بخشی از مقاله
چکیده:
امروزه ضرورت شناخت مولفههای تاثیر گذار بر کیفیت فضاهای زندگی به منظور پاسخگویی به نیازهای انسان در راستای ارتقای حضور و سطح تعاملات اجتماعی آنها،بیش از پیش مهم جلوه می نماید. این پژوهش به ارتباط میان طبیعت و معماری در خانه میپردازد. چارچوب نظری این تحقیق، نقش و جایگاه طبیعت در معماری خانهها، به روشهای همزیستی ساختمان خانه و طبیعت از طریق پاسخگویی به شرایط منطقه و تأثیرات آن بر ساکنین ازلحاظ روحی و روانی است.
چارچوب نظری این تحقیق مبتنی بر پژوهش استدلال منطقی است. این پژوهش به این نتیجه دستیافته است که عوامل طبیعی در معماری خانههای امروزی کمتر موردتوجه قرارگرفته است. بهعبارتدیگر سازگاری ساختههای بشری با عوامل طبیعت و نیازهای ذاتی انسان، بهگونهای که باعث ایجاد فضایی مناسب به لحاظ روانشناختی و زیباییشناسی در طراحی خانه شود تا بتواند جوابگوی نیازهای روحی و روانی ساکنان باشد دیده نمیشود. برخلاف خانههای امروزی در این پژوهش ارتباط تنگاتنگ و متقابل طبیعت و معماری است و از طرفی بیشتر از فرم، باید به دنبال معنا بود و اصولی را که متضمن رشد، تکامل و زندگی ارگانیزمها در محیط است، جستجو نمود و حضور روح طبیعت در معماری است که به ارتقاء و تجلی آن خواهد انجامید.
مقدمه
ساختن برای بشر یک نیاز و ضرورت است شاید اولین نیازی که انسان اولیه در خود احساس کرد، سرپناه بود. بشر در طول تاریخ از هنگامیکه سرپناه، مسکن، محیطزیست، محل کار یا هر نوع فضایی را ساخته و مورد بهرهبرداری قرار داده، همیشه عوامل طبیعی در این ساختار یک اصل مهم و اساسی برای او بودهاند. که نهتنها با محیط طبیعی سر ناسازگاری و جنگ ندارد بلکه در عین زیبایی و کارآمدی با آن کمال هماهنگی و موازنه را دارند. خانه نیز بهعنوان یک سرپناه علاوه بر تأمین نیازهای اولیه باید به نیازهای روحی و روانی کاربران - شوق، شادی، لذت و.... - توجه کند.
ارضای این نیازها از طریق پیوند با طبیعت قابل حصول است.طبیعت و آثار طبیعت در طول تاریخ همیشه منبع الهام و سرمشق خلاقیتهای انسان بوده است."انسان همواره با طبیعت در ارتباط است. بشر از زمانی که سرپناه، مسکن، محیطزیست و... را ساخت و مورد بهرهبرداری قرارداد همیشه به عوامل موجود در طبیعت توجه داشته است و طبیعت را بهعنوان یکطرف مهم و اساسی در نقشهها و طرحهایش مورداستفاده قرار داده است." - نصر،" - 1380 بازگشت به طبیعت و همراه شدن با آن اجتنابناپذیر بوده است."
"از بررسی تاریخ معماری اخیر و محصولات آن درمییابیم که دشواری بزرگ معماری و شهرسازی رایج، کهغالباً به فضاهای فاقد روح زندگی منجر شده، توجه بیشازحد به ظرف و غفلت از مظروف. ظرفی به نام بنا برای مظروف »زندگی انسان.«گویا معماری امروزه از این نکته غافل شده است. که علت وجودی ظرف جای دادن مظروف به بهترین نحو است. و ظرفی به ظاهر زیبا و حتی معنادار که جای مناسبی برای مظروف نباشد و در ساختنشان به خصوصیات و مقتضیات مظروف توجه نکرده باشند، ظرف، یا دستکم ظرفی خوب، نیست. برای ساختن ظرفی خوب باید مظروفان را بهدرستی شناخت.
بهعلاوه همه دغدغه خاطر سفارشدهنده ظرف مهیاکردن وصفی مطلوبتر برای زندگی بهتر است. طبیعت به ما میآموزد که زیبایی یعنی مطابقت کامل ظرف و مظروف؛ و هر ظرفی به نسبتی که به این تطابق نائل آمد، یعنی به میزانی که در »آنچه هست«، »آنچه باید باشد« قرابت بیشتری برقرار کرد، زیباتر است. اگر معماری ظرف زندگی انسان باشد، پس نیل به معماری خوب مستلزم شناخت خصوصیات مظروفان، یعنی معیارهای زندگی بهینه است. اما آنچه معماری را از پدید آوردن فضاهایی درخور زندگی کامل انسانی، یعنی فضاهای زنده و سعادتبخش، ناتوان ساخت، اکتفا به وجهی از زندگی انسان، یعنی کارکردهای مادی و جسمانی بود. بنابراین، منظور ما از شناخت زندگی شناخت در همه حوزههای جسمانی و روانی و روحانی است
لذا در این تحقیق تلاش بر آن است که علاوه بر کارکردهای مادی و جسمانی به سازگاری با عوامل طبیعت و نیازهای ذاتی انسان، بهگونهای که باعث ایجاد فضایی مناسب به لحاظ روانشناختی و زیباییشناسی در طراحی خانه شود، تا بتواند جوابگوی نیازهای روحی و روانی ساکنان باشد.هدف از باغ شهر، علاوه بر پیوند با طبیعت، عدالت و کیفیت اجتماعی و ترکیب جذابیتهای زندگی شهری با امکان دسترسی به طبیعت و شیوه زندگی سالمتر است.باغ شهر مکانی سالم و زیبا با امکان کار برای همه که محیط مناسبی برای تشکیل خانواده سالم محسوب میشود. محیطی اجتماعی که با به ثمر رساندن مسئولیتهای شهروندی بهترین استعدادهای انسانی را فعلیت میبخشد و امکان تکامل آگاهی و همکاری اجتماعی را محقق میسازد.
-1 روش انجام تحقیق
با توجه به انواع تحقیق ازجمله تحقیق بنیادی-نظری، کاربردی و علمی، تحقیق حاضر از نوع بنیادی نظری است که با توجه به استفاده از نتایج تحقیقات بنیادی بهمنظور بهبود و به کمال رساندن رفتارها، ابزارها، وسایل، تولیدات، ساختارها و الگوهای مورداستفاده جوامع انسانی تحقیقات بنیادین انجام میشود. این تحقیق مبتنی بر پژوهش استدلال منطقی است. که اطلاعات موردنیاز از شیوههای کتابخانهای، میدانی و فیشبرداری از منابع و استخراج مطالب لازم گرداوری شده است.
