بخشی از مقاله
چکیده
برای هر فردی که در پس اغاز کاری است نقطه شروع این است که بپرسد تا به حال چه کار هایی ، تو سط چه کسی و چرا انجام شده است ؟ به طور خلاصه باید تاریخچه مو ضوع بررسی شود .روان شناسی صنعتی/ سازمانی بصورت ویژه قبل از سال ًًٌُ در آمریکا شروع شده است و این تاریخچه ابتدا بر تفاوتهای فردی تکیه دارد ، هنگامی که افراد یک سازمان را در نظر می گیریم هر کدام از آنان دارای ویژگی هایی از نظر خلق و خو و بر خورد با دیگران ، نح وه کار و همکاری در محیط کار با سایرین متفاوت است افراد جامعه نیز هر یک دارای ویژگی های خود هستند و انچه مسلم است هر کس دوست دارد موفق و کامیاب باشد ، کامیابی نیاز به شناخت افراد دیگر ، درک بهتر انان وآشنایی با محیط کار دارد هر گاه مدیر یا کار م ند یک سازمان مناسبات خود را با دیگران اثر بخش حس کند ، خود را خوشبخت و کامیاب می بیند .در این مقاله ضمن اینکه به تفاوت روانشناسی ، سازمان اشاره می شود در مورد مفاهیم و مکاتب مختص به آنها توضیحاتی ارائه میگردد.
واژ های کلیدی: روانشناسی، سازمان
مقدمه
از آنجا که علم روان شناسی به دلیل نفوذ و جایگاه بیش از حدی که در ح یات اجتماعی ، سیاسی ، اقتصادی ، شغلی و شخصی افراد، سازمان ها، حکومت ها ، و موسسات پیدا نموده است لزوم و ضرورت ان احساس گردید که در زمینه های تخصصی تر بتواند جوابگوی بسیاری از نیاز های جامعه انسانی باشد - مهداد، ٌََُ - .روان شناسی سازمانی یکی از زمینه های کا ر بردی جذاب و هیجان انگیز روانشناسی است که در دو ، سه دهه اخیر ، رشد عظیمی در کشور های صنعتی جهان داشته است این رشته از روانشناسی که در گذشته های دور ، تنها معدودی از روانشناسان با مدیران سازمانها در غرب با نام آشنا بودند اکنون به صورت یکی از مهم ترین تخصصهای کاربردی در روانشناسی در آمده و بهره گیری از مفاهیم و یافته های آن جهانگیر شده است در اغلب کشور های مختلف جهان ، اکثریت مردم ناچار هستند در زندگی روزمره خود ، مستقیم یا به طور غیر مستقیم با سازمانها سر و کار داشته باشند این سازمانها می توانند مربوط به بخش دولتی یا بخش خصو صی با شند که برای انان کالاها و خدمات مورد نیازشان را فراهم می اورند مدیریت این سازمان ها برای حل مشکلات مر بوط به منابع انسانی خود ناگزیر هستند از خدمات روانشناسی سازمانی بهره بگیرند - محمود ساعتچی، ٌََُ - .
سازمان
سازمان ها مو جودیت انتزاعی دارند و واقعا و در اصل می توانند به عنوان مو جود زنده مورد ملاحضه قرار بگیرند . هنگامی که یک سازمان از بودن متو قف می گردد - مثل ور شکستگی یک سازمان و قطع فعالیتهای اقتصادی آن - غیر معمول نیست که بگوئیم آن سازمان مرده است نویسندگان سعی در استفاده از عبارات استعاری برای فهم معنای سازمان دارند - مورگان، ٌُُْ - استعاره ها فهم ما را از یک مفهوم به وسیله استناد به منابع دیگر مفاهیم افزایش می دهد این فن با مو فقیت محدودی توانسته است تبیین سازمان ها را بر آورده سازد یک استعاره ، سازمان را مساوی با یک فرد بیان می کند . سازمان ها ویژ گی هایی چون اندازه الگو های ار تباطی که آنالوگ کلی مفاهیم فیزیو لوژیکی است دارا می باشند . سازمان ها دارای مرز بندی انعطاف پذیر و متخلخل به محیط پیرامون خود می باشند - قانونی ، اجتماعی ، سیاسی ، اقتصادی و غیر - بنابراین اگر شما فهم موجودیت سازمان را مشکل در یافتند تنها نیستند این همان چالش میان علوم مختلف دانشگاهی است که هر کدام در پی یافتن راهی مفید برای فهم آن می باشند . سه مکتب و تفکر اصلی با تفاوت ها و تاکید های بسیار درباره سازمان وجود دارد نظرییه کلاسیک ، نظزیه نئو کلاس یک و نظریه نظام های سازمان را ارائه نمود این مکاتب تکراری دارای تفاوتهای دید گاهی قابل ملاحضه ای می باشد - مهداد، ٌََُ - .
