بخشی از مقاله
چکیده:
امروزه عرضه تولید و خدمات با تغییر الگوی رقابت از میان شرکت های مستقل با رقابت میان زنجیره های تامین مواجه است. زنجیره تأمین یکی از قدرتمندترین پارادایمهای عملیاتی برای بهبود مزیت رقابتی سازمانهای تولیدی و خدماتی محسوب می شود.
با روند کنونی، دیگر امروزه سازمانها مهم نیستند، بلکه ایجاد ارزش افزوده در زنجیره تأمین و مدیریت آن اتفاق میافتد. از طرفی با توجه به اوضاع حاکم بر بازارهای امروزی که شامل افزایش انتظارات مشتریان در زمینههای قیمت، کیفیت و تنوع محصولات و تحویل به موقع میباشد. در این تحقیق ما قصد داریم بعد از توضیح مختصری درباره زنجیره تامین و ویژگی های آن، به تشریح متغیرها و عوامل کلیدی موثر در موفقیت زنجیره تامین بپردازیم و پیشنهاداتی را برای بهبود زنجیره ارائه کنیم.
مقدمه
در دهه 80 میلادی تلاشهای زیادی برای بهبود عملکرد سازمانها از راه تمرکز بر فرایندهای درونی انجام شد. بررسی نتایج عملکرد سازمانها مشخص ساخت که بخش عمدهای از آن تحت تاثیر تامین کنندگان و مشتریان است. گسترش حوزه بهبود عملکرد سازمانها به ماورای مرزهای سازمانی نیازمند ابزارهای جدیدی بود. یکی از مفاهیمی که در این راستا طرح شد و اهمیت زیادی پیدا کرد، مدیریت زنجیره تامین است که در آن شرکتها با همکاری یکدیگر و ایجاد همافزایی توانایی اتخاذ تصمیمات کاراتر را کسب میکنند.
هدف اصلی زنجیره تامین ایجاد یک جریان قابل اطمینان در انتقال مواد و خدمات از ابتدا تا انتهای زنجیره تامین می باشد. این قابلیت اطمینان مربوط به عواملی نظیر کیفیت، کمیت، قیمت و زمان تحویل می باشد. توجه به این عوامل چه در سمت ورودی و چه در سمت خروجی کارخانه از مسئولیت های اصلی مدیریت زنجیره تامین می باشد و به منظور کنترل کردن این عوامل ضروری است که مدیریت زنجیره تامین با مفاهیم و سیستم هایی همچون مدیریت عملیات و تولید، نظیر برنامه ریزی و کنترل تولید و موجودی ها، مدیریت کیفیت فراگیر، مدیریت تدارکات و بازاریابی آشنا باشد.
با توجه به اوضاع حاکم بر بازارهای امروزی که شامل افزایش انتظارات مشتریان در زمینههای قیمت، کیفیت و تنوع محصولات و تحویل به موقع میباشد و نیز جریان آزاد اطلاعات که باعث افزایش دانش و بصیرت مشتریان نسبت به محصولات رقیب گردیده و با توجه به پیشرفتهای قابل توجه ای که در فناوریهای تولید و سیستمهای حمل و نقل و سفارش حاصل شده و نیز هزینههای مستقیم نیروی کار، فشار دو چندانی بر پیکره شرکتها وارد می شود که باعث شده شرکت ها جهت پاسخگویی به نیاز های جدید و فراهم آوردن رضایت مشتریان و بقا در صحنه رقابت از یک سو به عقب بازگشته و با تأمین کنندگان در زنجیره تأمین ارتباط پیدا کنند و از سوی دیگر به جلو حرکت کرده و با مشتریان پیوند یابند تا بتوانند به اهداف استراتژیک خود دست یابند. در این راستا یکپارچه سازی زنجیره تأمین نقش بسیار مهمی ایفا مینمایند.
طی چند سال اخیر ظهور فناوریهای نوین و ایجاد تحولات عظیم در بازارهای جهانی، مدیریت زنجیره تأمین را بیش از پیش ضروری ساخته است، به نحوی که سازمانهای مختلف جهت ایجاد و حفظ موقعیت و جایگاه رقابتی خود، ناگزیر به استفاده از زنجیره تأمین میباشند.
انقلاب اطلاعاتی و ظهور شکلهای جدید ارتباطات متقابل سازمانی و افزایش توقعات مشتریان در زمینه هزینه محصولات و خدمات، کیفیت، تحویل، تکنولوژی و زمان سیکل تعهد شده با توجه به رقابت فزاینده در بازارهای جهانی و مانند اینها، از جمله عواملی است که باعث ترک سیستمهای سنتی خرید و تدارک و حرکت به سمت سیستم مدیریت زنجیره تأمین توسط سازمانها در سطح دنیا شده است - فتحیان، 1386، . - 16 از مهمترین دلایل اهمیت زنجیره تأمین و یکپارچه سازی آن می توان به افزایش سرعت تغییر تکنولوژی، جهانی شدن تجارت، تمایل به منبع یابی بیرونی، تاکید بیشتر بر ایجاد رابطه با مشتری و حفظ او اشاره کرد.
بنابراین برای رسیدن به اهداف مطرح شده در سازمان ها و ارتقای عملکرد سازمانی، یکپارچه سازی زنجیره تأمین ضروری است. بنابراین از مزایای به کار گیری یکپارچه سازی زنجیره تأمین می توان به موارد زیر شاره کرد:
· بهبود بهروری1
· بهبود چرخه مالی2
· تحویل به موقع3
· وضوح اطلاعات و انعطاف پذیری4
· استاندارد سازی5
· ارتقای عملکرد سازمانی
مفهوم زنجیره تامین
هر سازمانی، اعم از شرکتهای بزرگ، شرکتهای کوچک، دولتی می خواهند خواسته های مشتریان و سهامداران گوناگون را برآورده سازند. بنابراین، نیازمند مواد، تجهیزات، تسهیلات و تأمین کنندگانی از سازمانهای دیگر هستند و عملکرد یک سازمان به وسیله فعالیت های سایر سازمان هایی که تشکیل زنجیره تأمین می دهند، تحت تأثیر قرار می گیرد. کارایی و اثربخشی هر سازمانی، حاصل عملکرد مدیریت و ساختار زنجیره تأمین آن سازمان است. رمز بقای سازمان های امروزی در درک و شناخت نیاز مشتریان و پاسخگویی سریع به این نیازها نهفته است. زنجیره تأمین شامل تمامی فعالیتهایی مرتبط با جریان و مبادله کالاها و خدمات،؛ از مرحله ماده خام اولیه تا مرحله محصول نهایی قابل مصرف توسط مشتری است.
با توجه به نظر کریستوفو - 1 - زنجیره تأمین، شبکه ای از سازمان های بالا دستی تا پایین دستی است که در فرآیندها و فعالیت های مختلفی که در قالب محصولات و خدمات در دست مشتری نهایی ایجاد ارزش می نمایند، درگیر هستند. یکی از قابلیت هایی که جهت دستیابی به رقابت پذیری زنجیره تأمین ضروری است، تسهیم اطلاعات است. تسهیم اطلاعات به توانایی شرکت جهت تسهیم دانش با شرکای زنجیره تأمین به شیوه ای اثربخش و کارا اشاره دارد. تسهیم اطلاعات اثربخش بعنوان یکی از اساسی ترین توانایی های فرآیند زنجیره تأمین بشمار می رود.
