بخشی از مقاله
چکیده
بدون تردید می توان گفت نیروی انسانی با ارزشترین منبع سازمانی محسوب می شود. منابع انسانی به سازمان معنا و مفهوم بخشیده و زمینههای تحقق اهداف سازمانی را فراهم می کند. امروز بیش از هر زمان دیگری مشخص شده است که رشد و توسعه سازمان ها و در پی آن یک جامعه و کشور در گرو استفاده صحیح از نیروی انسانی است. رفتار آدمی به عنوان مهم ترین منبع و سرمایه سازمانی به گونه ای نامشهود تاثیر شگرفی بر معادلات گوناگون سازمانی، ملی و در گستره ای وسیع تر جهانی گذاشته است. توسعه روز افزون فن آوری های اطلاعاتی تاثیر شگرفی بر زندگی مردم و نیز رفتار و مناسبات اجتماعی آنان گذارده است.
امروزه دولت ها در تلاشند تا با تکیه بر فناوریهای جدید اطلاعاتی روش حکومتی خود را به گونهای تغییر دهند که رسالت پاسخگویی به مردم را در کمترین زمان، با بهترین کیفیت و کمترین هزینه به انجام برسانند .شکل دقیق سلسله مراتب و بوروکراتیک اداره امور دولتی، که در طی اکثر سال های قرن بیستم حالت مسلط را داشت، در حال تبدیل شدن به نوعی مدیریت دولتی قابل انعطاف و مبتنی بر بازار است. امروز مفهوم رفتار شهروندی سازمانی، توجه مدیران و محققان را به خود جلب کرده است. توجه به این گونه رفتارها می تواند یکی از راه های افزایش اثر بخشی سازمان ها باشد .
مطالعه نظام یافته رفتار، به بهبود توانایی در تشریح و پیش بینی و همچنین هدایت، کنترل و تغییر رفتار می انجامد و نیز از روابط میان رفتارها و واقعیت های مهم پرده برداشته و مبنایی را برای پیش بینی دقیق رفتار فراهم می کند. در مکاتب اولیه مدیریت، افراد با رفتارهایی ارزیابی می شدند که در شرح شغل و شرایط احراز از شاغل انتظار می رفت. ولی امروزه رفتارهایی فراتر از آنها مدنظر قرار گرفته است که جزء جدایی ناپذیری در مدیریت عملکرد محسوب شده و در جنبه های مختلف سازمانی وارد شده اند. این رفتارها با مفاهیم رفتارهای فرانقشی، رفتارهای خود جوش و یا رفتار شهروندی سازمانی مورد توجه قرار گرفته اند.
واژه های کلیدی: سیستمهای حسابداری، رفتار شهروندی. سازمان.
مقدمه:
در اختیار داشتن اطلاعات حسابداری منابع انسانی موجب می شود مدیران از ارزش بالقوه منابع انسانی که در اختیار دارند آگاهی یافته و از این منابع در جهت ارائه موثر و کارآمد سازمان به صورت به صورت موثرتری استفاده کنند. - دانایی، . - 51 :1388بی شک سیستم های اطلاعات حسابداری منابع انسانی به یکی از مباحث مهم تاثیر گذار بر رفتار شهروندی کارکنان تبدیل شده و نظر محققین را به خود جلب کرده است. کاهش هزینهها، صرفه جویی در زمان انجام کارها، ارتقاء کیفیت خدمات ، افزایش سطح بهرهوری، بهبود عملکرد مدیران، افزایش رضایت مشتریان، تحقق موفقیت سازمانی و ... از دلایل اهمیت آن می باشند.
