بخشی از مقاله
چکیده
به عقیده ی بسیاری از صاحب نظران امروزه رسانه عضوی از خانواده است در این میان بعضی آن را بیگانه ای می دانند که خود را بر خانواده تحمیل کرده است. در هر صورت اکنون در سراسر جهان، رسانه ها به خصوص تلوزیون در کانون خانواده حضوری پر رنگ و موثر دارند، روابط اعضای خانواده تحت تاثیر آن دچار تحول جدی شده است.در این مقاله تلاش شده است تا ضمن واکاوی چگونگی ارتباط رسانه با خانواده و جمعیت و پرداختن به تاثیرات مثبت و منفی رسانه جایگاه رسانه به خصوص تلوزیون را در خانواده و همچنین نقش راهبردی آن در ایجاد جامعه ای مستحکم و استوار آشکار کنیم. در نهایت پیشنهاد راهکار هایی برای کاستن از تاثیرات منفی وتوسعهی اثرات مثبت رسانه بر خانواده و جمعیت ارائه شود.
مقدمه:
به طور قطع کانون مقدس خانواده اولین، مهم ترین و پربرکت ترین نهاد اجتماعی در تاریخ فرهنگ و تمدن انسانی است.در فرهنگ الهی، خانواده مشابه درژی استوار و نهاد مقدس بیشترین مسئولیت را در رشد و تحول، تربیت و تعالی و سعادت وجود انسان بر عهده دارد. خانواده کانونی است که در آن ارزش های اخلاقی، باور های دینی و معیار های اجتماعی از نسلی به نسل دیگر انتقال می یابد. در حقیقت خانواده خشت بنای اجتماع است و اگر خانواده سالم و کارآمد و استوار باشد، می توان به داشتن جامعه ای سالم، متعالی و استوار امیدوار بود. از طرفی اگر تفاوت های دنیای قدیم و جدید را برشمارید، مهم ترین امتیاز جامعه ی جدید از دنیای سنتی فعالیت مقتدرانه ی رسانه ها در جوامع انسانی محسوب می شود.
رسانه ها یکی از روزنه های مهم برای دریافت عقیده، معرفت و دانش اند. بدون تردید، بخش زیادی از اطلاعات وآگاهی های ما در مورد زندگی روزانه، به کمک رسانه ها به دست می آید.اما امروزه خانواده در سطح جهانی در معرض آسیب های جدی قرار گرفته است. که باید با فوریت های امدادی به ان رسید. تغییر وضعیت شکلی خانواده از گسترده به هسته ای فقط با کوچک سازی آن از حیث اعضا و ارتباط منجر نشده، بلکه به ناچیز سازی و بی ارزش شدن آن منتهی شده است.
خانواده: خانواده عبارت است از یک واحد اجتماعی، ناشی از ازدواج یک مرد و یک زن و فرزندان حاصل از آنان. تعریف دیگری خانواده را شامل مجموعه ای از افراد می داند که با هدف ومنافع مشترک زیر یک سقف گرد هم آمدند. از نظر اسلام خانواده گروهی متشکل از افراد است با شخصیت مدنی، حقوقی ومعنوی که هسته ی اولیه آن را ازدواج مشروع مرد و زن تشکیل میدهد. اعضای خانواده دارای روابط قانونی، اخلاقی وعاطفی هستند.
انواع خانواده:
خانواده گسترده - سنتی - : خانواده ای است که در آن بشر از دو نسل از خویشاوندان نزدیک درکنار یکدیگر و در یک خانوار زندگی میکنند.. بدین ترتیب یک خانواده گسترده میتواند شامل فرزندان مجرد یا متاهل، پدر و مادرها و پدربزرگ و مادر بزرگ آنان باشد. خانواده هسته ای - مدرن - : خانواده ای است متشکل از والدین یا یکی از آن دو ومعمولا فرزندان آنها جدا از دیگر بستگان با یکدیگر زندگی میکنند. جامعه شناسان در تعرف خانواده ی هسته ای از قید زن وشوهر استفاده میکنند که به معنای وجود یک زن و یک مرد و تحقق ازدواج میان آن دو است.
رسانه: خداوند به انسان قدرت بیان داده است تا بتواند معانی مورد نظرر خود را با نشانه های ارتباطی به دیگران انتقال دهد. از این رو، انسان از اولین لحظه های زندگی همواره برای برقراری ارتباط از امکانات موجود بهره می گرفته است. در قدیم پیام رسانی با وسیله های مختلفی انجام میگرفته از جمله آن وسایل میتوان به نی، فانوس، پرندگان، آیینه و ... اشاره کرد. امروزه این کار را رسانه ها ی مختلفی بر عهده گرفته اند. بنابر این رسانه را میتوان وسایل ارتباط جمعی دانست که انتقال دهنده ی فرهنگ ها و افکار عده ای باشند. - - 1
انواع رسانه:
رسانه ها را میتوان به چهار نوع زیر تقسیم کرد:
-1دیداری: تلوزویون، ماهواره، سینما
-2شنیداری: رادیو
-3نوشتاری: روزنامه، کتاب، مجلات
-4مجازی: اینترنت، ماهواره، شبکه های اجتماعی جمعیت: به مجموعه ای از افراد گویند که به صورت مستمر در یک واحد جغرافیایی به صورت خانوار و خانواده زندگی می کنند و در طول زمان بر حسب شرایط گوناگونی از جمله سن، جنس، وضع فعالیت، وضع ازدواج و... ترکیب ویژه ای یافته اند.
انواع جمعیت:
در مطالعات جمعیت شناسی جمعیت را به اشکال مختلف طبقه بندی کرده اند؛ جمعیت مقیم - قانونی - ، حاضر - واقعی - ، جمعیت اصلی و فرعی، جمعیت باز و بسته از آن جمله اند. تمام کسانی را که تابعیت کشوری را دارند و یا اهل منطقه ای هستند اعم از اینکه هنگام سرشماری در محل حضور دارند یا نه، جمعیت مقیم یا قانونی مینامند. وتمام کسانی را که در هنگام سرشماری در محل حضور دارند و مورد شمارش واقع میشوند، جمعیت حاضر یا واقعی گویند. در بررسی های جمعیت، کل منطقه مورد مطالعه را جمعیت اصلی وجمعیت بخش های کوچکی ازآن را جمعیت فرعی مینامند. منظور از جمعیت بسته، جمعیتی است که در افزایش و کاهش آن مهاجرت نقشی ندارد و تغییرات آن به وسیله زاد و ولد و مرگ اتفاق میافتد.
با این حساب جمعیت باز را جمعیتی گویند که در افزایش وکاهش آن علاوه بر زاد و ولد و مرگ، مهاجرت نیز دخالت دارد. - 2 - ارتباط رسانه با خانواده و جمعیت: خانواده به عنوان یک گروه پویا متشکل از افرادی است که برای انجام کارو فعالیت خود و برای رسیدن به هدف مشترکی که دنبال میکنند، نیازمند ارتباط با یکدیگر هستند. هدف اصلی خانوداه رسیدن به مرحله ای است که بتوانند ثبات ودوام خود را حفظ کنند. این هدف را میتوان به عنوان انسجام خانواده نام برد که به این گروه شخصیتی پایدار میدهد. وقتی افراد گروه بتوانند انسجام خود را در سطح فردی حفظ کنند، قطعا این هدف در سطح بالاتری یعنی جمعی نیز تحقق مییابد.