بخشی از مقاله
ارزیابی نقش و تاثیر اردوی راهیان نور با فرهنگ ایثار و شهادت در خراسان جنوبی
چکیده
ترویج فرهنگ ایثار و شهادت یک وظیفه دینی است و منبع عظیمی از سرمایه های اجتماعی را در کشور ما تشکیل می دهد. پژوهش با هدف، ارزیابی نقش و تاثیر اردوی راهیان نور در خراسان جنوبی انجام شده است. 30 فرهنگی و 50 دانش آموز که راهیان نور رفته بودند و 30 فرهنگی و 50 دانش آموز که راهیان نور نرفته اند با روش چند مرحله ای از بین پرسنل در سال تحصیلی91-92 انتخاب شدند. یافته ها نشان داد که اطلاعات و اعتقادات(اسلامی-مذهبی) فرهنگیان و دانش آموزانی که در راهیان نور شرکت کرده اند خیلی بیشتر می باشد.
کلمات کلیدی: ایثار، شهادت، فرهنگیان، دانش آموزان، راهیان نور.
.1 مقدمه
برای درک بهتر مفاهیم هر درس معمولادر کنار شیوی تئوری آن درس روش عملی وفعالیت های مرتبط وجانبی مـی توانـد کمک شایانی به دانش آموزان برای فراگیری مطلب بنماید وبه همین دلیل فعالیت های عملی همیشه مورد توجه بوده است
.درس آمادگی دفاعی نیز از این قائده مستثنی نیست و انجام فعالیت های عملـی مـرتبط بـه درک بهتـر آن کمـک خواهـد نمود.زمانی که برای اولین بار در سال 1370درس آمادگی دفاعی مطرح ومصوب شد باتوجه بـه شـرایط کشـور در آن زمـان مباحث کتاب بیشتر کاربرد نظامی داشت که این گونه مباحث حتما می بایست به صورت عملی اجرا می گردید.پس از ایجـاد تحول در درس امادگی وتغییر کتاب ومحتوای آن شکل وشیوه تدریس واجرا نیز دچار تحول گردیدوبحث فعالیت های عملی به صورت تجمیعی مطرح شد.همچنین باتوجه به عدم آشنایی نسل جدید با دستاورد های هشت سال دفاع مقدس دست اندر کاران بر این شدند که در کنار آموزش بحث راهیان نور وآشنایی دانش آ موزان با آرمان ها ودستاورد های هشت سال دفـاع مقدس اجرا گردد در این مقاله سعی شده به بررس هر دو مقوله راهیان نور وفعالیت های تجمیعی پرداخته ضـمن واکـاوی تأثیر آن ها بر دانش آموزان ،مشکلات موجود در اجرای آن وراهکار های پیشنهادی ارائه می گردد .
.2 پیشینه پژوهش
محمود شارعپور( (1386 در مقالهای با عنوان توهم اجتماعی درتجلیل از ایثارگران جنگ (تجربه جهانی) بیـان مـیکنـد کـه توهم اجتماعی که در خصوص تجلیل از ایثارگران وجود دارد، میتواند آسیبهای جدی به فرهنگ ایثار و شـهادت وارد کنـد. لذا کوشیده است تا با بیان تجربه برخی از کشورهای جهان در تجلیل از ایثارگران جنگ به اصـلاح تـوهم اجتمـاعی کمـک نماید.
1
بازدید از تربت پاک شهید، وسایل شخصی، اسامی خیابانها، مراسم مربوط به شهید، آثار مکتوب و کل هر چیـزی کـه قابـل لمس و مشاهده بوده، یادآور شهید باشد و سپس به برخی از کارکردهای فرهنگ ایثار وشهادت اشـاره مـیکنـد، از جمله،فـدا کردن جان برای حفظ ارزشها و عزت بخشیدن به افراد جامعه،ایجاد هویت و هدف مشترک در میان افراد جامعه، همبستگی اجتماعی، ایجاد روحیه ظلمستیزی و عدالت خواهی در جامعه، حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور در مقابل بیگانگان، ایجاد شور ونشاط و تحرک در بین افراد جامعه.(رضایی،محمد،(1386 در ایام محرم با نمایش جانبازی های دلاوران کربلا، روح شهامت و فداکاری به انسان ها می دهد و آنها را بر ضد قدرتهای
ستمگر بسیج می کند، از این رو ما معتقدیم که فقط با آموزش و پیگری نهضت حسین(ع) است که می توانیم در راه مبارزه با استعمارگران غرب و شرق و حکومت های دست نشانده آنان موفّق گردیم(فرخی 1386 ص .(531
باقر باقری((1386 در بخشی از مقاله مبانی دینی فرهنگ ایثار و شهادت با عنوان تربت شهید بیان میکند که دستور ائمه(ع) مبنی بر سجده بر تربت امام حسین(ع) نوعی احترام به شهید و شهادت و به رسمیت شناختن قداست شهادت است و این پیام را به همراه دارد که ای مردم و ای مؤمنان، ارزش شهید را درک کنید، زیرا خاک تربت او به نماز ارزش مـیدهـد. پـس بایـد جوانان را با این تربت آشنا کرد.
