بخشی از مقاله
چکیده:
ورودی شهر های ایران در گذشته از جمله مهم ترین فضاهای با هویّتشهری بوده است،لیکن امروزه با توجّه به گسترش شهر و شهر نشینی و اقدامات نامناسب شهری،ورودی اکثر شهرهای جدید بدون طراحی ویژه و مشخّصی پیش بینی شده است و از سوی دیگر ورودی قدیم شهر ها نیز به مرور زمان تخریب شده اند؛لذا توجّه به مؤلفه های کیفیّت که از ورودی شهرها انتظار می رود و مطالعاتی که باید در این زمینه صورت گیرد،راهکارهایی را ارائه می دهد که می تواند در طراحی شهری و بهبود بخشیدن به این بخش از شهر مؤثر واقع شود.بنابراین این پژوهش در جهت یافتن راهکارهای افزایش کارایی ورودی ها شهری - به عنوان نمونه یکی از ورودیهای شهر کرج - ،و ایجاد سرزندگی،پذیرندگی،خوانایی و تشخّص در این فضاها،مطالعاتی در زمینه ورودی های شهری و
ویژگی ها و کیفیّت های آن صورت گرفته است و عوامل مؤثر بر ارتقا این کیفیّت تا حد امکان بررسی شده اند.
در این راستا وضعیّت فعلی ورودی اصلی شهر کرج و مشکلات وشرایط موجود مورد بررسی قرار گرفته است.در این پایان نامه با توجّه به پرسشنامه تعبیه شده ،نظر سنجی از شهروندان و مسافران انجام شده است،که تمام این کوشش برای دقیق بودن برنامه ریزی این طرح بوده است.لذا با توجّه به نرم افزار اس پی اس اس به تجزیه و تحلیل شاخص های پرسشنامه و مشکلات این ورودی پرداخته شده است. سپس با توجّه به جدول سوات تمام مشکلات و اطلاعات گرفته شده را طبقه بندی کرده و در پایان راهکارهایی طراحانه جهت ارتقای کیفیّت - سرزندگی،پذیرندگی،خوانایی و تشخّص - در این فضا و بهبود وضعیّت آن به لحاظ کاربری و کیفیّت محیطی ارائه شده است.
واژگان کلیدی:مفهوم ورودی،فضای ورودی شهر،انواع ورودی های شهر،نقش ورودی شهر،کیفیّت فضای ورودی شهر
تشریح موضوع و ضرورت انجام تحقیق
شهر ، یک کالبد همواره در حال تغییر و روبه رشد است.شهر، نظامی متغیّر دارد چرا که فرآورده کار سازندگان بسیاری است که هریک با توجّه به نیاز و سلیقه ی خود سلول های شهر را که همان ساختمان های بی شمار هستند ، می سازند. روند تدریحی تکامل شهرها در دوران شکوفایی شهر و شهر نشینی ، سبب ایجاد سکونتگاه های منظم و پویا در شهر های سنتی کشور ما شده بود ، امّا متأسفانه دگرگونی های پر شتاب سال های آغازین سده بیستم ، ایرانیان و ملّت های دیگر را چنان غافلگیر کرد که فرصت انطباق وضعیت موجود با نیازهای آتی را پیدا نکردند و شهرها در یک روند رشد سریع ، چنان لجام گسیخته توسعه یافتند که دیگر اثری از آن نظام هماهنگ و متناسب باقی نماند و در این میان ورود به شهر بیش از همه به مقوله ای فراموش شده تبدیل گشت و در واقع بافت نرمی که مفصل حرکت از بیرون محیط شهر به درون آن را سبب می گشت به مرور فراموش شد و اکنون در اکثر شهرهای کشور ما اثری از یک فضای ورودی با تمامی خصوصیّاتی که باید داشته باشد ، دیده نمی شود. به همین منظور
مشکل - ها - ی اساسی ورودی ها در ابعاد مختلف عبارت است از:
الف - معرّفی مشکلات در بعد فضایی - کالبدی / فعالیّتی - :
.1 مشاهده نکردن عوامل سرزنده و پذیرنده در ورودی شهر .2 از بین رفتن نقش ورودی شهری به عنوان عرصه ای برای ورود و خروج به شهر
ب - معرّفی مشکلات در بعد اقتصادی :
.1 کارآیی اقتصادی متوسط - از نظر سطح متوسط مطلوبیت فضایی ورودی شهر -
ج - معرّفی مشکلات در بعد اجتماعی :
.1 تمرکز فعالیّت های مزاحم و آلوده کننده - تعمیرگاه ، پنچرگیری،صافکاری و... - در اکثر ورودی شهرها .2 عدم دستیابی به کاربری هایی متناسب با شأن ورودی ها .3 عدم وجود فضای مناسببرای فعالیّت های عمومی برای شهروندان در ورودی شهری .4 عدم وجود فضای مناسب برای خدمات رسانی به مسافران
ج - معرّفی مشکلات در بعد ارتباطی - ترافیکی - :
.1 وجود تراکم ترافیکی زیاد در ورودی شهر
.2 عدم ایمنی و مطمئن بودن ورودی ها .3 اغلب ورودی شهرها ا قابلیّت جهت دهی پایینی برخوردارند.
