بخشی از مقاله
چکیده
افزایش سرانه فضاي سبز در کلانشهر اهواز یکی از راهکارهاي مقابله با آلودگی براي تامین سلامت عمومی شهروندان به حساب می آید. منتها نبود برنامه مدیریت استراتژیک، تحقق آن را ناممکن نموده است. به کارگیري روش تحلیلی SWOT می تواند تدوین راهبردهاي منطقی مبتنی بر واقعیت هاي موجود را فرآهم آورد. در این تحقیق 13 و 15 عامل خارجی و داخلی شناسایی شد که در نتیجه آنها به ترتیب 4، 4، 3، و 4 استراتژي تهاجمی، محافظه کارانه، تدافعی و رقابتی تدوین گردید. در نهایت پیشنهاداتی از جمله تجایگزینی روش آبیاري سنتی با روش هاي مدرن، جداسازي شبکه آبرسانی و به کارگیري گیاهان مقاوم براي توسعه و حفاظت از فضاي سبز در شرایط سخت کم آبی آینده داده شدند.
-1 مقدمه
اقلیم کره زمین در طول تاریخ همواره در حال تغییر بوده، با شروع انقلاب صنعتی نقش بشر در تغییرات اقلیمی افزایش پیدا کرد. این امر به طور عمده افزایش مصرف سوخت هاي فصیلی، شهرنشینی، جنگل زدایی و بیابان زایی می باشد. تغییر جنگل ها و مراتع به اراضی کشاورزي امروزه به یکی از نگرانی هاي قابل توجه در سطح دنیا در زمینه تخریب محیط زیست و تغییر اقلیم جهانی تبدیل شده است - خلیلی اقدام و همکاران، . - 142 :1388 این پدیده ناشی از تغییراتی است که در فرایندهاي اتمسفري رخ داده و باعث گرم شدن هواي کره زمین شده و آثار و پیامدهاي مهمی در چرخه حیات، به ویژه هیدرولوژي به جا گذاشته است.
یکی از آثار مهم این پدیده، تغییر در منابع و مصارف آب کشاورزي است - علیجانی و همکاران، . - 42 :1389 مدیریت استراتژیک عبارت است از فرآیند تضمین دست یابی سازمان به فواید ناشی از به کارگیري استراتژي هاي سازمانی مناسب، همچنین هنر و علم فرمول بندي، اجرا و ارزیابی تصمیمات چند بعدي با تأکید بر یکپارچه سازي عوامل مدیریت، بازاریابی، امور مالی، تولید و خدمات و غیره می باشد. استراتژي یک برنامه نیست بلکه یک طرز نگرش است که اساس آن بر تشخیص فرصت هاي اصلی و محقق ساختن منافع نهفته در آن قرار دارد - ملکی . - 160 : 1388 یکی از اصول حرکت به سوي توسعه پایدار توجه خاص به محیط زیست است. جامعه اگر خواهان توسعه اي پایدار است در وهله نخست می بایست شناختی کامل از محیط زیست و منابع طبیعی خود به دست آورد و دوم با برنامه ریزي دقیق و راهبردي در حفظ آن بکوشد - گلشیري اصفهانی . - 75 :1389 در خشک و نیمه خشک، کمود آب عامل عمده محدود کننده توسعه کشاورزي، صنعتی و گردشگري است.
در مناطق شهري براي امکان زیستن جمعیت هاي انبوه و متراکم ساکن، فضاي سبز کافی هم نیاز است که کمبود آب یکی از چالش هاي اساسسی توسعه فضاي سبز می باشد. آنچه که در این زمینه به عنوان رفع بخشی از مشکل قابل تعمق است، وجود رواناب هاي حاصل از اغلب بارندگی ها است که از سطوح سخت مثل خیابان ها و پشت بام ها جاري و نهایتاً در مسیر پس از آلوده شدن از دسترس به صورت رواناب و سیلاب خارج می شود - توکلی و همکاران . - 2 :1388
-2 روش کار
این پژوهش به لحاظ نوع هدف، کاربردي و از لحاظ نوع روش توصیفی- تحلیلی است. به منظور ارائه مدل مدیریتی براي تدوین استراتژي زست محیطی فضاي سبز کلانشهر اهواز، اطلاعات مورد نیاز در مرحله اول به صورت کتابخانه اي جمع آوري گردید. استفاده از سایت هاي اینترنتی مرتبط، مقالات ، نشریات، کنفرانس ها و همایش هایی با موضوعات مرتبط مدیریتی از جمله مراجع مورد استفاده به منظور جمع آوري اطلاعات و ادبیات تحقیق می باشد.
-1-2 منطقه مورد مطالعه
مساحت شهر اهواز 220 کیلومتر مربع می باشد. اقلیم آن، براساس طبقه بندي دومارتین که متکی به دو متغیر میانگین بارندگی و میانگین دما است، در گروه اقلیم خشک قرار دارد. شایان ذکر است اقلیم خشک براي مناطقی به کار می رود که میزان ریزش هاي جوي درآنجا کمتر از 250 میلی متر در سال باشد و یا میزان تبخیر و تعرق پتانسیل بیش از بارش باشد. کلان شهر اهواز داراي جمعیتی بیش از یک میلیون نفر است. مهمترین ویژگیهاي اقلیمی آن شامل: بارندگی کم، تبخیر زیاد، مدت طولانی گرما، گرماي شدید در تابستان و هواي ملایم و معتدل در زمستان میباشند.
در خوزستان چند سالی است پدیده ریزگردها و اثرات مخرب آن صدمات جبران ناپذیري به سلامت عمومی شهروندان همچنین محیط زیست وارد نموده است. با توجه به بروز این پدیده و همچنین درجه حرارت بالا، لزوم توسعه هر چه بیشتر فضاي سبز شهري از لحاظ کمی و کیفی که سبب تلطیف روحیه شهروندان و محیط زیست شهري می شود بیش از پیش مورد اهمیت قرار می گیرد. بر اساس برنامه پنج ساله توسعه، شهرداري هاي کلانشهرها موظفند سالیانه یک متر مربع به سرانه فضاي سبز شهري بیفزایند.
