مقصد برای گردشگر، خصوصا شهرهایی که به لحاظ گردشگری به عنوان "مقصد گردشگری" شناخته می شوند و جاذب سفرهای گردشگری بیشمار بوده و همواره برای آنها تقاضا وجود دارد، از حساسیت خاصی برخوردار است.
مدیریت شهری یک سیستم باز و پیچیده اجتماعی است که شامل یک سازمان گسترده متشکل از تمام عناصر واجزای رسمی و غیررسمی ذیربط و موثر در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی وکالبدی حیات شهر با هدف اداره، هدایت، کنترل و توسعه همه جانبه و پایدار شهر مربوطه که با عناصر و روابط بسیار متنوع و متعدد مواجه است. داده های این سیستم خواسته های دولت و مردم است وستاده های آن توسعه کمیت وکیفیت زندگی شهری است - کاظمیان، . - 1375 با در نظر داشتن این تعریف، و با توجه به اهمیت فرهنگ به عنوان یک مقوله کیفی، مدیریت گردشگری در شهر مقصد می باید یک مدیریت کیفی باشد تا بر اساس آن و با استفاده از منابع و توانمندیها، نیازها و رضایتمندی شهر وندان و گردشگران راتحت پوشش قرار دهد و سبب ارتقای کیفی شهر گردد.