حمید علی صمیمی (1386) در مقالهای تحت عنوان»مردم، فرهنگ ایثار و شهادت و آسـیبشناسـی آن« در بـاب اصـلاح و بسترسازی مطلوب برای پیشگیری و درمان آسیبها و تهدیدهای فرهنگ ایثار وشهادت در چند قالب به ارائـه پیشـنهادهایی میپردازد که از جمله آنها قالب دوم است که مربوط به جامعه ایثارگری و حافظان فرهنگ ایثار و شهادت است کـه از آن بـه عنوان نقاط قوت یاد میکند و به بیان مهمترین عوامل در این زمینه میپردازد که عبارتند از:
الف) مزار شهدا: وجود گلزار شهدا به عنوان نشانهها و نمونههای بارز از جامعه و خانواده بزرگ ایثارگران در جای جای مـیهن اسلامی است که هر وقت مردم بخواهند به آن توسل می جویند و یا با آن ارتباط برقرار میکنند و در ایامی هم بر مزار حاضر میشوند و به آنان احترام میگذارند و باید از این نقطه قوت نهایت استفاده را ببریم؛ ب) حضور ایثارگران(جانبازان وآزادگان): وی این مورد را نعمت و غنیمتی برای جامعهای که خواهان فرهنـگ نـاب اسـلامی
است، میداند و اینان را که به طور مستقیم در جنگ ودفاع مقدس بودهاند ، بهترین گواه ایثار وشهادت برمیشمارد، زیرا آنان شهیدانیهستند که اکنون در میان ما هستند و مردم میتوانند بدون واسطه با آنان صحبت کنند و بـا ارتبـاط مسـتقیم بـرای ناگفتهها و سؤالهای خود پاسخ بیابند و اینان میتوانند ناطقان توانمند فرهنگ و باور ایثار باشند.
ج) یادمان تجلی ایثار و شهادت: هر ملتی برای گذشته پرافتخار خود همیشه توجه و احترام ویژه ای قائل است. بنابراین، برای حفظ آن باید. در منظر عمومی،آثار برجسته و سازهای با عنوان یادمان شـهدا و رزمنـدگان کـه برگرفتـه از آثـار هنرمنـدان و استادان بزرگ باشد، ایجاد کرد.
د) خانواده شهدا: اینان به بهترین وجه میتوانند چهره شهیدان و خاطرات و رفتار و نوع بینش آنان را در جامعه ترویج دهند. با این پژوهش می توان نتیجه گرفت برای رسیدن به هدف ترویج فرهنگ ایثار و شهادت بهترین راه ترو یج و گسترش راهیان نور می باشد.
سید حمید حسینی (1386) در مقاله»مفهوم پردازی آسیبشناسی ترویج فرهنگ ایثار و شـهادت« در بیـان مشـکلات انتقـال پیام شهدا مینویسد: امروزه شاهد آن هستیم که با وجود تلاشهای برای تاثیر فرهنگ ایثار و شهادت، اعم از بنیاد شـهید، و سایر ارگانها چنان که باید در انتقال محتوای پیام شهدا به مردم موفق نبودهایم، و علت این موضوع را چنین بیان میکند:
عدم ارائه و اجرای برنامه پیشبینیشده و منسجم در بین مردم؛ عدم به کارگیری پیامهای جذاب و قابلدرک برای عموم مردم؛ یکنواختی شیوه انتقال پیام و فقدان ظرافت و خلاقیت؛
