بخشی از مقاله
چکیده:
مراکز تجاری تفریحی به مفهوم کلی به محلی سر پوشیده ویارو بازی اطلاق می گردد که تعدادی فروشگاه راشامل گردیده که این فروشگاه ها می توانند از یک یا چند صنف مختلف تشکیل گردیدند. این محل کانون داد وستد بوده و ارتباط مستقیمی بین عرضه وتقاضا برقرار می نمایند.
این تعریفی عام از مراکز تفریحی و تجاری می باشد لکن باید در نظر داشت که قابلیت و کارکرد این مراکز در مناطق مختلف می تواند تفاوت هایی را با هم داشته باشد. و گاها در مناطقی که قابلیت گردشگری نیز دارند شرایط به مراتب پیچیده تر نیز می باشد. در این مناطق ، مراکز مذکور نه تنها ویژگی تجاری و تفریحی خود را حفظ می کنند بلکه ، گاها خود می توانند جاذبه ای برای گردشگران بوده و حتی بیانگر هویت و فرهنگ جامعه میزبان که مورد اخیر در زمانی که نگاه معمار به طراحی پایدار در آن معطوف گردد به روشنی حاصل خواهد شد.
پژوهش حاضر در شهر کلاردشت در استان مازندران به عنوان یکی از مقاصد گردشگری صورت گرفته است. این تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی بوده که هدف اصلی از انجام پژوهش ؛ طراحی مجموعه تجاری ، تفریحی گردشگرپذیر جهت توسعه گردشگری و رونق اقتصادی منطقه با الهام گرفتن از ساز و کارهای متناسب با مسایل زیست محیطی و اقلیم منطقه می باشد.
در این راستا و رد جهت دستیابی به اهداف تحقیق، برای تحلیل داده های پژوهش حاضر که با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و روش های آمار استنباطی - آزمون t مستقل - استفاده شد. در تجزیه و تحلیل اطلاعات جمعآوری شده ابتدا ضمن ترسیم جداول و نمودارها از آمار توصیفی نظیر درصد و فراوانی استفاده شده و در پایان برای مشخص شدن و بدست آوردن نتایج پایانی از آمار استنباطی t - مستقل - برای آزمون فرضیهها استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داده است که طراحی مجتمع تفریحی-تجاری مبتنی بر معماری پایدار می تواند به توسعه گردشگری در همه ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در کلاردشت منجر گردد.
مقدمه
هدف از طراحی مجموعههای تجاری تفریحی ایجاد محیطی خوشایند برای خرید کالا؛ دریافت خدمات ، تفریح و تفرج و ارتباط انسانها با یکدیگر است.
معماری پایدار یکی از گرایشها و رویکردهای نوین معماری است که در سالهای اخیر مورد توجه عده زیادی از طراحان و معماران معاصر جهان قرار گرفته است. این معماری که برخاسته از مفاهیم توسعه پایدار می باشد در پی سازگاری و هماهنگی با محیط زیست یکی از نیازهای اساسی بشر در جهان کنونی است. قبل از هر چیز که یک ساختمان سبز خلق شود مانند هر چیز دیگر به یک خالق احتیاج دارد . این موضوع یعنی ایجاد ساختمان سبز به سلامت فردی که در آن و در محیط اطراف آن زندگی می کند کمک خواهد کرد و از او پشتیبانی خواهد کرد و از او پشتیبانی خواهد کرد و باعث رضایت مندی و سودمندی آنان خواهد شد.این وضوعم نیازمند کاربرد با دقت اْستراژیهای تصدیق شده در معماری است:
استفاده از طبیعت بادوام و منبع مواد با کفایت و تکیه بر خورشید برای استفاده های گرمایی و نیروی برق و روشنایی روزانه و دوباره استفاده کردن از ضایعات و .......یک اتحاد و یکپارچه سازی ساختمانی ظریف این استراژیها را تولید می کند