روانشناسی
از روانشناسی دو تعریف متفاوت می توان بیان کرد که هر یک جنبه ویژه ای را نمایان می کنند . روانشناسی علم رفتار است . این تعریف از روانشناسان رفتار گرا داده شده است انسان و سایر جانوران را از دید گاه رفتاری آن مورد مطالعه قرار می دهد این نگرش تنها جنبه های رفتار آدمی را در بر نمی گیرد بلکه شامل رفتار همه مو جودات زنده می شود بدین گونه دانش روانشناسی در باره مجموع رویدادهایی که با موجودات زنده پیوند و بستگی دارند مطالعه می کند ٍ- تعریف دیگری که از روانشناسی شده است مو ضوع علم روانشناسی را مطالعه و در باره ماهیت رفتار ، استعدادها ، عواطف و محصولات ذهنی می داند یا در واقع روانشناسی را مطالعه ذهنیتها و احساسها و عواطف و حالتهای روانی تعریف می کند در این نگرش بیشتر جنبه های ذهنی چون درون نگری و پدیده هایی که با ذهن ناهشیار و نا خود آگاه آدمی سرو کار دارد مطالعه می شود طرفداران این نگرش روانشناسانی هستند که از افکار و اندیشه ای - فروید - - یونگ - - ادلر - و دیگران بهره میگیرند مکتب آنان به نام روانکاری شناخته شده است - علوی، ٌَُْ - .
مکاتب روانشناسی
ساخت گرایان
در سال ٌَُْ - دو یلهم وونت - فیزیو لوژیست آلمانی برای نخستین بار روانشناسی را با نام یک علم تازه بنیان گذاشت و نخستن آزمایشگاه روانشناسی را تاسیس کرد وو برای مطالعات اولیه ، وی در زمینه احساسها پژوهش کرد - ونت - و پیروان مکتب او ساخت گرایننامیده شدند زیرا آنان ادعا کردند تجربه های پیچیده بر فرازحالتهای ذهنی ساده بنا می شوند
وظیفه گرایان
مکتب دیگر روانشناسی از سوی روانشناسانی که از کار ساخت گرایان نا خوشنود بودند تشکیل شده تاکید این گروه بیشتر به حالات روانی وو ذهنی بود و به جای پرسش اینکه آگاهی یا هشیاری چیست ؟ این گروه می پرسیدند آگاهی برای چیست ؟ وظیفه یا منظور آن چیست ؟ زیرا آنان می خواستند بدانند که چگو نه افراد از نظر مغزی و ذهنی خود را با محیط سازگار می کنند ابتال وظیفه گرایان نامیده می شوند رهبران این گروه - ویلیام جمیز - - جمیز انجل - بودند همچنین فیلسوف نامدار و استاد معروف امریکایی - جان ذوئی - چهره بر جسته دیگری در این زمینه بود .
روان کاوان
در ابتدای سال ًًٌُ مکتب روانکاوی با رهبری - زیگموند فروید - بر فرآگرد های نا خود آگاه ذهنی تاکید ورزید . فروید شخصی طبیب ، روانپزشک و عصب شناس بود که به طور اساسی تو جه خود را در فهم و درمان بی نظمی های روانی متمرکز نمود فروید موضوع آگاهی یا هشیاری را نادیده گرفت و کو شش خود را متوجه فهم آنچه وی آن را با اصطلاح - نا خود آگاه - می نامید ، در نظر وی نا خود آگاه بخشی از ساخت ذهنی بود که با روش درون نگری یا تجربیات آزمایشگاهی به خوبی نمی توانست بررسی شود بنا براین برای مطالعه این پدیده وی فن تازه روانکاوی را پدید آورد . طی سالهای بعد نگرش روانکاوی دوران طوفانی خود را با تعدیل هایی،پشت سر گذاشت و طرفداران زیادی پیدا کرد.
رفتار گرایان
طی جنگ جهانی اول گروهی از روانشناسان آمریکایی با نام رفتار گرایان نظر تعداد زیا دی را جلب کردند نظریه آنان مانند روانکاوان ، شک و تردید در اهمیت - خود آگاهی - بود با وجود رفتار گرایان خود آگاهی را از جریان کار های خود حذف نکردند زیرا عقیده داشتند که خود آگاهی - ذهن نا خود آگاه - را در خود پنهان دارد . به نظر رفتار گرایان ، این روش نسبت به دیگر روشها و نگرشها ی روانشناسی برتری داشت زیرا مشاهده رفتار کار عینی بود و مشکل ذهنی بودن مطالعات - خود آگاهی - - درون نگری - و - تداعی آزاد - بر گرفته از نا خود آگاه را نداشت مکتب رفتار گرایان بر فیزیو لوژی تاکید زیاد کرد - علوی، ٌَُْ -
فشارهای عصبی و روانی در سازمان - استرس -
فشارهای عصبی و روانی که به اصطلاح استرس نامیده می شود در ز ندگی روزانه ما به طور فراوان مشاهده می گردد هرچند کاربرد واژه استرس در روانپزشکی سابقه ای طولانی دارد ولی در سالهای اخیر استفاده از آن در روانشناسی مدیریت و رفتار سازمانی متداول گردیده و سبب رایج بودن آن در زندگی اجتماعی افراد بخش از مباحث سازمانی به استرس ا ختصاص یافته است . بطور کلی تعاریف گوناگونی از فشار عصبی و روانی به مفهوم استرس شده است . استرس مجموعه واکنشهای عمومی انسان نسبت به عوامل ناسازگار و پیش بینی نشده داخلی و خارجی است که هر گاه تعادل و سازگاری فرد به علت عوامل خارجی یا داخلی از میان برود اس ترس پدید می آید . استرس گاه