بنابراین می توان گفت دنیای امروزی به شدت و با سرعت قابل ملاحظه ای در حال تغییر و تحول است و جهانی شدن ، پدیده ای است که باعث شده سازمان ها پا را از مرزهای محلی و ملی فراتر گذاشته، وارد عرصه رقابت شدید بین المللی شوند. در این میان سازمان ها برای اینکه بتوانند در این عرصه نقشی پررنگ داشته باشند، در جستجوی شیوه های جدیدی برای حداکثر کردن عملکرد و تلاش کارکنانشان هستند. رفتار شهروندی سازمانی یکی از پدیده های نوظهور است که می تواند در این راستا گامی اساسی بردارد - غفاری و همکاران، . - 2 :1388 به طور معمول، افراد سعی دارند کمک های دیگران به خود را جبران کنند و به آنان توجه و ملاطفت نمایند و با آنان منصفانه برخورد کنند، بنابراین در صورتی که رفتارهای شهروندی سازمانی دارای تاثیر مثبت برای مدیران و سازمان باشد ، مدیران نیز این گونه رفتارها را در ارزیابی عملکرد کارکنان در نظر می گیرند - صنوبری،. - 91 :1387
-تعریف سیستم اطلاعات
تعاریف متعددی از سیستم اطلاعات در رشتههایی مانند مدیریت، علوم کامپیوتر، مهندسی نرمافزار، و علوم کتابداری و اطلاع رسانی ارائه شده است. تعریف آمده در واژهنامه انجمن کتابداری آمریکا تعریفی جامع از سیستمهای اطلاعات است که در اینجا با اندکی تغییر در جملهبندی ارائه می شود:»یک سیستم کامل طراحی شده برای تولید، جمعآوری، سازماندهی - پردازش - ، ذخیره، بازیابی و اشاعه اطلاعات در یک مؤسسه، سازمان یا هر حوزه تعریف شده دیگر از جامعه.«بر خلاف موضوع این سایت که مدیریت و مهندسی صنایع است این تعریف از حوزه علوم کتابداری و اطلاعرسانی گرفته شده است زیرا جامعیت و کلنگری این تعریف ویژگیهایی برای سیستمهای اطلاعات برمیشمرد که تعاریف دیگر آنها را حذف میکنند. این ویژگیها عبارتند از:
سیستم اطلاعات یک سیستم کامل است برای هدف در نظر گرفته شده. این تعریف سیستم اطلاعات را محدود یا ملزم به داشتن اجزایی مانند انسان، ماشین و یا غیره نمیکند چرا که یک سیستم اطلاعات ممکن است بتواند بدون داشتن هر یک از این اجزاء نقش خود را به صورت کامل ایفا کند - کاستلز،ترجمه علیقلیان،. - 77 :1384سیستم اطلاعات طراحی شده است. اگر روش یا فرایندی وجود دارد که به صورت غیررسمی، تعریفنشده یا خود به خود شکل گرفته و اطلاعاتی را برای فرد، واحد یا سازمان ارائه میکند نمیتوان به آن سیستم اطلاعات گفت. البته در برخی منابع علمی، به چنین روشها یا فرایندهایی سیستم اطلاعات غیررسمی گفته میشود و در دستهبندی سیستمهای اطلاعات، سیستمهای اطلاعات غیررسمی در مقابل رسمی مطرح میشوند. اگر به تعریف سیستم توجه کنیم آنگاه نمیتوان به چنین روشها یا فرایندهایی نام سیستم نهاد.
در ایجا ما قصد بحث نظری در این خصوص را نداریم اما در ادامه سیستمهای اطلاعات طراحی شده را مدنظر قرار میدهیم - فهیمی،. - 603 :1380سیستم اطلاعات شامل فرایندهای تولید، جمعآوری، سازماندهی، ذخیره، بازیابی و اشاعه اطلاعات است. اگر یک سیستمی همه این فرایندها را انجام نمیدهد نمیتوان به آن یک سیستم اطلاعات گفت. آن سیستم یا فرایند ممکن است یک زیر سیستم از یک سیستم اطلاعات باشد.سیستم اطلاعات میتواند برای یک مؤسسه، سازمان یا هر حوزه تعریفشده دیگر از جامعه مطرح شود. اگر چه سیستمهای اطلاعات در ابتدا برای استفاده در سازمان مطرح شده و شکل گرفتهاند اما برای حوزههایی فراتر از سازمان - به عنوان مثال جامعه پژوهشگران، شهروندان و . . . - نیز قابل کاربرد است. به عنوان مثال سیستم اطلاعات شهری سیستمی است که کاربران نهایی آن شهروندان هستند. صحبت راجع به چنین سیستمهای اطلاعات نیازمند جایگاه دیگری است. در این مقاله سیستمهای اطلاعات سازمانی را مد نظر قرار میدهیم - زرگر، . - 32 :1382
- تاریخچه سیستمهای حسابداری سیستمهای حسابداری زاده تحولات اوایل قرن نوزدهم است. شکل گیری سرمایه داری و جدا شدن تدریجی
مالکیت از مدیریت و ایجاد سازمان های اقتصادی که هدایت و کنترل آن نه به دست صاحبان سرمایه بلکه به دست مدیران به عنوان وکلای صاحبان سرمایه و سمت گیری در جهت استفاده از مزیت نسبی و جدا شدن تولید از توزیع و ضرورت کنترل فعالیت های هر بخش از سازمان و توجه به سودآوری کلی سازمان زمینه ساز ایجاد سیستم اطلاعاتی شد که مدیریت را در این امر یاری کند. اولین سیستم های اطلاعاتی حسابداری مدیریت را می توان در کارخانجات نساجی که سریع تر پیشرفت کرده بودند جست. اما از نیمه دوم قرن نوزدهم با مکانیزه شدن صنعت و افزایش هزینه های ثابت نسبت به دوره های قبل در حسابداری مدیریت بحث تسهیم شده و تفویض اختیار بین پرسنل و همچنین تنوع تولیدات ضرورت یافت.اولاً عملکرد پرسنل