در غرب به این مسئله اعتقاد دارند که مزیت در طرح محیطی و طراحی آن در صورتی پیشرفت می کند و موفق خواهد بود که حقیقا مجمع و گروه طراحی آن فقط گروهی از طراحان باشند ارک اولین شرکتی است که دست به این کار زده است. این شرکت تشکیل شده است ازمعماران. سازندگان و مهندسین و سرانجام عده ای از طراحان باید پاسخگو در تمامی پروژههای این شرکت باشند.این شرکت در جریان طراحی های خود از روش مشارکتی استفاده می کند یعنی تمامی اعضا در نظر دادن آزاد هستند اما تصمیم نهایی را طراحان خواهند گرفت. این روش یک روش قدرتمند در ساختمان سازی ها به شمار می رود.بسیاری از ساختمانها که در این شرکت در بین طراحان به توافق می رسد توافق آنها به خاطر مطلوبیت آن اثر است
در یک کار جالب دیگر در این شرکت دعوت از تمامی افراد صاحب نظر است برای عملی کردن و اجرایی شدن تمامی نتیجه های بدست آمده.جوانب مهمی که متفاوت با طراحی های قردادی مشخص شده است عبارتند از:1طراحی باید تقریبا در برگیرنده %40 از نیازها باشد نه اینکه %25 از نیازها را به صورت قراردادی بر طرف کند.2 روند طراحی جرینی است آشفته و پر دست انداز. بنابر این احتیاج به زمان طولانی دارد. طراحی به تفکر گروهای صادق و آزمایش کردن احتیاج دارد.3 ایجاد ساختمان نیاز مند یکپارچه سازی و اتحاد است. همان اتحادها و یکپارچه سازیهاست که منجر به تغییر ساختارهای روحی انسان خواهد شد.اغلب از ساختمان سبز تعبیر به ساختمانی می شود که اثرات منفی آن بر روی محیط اطرافش کم باشد.
هدف از ایجاد ساختمانهای پایدار بر اساس اصول ذکر شده بالا بهبود یافتن آب و هوا و جلوگیری از اثرات منفی ساخت و ساز بر محیط زیست است. صرفه جویی و بهینه سازی مصرف انرژی و کاربرد انرژیهای پایدار در حال حاضر هیچگونه نقشی در فرهنگ ساحتمانی کشور ندارد. علاوه بر آن در ساخت و سازهای مسکونی بخش خصوصی و خصوصا مسکن طبقات مرفه ارقام نسبتا مهمی به زیان سایر موارد ضروری هزینه در ساختمان صرف تزیینات افراطی و بی اصالتی می شود که عمدتا بنام ابزار سازی مشهور است . این نوع طراحی از اصولی خاص تبعیت میکند که رعایت آنها ضروری است: مدیریت منابع انرژی، طراحی با قابلیت بازگشت به چرخه زندگی، طراحی برای انسان . - رستم خانی ، 1383، . - 11 در این پژوهش سعی می گردد تا به طراحی مجتمع تجاریBتفریحی با رویکرد معماری پایدار پرداخته شود تا راهبردی برای توسعه گردشگری در کلاردشت استان مازندران گردد.
روش شناسی پژوهش:
پژوهش صورت گرفته از نوع کاربردی بوده و به لحاظ روش و ماهیت توصیفی و تحلیلی است. روش گردآوری داده ها به صورت اسنادی و پرسشنامه ای می باشد بدین ترتیب که از طریق مطالعه ی کتابخانه ای - کتب، اسناد ، پایان نامه ها و .... - به جمع آوری نظریات و تئوری ها اقدام شده است و در این قسمت از مطالعات ، کلیه ی اطلاعات تولید شده در خصوص محدوده ی مورد مطالعه از قبیل نقشه های موجود، عکس هوایی، آمار نامه ها و ... مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.
بر مبنای نوع و روش تحقیق حاضر، روش تجزیه و تحلیل در این پژوهش، شیوه تجزیه و تحلیل کمی است که به روش تجزیه و تحلیل آماری هم شهرت دارد.برای تحلیل داده های پژوهش حاضر که با استفاده از نرم افزار آماری SPSS انجام گرفت، از روش های آمار استنباطی - آزمون t مستقل - استفاده شد. در تجزیه و تحلیل اطلاعات جمعآوری شده ابتدا ضمن ترسیم جداول و نمودارها از آمار توصیفی نظیر درصد و فراوانی استفاده شده و در پایان برای مشخص شدن و بدست آوردن نتایج پایانی از آمار استنباطی t - مستقل - برای آزمون فرضیهها استفاده شده است.