د - معرّفی مشکلات در بعد طبیعی - محیط زیست - :
.1 عدم تعامل عوامل مصنوع بر بستر طبیعی ورودی شهر
ورودی های امروز در ایران و همچنین در ورودی اصلی شهر کرج تنها به عنوان عنصری جهت مشخص کردن محدوده شهر عمل می کنند.و آنچه که در ورودی شهرها مشاهده می شود ، تنها تقلیدی ناآگاهانه از کالبد و شکل ظاهری دروازه هاست. در حالی که یکی از مشکلات ورودی شهر ها از جمله ورودی اصلی شهر کرج این است که ، مسافر یا گذرنده ، هنگام نزدیک شدن به شهر نمی تواند تصویری کلّی از بافت و زندگی شهر را در ذهن خود مجسم بدارد و همچنین بعد از ورود به شهر، به هیچ فضای سرزنده و پویایی برخورد نمی کند این پژوهش کوشش می کند که با بررسی و تحلیل ورودی شهر کرج و مشکلات موجود، راهکارهای ممکن برای حذف و یا کاهش این مشکلات، تجویز نماید.
روش شناسی تحقیق
در این پژوهش ابتدا از طریق مطالعات اسنادی شناخت اولیه موضوع صورت می پذیرد. سپس اهداف پژوهش تعیین می گردد و با توجه به آن موضوعات اصلی لحاظ می گردد: .1 اصول طراحی ورودی های شهری .2 جایگاه مقوله سرزندگی در ساماندهی و طراحی ورودی های شهری سپس متون ومنابع موجود در مورد مفهوم ورودی شهر و نقوش و توقعات آن مطرح می گردد و بدین ترتیب چارچوب نظری پژوهش با استفاده از مطالعات اسنادی و کتابخانه ای شکل می گیرد. در ادامه نیز تجربیات داخلی و خارجی را از طریق مطالعات اسنادی بررسی می کنیم و در نهایت برای شناخت و مطالعه نمونه موردی ، از طریق بازدید میدانی - مشاهده - و بررسی وضع موجود و لحاظ نمودن چشم انداز آینده ، به تجزیه تحلیل و طراحی می پردازیم.
در مجموع تحقیق حاضر ، هدفی کاربردی و روشی توصیفی تحلیلی دارد.
اهداف تحقیق
الف - اهداف روندکاری :
▪ دستیابی به محیطی سرزنده و واجد کیفیّت یک ورودی برای ورودی اصلی شهر کرج
▪ دستیابی به سرزندگی در ورودی شهر کرج
▪ دستیابی به سرزندگی در ورودی شهر کرج
▪ دستیابی به پذیرندگی در ورودی شهر کرج
▪ دستیابی به خوانایی در ورودی شهر کرج
▪ دستیابی به تشخّص در ورودی شهر کرج
پرسش های تحقیق
.1چگونه می توان کیفیّت سرزندگی را در ورودی اصلی شهر کرج ایجاد کرد؟ .2 چگونه می توان کیفیّت پذیرندگی را در ورودی اصلی شهر کرج ایجاد کرد؟ .3 چگونه می توان کیفیّت خوانایی را در ورودی اصلی شهر کرج ایجاد کرد؟ 4چگونه. می توان کیفیّت تشخّص را در ورودی اصلی شهر کرج ایجاد کرد؟
