بخشی از مقاله
چکیده
در توسعه پایدار روستایی، منابع انسانی از اهمیت بسزایی برخوردار است. از آموزش کشاورزي به عنوان یک سرمایه گذاري پر بازده در فرایند توسعه پایدار روستایی یاد میشود زیرا رفتار روستاییان را در راستاي مؤلفههاي پایداري سوق میدهد. این امر زمانی تحقق می یابد که محتواي برنامههاي آموزش کشاورزي متناسب با ابعاد توسعه پایدار روستایی باشد زمانی که نیازها براي رسیدن به توسعه پایدار بیشتر میشود نقش آموزش در زمینه کشاورزي در آماده کردن کشاورزان، محققان، محصلان و کارمندان ترویج پر رنگتر است.
بنابراین توجه به آموزش کشاورزي و پرداختن به آن می تواند راهگشاي بسیاري از موانع و مشکلات ادراکی کشاورزان به عنوان متولیان توسعه جهت پیشروي به سمت توسعه پایدار روستایی باشد. لذا این مطالعه به روش مروري، ضمن بیان مفهوم و ماهیت توسعه پایدار روستایی، اهداف آن و اصول مربوطه، به بررسی رسالت آموزش کشاورزي در توسعه پایدار روستایی و برخی چالشهاي آموزش کشاورزي براي دستیابی به توسعه پایدار روستایی پرداخته است.
مقدمه
یکی از مباحث مهم در قرن 21، تغییرات، سازشها و انطباقهاي آموزش کشاورزي در راستاي بهبود امنیت غذایی و پایداري کشاورزي و توسعه روستایی است. متاسفانه آموزش منابع انسانی در زمینه کشاورزي عمدتا اولویتی در برنامه هاي توسعه محسوب نمیشود. در زمینه توسعه پایدار روستایی، توسعه منابع انسانی از اهمیت به سزایی برخوردار است از اینرو آموزش یک سرمایه گذاري پر بازده در فرایند توسعه پایدار روستایی می باشد ولی این امر زمانی تحقق می یابد که آموزش متناسب با نیاز واقعی مخاطبان باشد.
"توسعه پایدار"، انسان محور است و با توجه به گستردگی مباحث و قابلیت هاي بسیار آن به سرعت به مهمترین مناظره کنونی و نیز یکی از مهمترین چالش هاي دهه هاي اخیر تبدیل شده است. در توسعه پایدار روستایی، "انسان" محور توسعه در روستا و سزاوار بهداشت، امنیت، فرهنگ، آموزش، دانش و توسعه ارتباطات و اطلاعات است. یک مطالعه در کانادا نشان داد که فقدان اطلاعات بطور عمده سد راه توسعه آموزش پایدار روستایی است.
هنوز هم منابع اطلاعاتی سنتی مهمترین منیع براي کشاورزان است بنابر این کشاورزان قادر نیستند اطلاعات مناسبی را تهیه نمایند زیرا تربیت انسانهاي حرفه اي در زمینه کشاورزي بسیار ضعیف است توسعه پایدار روستایی به عنوان یکی از مفاهیم کلیدي برنامه ریزي هاي اقتصادي و مدیریت زیست محیطی در دهه80 میلادي مطرح شد که موجب بروز ایده ها و اظهار نظرهاي متعدد و برانگیختن بحث هاي فراوان شد و در سال 1987،کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه بیانیه اي را پیرامون ضرورت تعیین و شناخت مشکلات جهانی منتشر نمود در سالهاي اخیر نگرانی هاي جهانی در رابطه با اثرات و پیامدهاي مخرب برخی از فعالیت هاي کشاورزي بر محیط زیست و اجتماعات روستایی افزایش یافته است.
با شروع انقلاب صنعتی و پیدایش مواد شیمیایی مصنوعی، ورود سم ها و کودهاي شیمیایی، ضربه مهلکی بر طبیعت وارد آمد. با توجه به این تنگناها و معضلات، توسعه پایدار کشاورزي به منزله جایگزینی براي کشاورزي سنتی و صنعتی معرفی گردید. روش هاي عملی کشاورزي پایدار مبتنی بر تحقیقات علمی است، بصورتی که هر روز تکنیک ها و فنون جدیدي در رابطه با مبارزه بیولوژیک علیه آفات و امراض و علف هاي هرز و حاصلخیزي خاك ها بدون استفاده از مواد شیمیایی کشف می گردد. تحقیق و توسعه کشاورزي در طی چند دهه گذشته به علت نیازهاي متفاوت جمعیت شهري و روستایی و همچنین ظهور فناوري هاي جدید، مورد انتقاد قرار گرفته است. فناوري و علوم کشاورزي هنوز نتوانسته است سیستم هایی را توسعه دهد که علاوه بر پایداري، بهرهوري لازم را داشته باشد. این وضعیت منجر به افزایش گرایش به توسعه کشاورزي پایدار شد.
تعریف توسعه پایدار
کاربرد اصطلاح "توسعه پایدار" و مطرح شدن مفاهیم مرتبط با آن بطور رسمی در محافل و متون توسعه، به زمان تشکیل کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه بر می گردد. این کمیسیون بین المللی در سال 1983 با هدف بررسی جامع شرایط اقتصادي، اجتماعی، فرهنگی، و زیست محیطی در سراسر جهان آغاز به کار کرد نتیجه پژوهش جامع این کمیسیون پس از چهار سال مشارکت تحقیقاتی بین کشورهاي شرکت کننده، در قالب گزارشی موسوم به " گزارش برانتلند" در سال 1987به چاپ رسید.
