بخشی از مقاله
چکیده
ارزش و اهمیت بافت های فرسوده شهری با توجه به مکان قرارگیری اغلب آنها در مراکز شهری و نوع ساختمان ها و زندگی مردم، ضرورت احیا و باززنده سازی این مناطق را بیان می دارد. این مهم باعث شده است تا با توجه به شرایط و ویژگی های هر زمینه، نگرش و رویکردی خاص در جهت طراحی دنبال گردد. در پی این مهم طرح های تفصیلی، ویژه بافت فرسوده تهیه و تصویب گردیده است. این ضوابط که فرصت های مناسبی در اختیار ساکنان این مناطق قرار می دهد، متاسفانه به علت در دسترس عموم نبودن و ناآشنایی مردم با آنها مورد توجه قرار نمی گیرد. این مقاله سعی بر این دارد تا ضوابط و ویژگی های طراحی واحدهای مسکونی در بافت فرسوده شهر یزد را شناسایی کند و در دسترس عموم قرار دهد.
مقدمه
به دنبال سیاست های کلی وزارت راه و شهرسازی مبنی بر ساماندهی بافت های مسئله دار در شهرهای کشور، در شهر یزد نیز از سال 1386 ساماندهی بافت های فرسوده شروع گردید. محدوده بافت های مساله دار یزد - فرسوده و تاریخی - توسط مشاور طرح جامع یزد - آرمانشهر - و با نظارت اداره کل راه و شهرسازی استان یزد تهیه شد و پس از کنترل توسط شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران به تصویب کمیسیون ماده 5 استان نیز رسید.
محدوده شناسایی شده شامل 2619 هکتار از محدوده شهر یزد می باشد که 2100 هکتار آن را بافت فرسوده تشکیل می دهد. 1براساس آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن، در سال 1393 جمعیت شهرستان یزد در مجموع 526276 نفر است که این تعداد در 138200 خانوار زندگی می کنند که از این جمعیت 484168 نفر شهری و 42009 نفر روستایی هستند.2 براساس نتایج طرح تفصیلی که در سال 1390 ارائه گردیده و جمعیت یزد را 357560 نفر پیش بینی نموده است، محدوده بافت فرسوده فاقد ارزش با مساحت 2100 هکتار - به جز محله عیش آباد و خیر آباد - که شامل 45 محله از محلات طرح تفصیلی می باشد
بر اساس برآورد طرح جمعیت بافت 133130 نفر اعلام گردیده که حدود 37 درصد از کل جمعیت پیش بینی شده را شامل می گردد. در طرح تفصیلی جمعیت هر محله با توجه به سطح و محل قرارگیری آن برآورد شده است. دامنه تغییرات جمعیتی در محدوده بافت فرسوده بین 280 تا 6970 نفر و متوسط جمعیت برابر با 2920 نفر می باشد. بالا بودن میزان دامنه تغییرات جمعیتی و همچنین اختلاف بین مساحت محلات بافت فرسوده، موجب شده این محدوده از نظر جمعیتی پراکندگی زیادی داشته باشد، به طوری که ضریب تغییرات جمعیتی در محدوده بافت فرسوده برابر با 62 درصد محاسبه گردیده است.
بر اساس مصوبه 1384/3/16 شورای عالی شهرسازی و معماری کشور، معیار کالبدی برای شناسایی و تشخیص بافت فرسوده در شهر یزد براساس شاخص های زیر بوده است :
-1بلوک هایی که بیش از %50 قطعات آن کمتر از 200 مترمربع باشد.
-2بلوک هایی که بیش از %50 قطعات آن فرسوده - فاقد سیستم سازه ای - و ناپایدار و غیر استاندارد باشد.
-3بلوک هایی که بیش از %50 معابر آن عرض کمتر از 6 متر داشته باشند.
با تدقیق محدوده بافت فرسوده و پس از انجام مراحل شناخت، تجزیه و تحلیل، اهداف مشخصی در جهت بهبود وضعیت بافت فرسوده و تسریع در روند نوسازی مدنظر قرار گرفته است که از مهم ترین آن می توان به تمرکز بر توسعه درونی شهر، افزایش جمعیت پذیری بافت به منظور سرزندگی بیشتر در بافت، توزیع متوازن جمعیت در بافت فرسوده، ایجاد انگیزش در جامعه برای سکونت و اشتغال در بافت فرسوده، پیوستگی و تداوم استخوان بندی شهر کهن با شهر جدید، افزایش ایمنی سکونت در بافت و مدیریت بحران در آن و جلب مشارکت و سرمایه گذاری مردم.
با در نظر گرفتن اهداف مذکور به منظور افزایش میزان تحقق پذیری طرح، ابتدا به بررسی ویژگی های مختلف بافت و ارزیابی مفهومی طرح تفصیلی مصوب، توجه شده سپس در راستای احیا و ارتقای کیفیت های سکونتی در محلات بافت فرسوده به ارائه راه حل ها، پیشنهادات و مقررات پرداخته شده است. - طرح تفصیلی،1392، - 1
روش تحقیق
در این پژوهش با توجه به موضوع که در فرآیند پژوهش مطرح گردیده است از روش ترکیبی - کمی - بهره گرفته می شود. سعی بر آن گردیده است تا با استفاده از منابع مکتوب و اسناد اطلاعاتی، بر نکات و عوامل معنادار شاخص های شناسایی، ارزیابی و پیرامون آنها مطالعات دقیق تری صورت پذیرد تا بتوان از این طریق به استخراج مولفه هاییکارامدتر دست یافت.روش گرد آوری اطلاعات در این تحقیق به صورت کتابخانه ایبوده است
اهداف تحقیق
هدف تحقیق راجع به این موضوع، آشنایی توده مردم و دانشگاهیان با بافت فرسوده و ضوابط اجباری، پیشنهادی و تشویقی که برای این منطقه در طرح تفصیلی گنجانیده شده است. قطعا این ضوابط خالی از اشکال نیستند، پس باید نقاط مبهم و اشکالات آن بررسی گردیده و گزارش داده شود تا رفع شود. هدف این پژوهش تنها بررسی ضوابط و مقررات بافت فرسوده شهر یزد می باشد.
عکس-1بافت فرسوده شهر یزد به تفکیک محلات