طرح مسئله :
اگر شهر را به مانند یک موجود زنده فرض کنیم برای ادامه زندگی به سرزندگی ونشاط نیازمند است.نقش فضای شهری،مراکز تجاری ، سرگرمی ، تفریحی ویا به عبارتی فضایی که در آن تعاملات اجتماعی شهروندان شکل می گیرد و فرهنگ جامعه در بستر آن ارتقا می یابد،در کشور ما روز به روز در حال افول است. انسان موجودی هدفمند و جویای نشاط - شادکامی - ،خوشبختی و سعادت می باشد و تازمانی که به آنچه می خواهد دست نیابد احساس نشاط، خوشبختی و سعادت نمی کند.. شادابی و سرزندگی حلقه مفقوده زندگی شهری است ، ساعاتی را که شهروندان صرف کار روزانه و رفت و آمدهای مربوط به آن می کنند، هزینه و انرژی ای که برای آن صرف می کنند، اهمیت زمان فراغت را برای خانواده ها صدچندان می کند. این امر زمانی بیشتر جلوه پیدا می کند که گسترش شهرها، دسترسی به امکانات تفریحی و تجاری را مشروط به صرف زمان و هزینه گزاف، ترافیک و مشکلات ناشی از آن می کند.
گاه مجبوریم برای خرید به نقطه ای از شهر و برای تفریح کودکان به مکان دیگر برویم و در نهایت چون همه ی اینها با هم مقدور نمی شوند، بقیه را به زمانی دیگر موکول کنیم . در زندگی روزمره خود نیاز به تفریح و استراحت را در گونه های مختلف تجربه کرده ایم :پیاده روی، رفتن به پارک، سینما، تئاتر، استخر، حتی تماشای ویترین مغازه ها و خرید کردن که سیمای خیابان ها را در شب به کلی تغییر می دهد.در کشورایران به دلیل عدم وجود مدیریت صحیح متاسفانه در دوره های مختلف شاهد ساخت مجتمعهای تجاری ، تفریحی بوده ایم که هیچ نشانی از وجود مطالعات کافی نسبت به محل اجرای پروژه و عدم توجه به استانداردهای لازم جهت ساخت و نداشتن رویکردی که باعث پایداری و شاخص شدن آن باشد را نداشته است.
معماری پایدار معماری حساس به مسائل زیست محیطی، طبیعی، انسانی و مصنوعات اطلاق می گردد، معماری ای که کمترین ناسازگاری و مغایرت را با محیط طبیعی پیرامون خود وپهنه ی وسیع منطقه و جهان را داشته باشد . پایدار بودن یک بنا اشاره به سیستم سازه ای آن را ندارد ، بلکه نگاهی کلی به رابطه ی ایجاد شده بین محیط وبنا را شامل میشود.اینکه این بنا از انرژی های طبیعی و موجود در محل اجرا - منطقه - چه استفاده ای جهت قطع وابستگی نسبت به سوخت های فسیلی گران ونایاب درآینده ای نزدیک داشته است ویا اینکه چند درصد از این انرژی های آزاد و طبیعی را می تواند به درون بنا کشانده واز آنها به عنوان منبع گرداننده ی این فضا ها استفاده کند.
پروژه حاضر در نظر دارد با توجه به اصول معماری پایدار و تکنولوژی روز به طراحی مجموعه تجاری تفریحی بپردازد که کارکرد آن بصورت فرامنطقه ای باشد و بتواند نیاز های شهروندان ، میهمانها و گردشگران را مرتفع سازد و از پتانسیلهای گردشگری بهعنوان کاتالیزوری کارآمد برای بازسازی و توسعه اقتصادی و اجتماعی استفاده نماید. گردشگری بهعنوان بزرگترین صنعت خدماتی دنیا، نقش و جایگاه ویژهای در توسعه مناطق جغرافیایی، رونق اقتصادی ، فضاهای شهری و افزایش تعاملات اجتماعی دارد.
