بخشی از مقاله
چکیده :
گردشگری سلامت مسافرت افراد از محل دائم زندگی خود جهت حفظ، بهبود یا حصول سلامت روانی و جسمی به مدت بیش از 24 ساعت و کمتر از یکسال است. امروزه بازار گردشگری پزشکی به عنوان یکی از صنایع درآمدزا و رقابتی در دنیا مطرح شده و از حوزه های نوین گردشگری پیشرفته است. اطلاعرسانی مناسب منجر به آگاهی گردشگران پزشکی از قابلیت های حال حاضر خدمات سلامت می گردد.
یکی از کاربردی ترین ابزارهای مبتنی بر فناوری اطلاعات در گردشگری سلامت" اینترنت" است. که به عنوان بستر پایه در این مقاله بر اساس نتایج طرح پژوهشی" بررسی و تحلیل تطبیقی مکانیزمهای بازاریابی و اطلاعرسانی گردشگری سلامت/پزشکی در کشورهای جنوب شرق آسیا - مالزی،سنگاپور و تایلند - و ایران " که در سال 1392 در جهاددانشگاهی مشهد اجرا شده، تدوین یافته است . ارائه خدمات گردشگری پزشکی عمل می کند.
هدف پژوهش بررسی تطبیقی وضعیت اطلاع رسانی اینترنتی سایتهای مربوط به مراکز درمانی ارائه دهنده گردشگری سلامت/پزشکی در چهار کشور مالزی، سنگاپور، تایلند و ایران، بررسی مشکلات، خلاءها و نقاط ضعف ایران، برنامهریزی برای رفع آنها و ارتقاء جایگاه ایران در این حوزه است. این تحقیق به لحاظ روش و ماهیت، توصیفی- تحلیلی-تطبیقی و بر اساس هدف جزو تحقیقات کاربردی است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است که با توجه به شاخص های اطلاع رسانی به بیماران و متقاضیان خدمات گردشگری سلامت در کشورهای مورد بررسی تنظیم شده و برای جمع آوری اطلاعات تعداد 18 متغیر مشترک انتخاب و در یک بازه زمانی20روزه تمامی سایتهای اینترنتی فعال در این زمینه شناسایی شد.
به منظور رتبه بندی کشورهای مورد مطالعه از مدل تاپسیس استفاده شد. نتایج تحقیق نشان می دهد، کشور تایلند با کسب رتبه 1 در میان کشورهای مورد بررسی از نظر وضعیت اطلاعرسانی در شرایط مطلوبتری قرار دارد و پس از آن به ترتیب کشورهای مالزی، سنگاپور و ایران قرار گرفته اند و کشور ایران علی رغم برخورداری از حسن شهرت جهانی و پتانسیلهای علمی و تخصصی بالا، برنامهریزی اصولی و هدفمندی در زمینه بازاریابی بین المللی از طریق سایتها و شبکه های ارتباطات الکترونیکی در سطوح بین المللی ندارد.
مقدمه:
بیان مساله :
در طی چند سال گذشته به تعداد افرادی که به منظور استفاده از خدمات سلامت از کشورهایشان خارج شده اند افزوده شده است. این افزایش تعداد گردشگران پزشکی با عواملی نظیر هزینه بالای خدمات سلامت در کشورهای صنعتی، افزایش سهولت مسافرت های بین المللی، نرخ مطلوب تبدیل ارز در اقتصاد جهانی، پیشرفتهای سریع تکنولوژی پزشکی، بهبود استانداردهای مراقبت در بیشتر کشورها و دسترسی گردشگران به شبکه ی اینترنت و همچنین تأسیس شرکتهای جدید که تخصص درمانی ندارند، اما بین بیماران سراسر جهان و شبکه ی بیمارستانی نقش واسطه دارند ارتباط دارد.
نتایج مطالعات نشان می دهد که افزایش هزینه های درمانی در ایالات متحده ی آمریکا و لیست های طولانی در انگلستان و کانادا باعث شده است که بسیاری از بیماران آمریکایی و اروپایی جهت دریافت خدمات پزشکی به کشورهای در حال توسعه جنوب شرقی آسیا سفر کنند. در حال حاضر با توجه به کم هزینه و پردرآمد بودن این صنعت، بسیاری از کشورهای علاقمند به توسعه گردشگری، توجه خود را بر این بخش از صنعت گردشگری متمرکز و برای آن برنامهریزی می کنند.
کشور ایران نیز بر اساس اهداف چشم انداز توسعه بیست ساله خود، در افق 1400 شمسی یکی از قطبهای اصلی گردشگری سلامت در منطقه خواهد گردید و درآمد ارزی قابل توجهی را برای کشور به همراه خواهد داشت. اگر چه در سالهای اخیر اقدامات و برنامهریزیهای مدیریتی و بازاریابی برای جذب گردشگر خارجی صورت گرفته است، اما متاسفانه به دلیل عدم انسجام و هماهنگی بخش های دولتی و خصوصی و به ویژه نبود ضوابط مدون در حوزه گردشگری سلامت، این فرایند به صورت نامنسجم و سنتی در حال اجراست و نتایج اقتصادی مطلوبی را به همراه نداشته است.
هدف اصلی این تحقیق، بررسی تطبیقی و رتبه بندی کشورهای مالزی، سنگاپور و تایلند، - با تاکید بر مراکز درمانی شهری - و ایران از نظر وضعیت اطلاعرسانی گردشگری سلامت/پزشکی است. بنابراین جامعه آماری تحقیق شامل کشورهای آسیای جنوب شرقی، مطرح و مشهور در زمینه ارائه خدمات گردشگری سلامت است که کشورهای مالزی، سنگاپور و تایلند به دلیل برخورداری از جایگاه نسبتا برتر از سایر کشورهای این منطقه در سالهای اخیر به عنوان نمونه و مقایسه با ایران انتخاب شده اند.
دلیل انتخاب این سه کشور از میان سایر کشورهای آسیای جنوبشرقی، رشد قابل توجه تعداد گردشگر سلامت و درآمد ناشی از آن طی سالهای اخیر بوده است. پژوهشهای داخلی ایران حاکی از این موضوع است که، مهمترین عامل منفی موثر بر جذب گردشگر سلامت در ایران، ضعف در سیستم بازاریابی و اطلاعرسانی در سطوح ملی و بین المللی است. لذا بررسی مکانیزم ها و روشهای اطلاع رسانی و بازاریابی اینترنتی کشورهای موفق در این حوزه و بومی سازی آنها می تواند به توسعه این بخش از گردشگری در ایران بیانجامد.
پیشینه تحقیق:
با توجه به اهمیت مقوله گردشگری سلامت و به ویژه پزشکی و درمانی در کشورهای جهان و منطقه آسیا، مطالعات متعددی در خصوص فرایندهای حاکم بر چگونگی سازماندهی، برنامهریزی و مدیریت این صنعت صورت گرفته است. با توجه به اینکه گردشگری پزشکی یکی از ارکان مهم توسعه در سه کشور نمونه است، مقالات و اسناد توسعه متعدد و قابل توجهی وجود دارد که عمدتا گردشگری سلامت را به عنوان یکی از مهمترین زمینه ها و پتانسیلهای توسعه اقتصادی کشورهای مذکور معرفی کرده و ابعاد گوناگون برنامهریزی استراتژیک، سازماندهی و فرایند اجرایی تسهیل جذب گردشگر سلامت را هدف قرار داده و این فعالیت را در راستای توسعه پایدار و همه جانبه این کشورها تحلیل کرده اند.
