بخشی از مقاله
چکیده
در این تحقیق تعداد 100 قطعه مرغ به طور تصادفی از گله مرغان مولد در ایستگاه اصلاح نژاد مرغ بومی مازندران و یک گله تخم گذار صنعتی انتخاب و استخراج DNA به روش نمکی بهینه یافته انجام شد. با استفاده از یک جفت پرایمر اختصاصی قطعه اي به طول 1065 جفت باز از بخش ناظم - پروموتور - ژن PEPCK-C تکثیر و قطعه حاصل از تکثیر PCR با استفاده از آنزیم BsteП مورد هضم قرار گرفت. در جمعیت مرغان بومی مازندران فراوانی آلل - 0/54 - A، آلل - 0/46 - B و دو ژنوتیپ AA و AB با فراوانی هر یک به ترتیب 0/08 و 0/92 برآورد شد.
در جمعیت مرغ تخم گذار صنعتی دو آلل A و B با فراوانی هر یک به ترتیب 0/59 و 0/41 و فراوانی ژنوتیپ هاي AA، AB و BB به ترتیب 0/38، 0/42 و 0/20 محاسبه شد. نتایج نشان میدهد که به دلیل چند شکل بودن این جایگاه و از طرفی نقش کلیدي این ژن در چرخه متابولیسم انرژي میتواند به عنوان یک جایگاه مارکري موثر در مطالعات مرتبط به صفات تولیدي و تولید مثلی در طیور مورد استفاده قرار گیرد.
مقدمه
اصلاح دامعمدتاً با مجموع اثرات همه ژن ها که موجب تنوع در صفات می شوند در ارتباط می باشد. برآورد کامل جایگاه هاي ژنی کنترل کننده صفات کمی - QTL - از روي خصوصیات فردي ژن هاي کوچک اثر شامل وفور ژنی، بزرگی اثر ژن و چگونگی عمل ژنها محاسبه می شود . - 7 - شناسایی QTL ها در اصلاح دام می تواند موجب افزایش دقت انتخاب و کاهش فاصله نسل شود. شواهد متعددي از ارتباط بین چند شکلی DNA در ژنهاي کاندید و صفات کمی در بین گونههاي مختلف دام و طیور گزارش شده است 2 - ، . - 4
آنزیم فسفوانول پیروات کربوکسی کیناز یکی از مهمترین آنزیم هاي چرخه نوسازي گلوکز - گلوکونئوژنز - بوده که در هنگام کمبود گلوکز در سلول این چرخه فعال شده و گلوکز مورد نیاز براي تولید ATP را تأمین می کند . - 1 - در مسیر گلیکولیز، عکس مسیر گلوکونئوژنز، تعدادي از واکنش ها یک طرفه و غیر تعادلی می باشند که در چرخه گلوکونئوژنز، مسیرهاي فرعی براي این واکنش ها به وجود آمده اند. یکی از این مسیرها تبدیل اگزالو استات به فسفوانول پیروات می باشد.
این واکنش یک طرفه بوده و واکنش نوسازي آن به صورت برگشتی از مسیر عکس گلیکولیز امکان پذیر نیست . این تبدیل توسط آنزیم فسفوانول پیروات کربوکسی کیناز انجام می گیرد و عدم وجود این آنزیم سبب توقف ساخت گلوکز مورد نیاز سلول هاي بدن می شود . - 1 - سطح فعالیت نوع سیتوپلاسمی این آنزیم توسط اثر هورمون هایی از قبیل گلوکاگون، انسولین و گلوکورتیکوئیدها که روي نسخه برداري این ژن اثر دارد، تنظیم می شود . - 3 -
مواد و روش ها
در این تحقیق به طور تصادفی تعداد 100 قطعه مرغ از ایستگاه اصلاح نژاد مرغ بومی مازندران و تخم گذار صنعتی انتخاب و خون گیري از طریق ورید زیر بال انجام شد. استخراج DNA به روش نمکی بهینه یافته و تکثیر ژن مورد نظر با استفاده از یک جفت آغازگر اختصاصی انجام گرفت. جهت تعیین چند شکلی ژن مورد نظر در این آزمایش از تکنیک PCR-RFLP و براي جداسازي آلل هاي مختلف از آنزیم اختصاصی BstEII استفاده شد. حضور محل برش این آنزیم در موقعیت -664 جفت بازي در جایگاه پروموتور این ژن سبب تولید دو قطعه 320 و 745 جفت بازي - آلل - A، در حالی که عدم حضور این سایت فقط یک قطعه 1065 جفت بازي - آلل - B را ایجاد می نماید . - 8 - پس از رنگ آمیزي باندها رویت و فراوانی ژنوتیپ ها با شمارش مستقیم باندها از روي ژل انجام گرفت.
نتایج و بحث
مقایسه باندهاي موجود در نمونه هاي هضم شده توسط این آنزیم در هر دو سویه مرغان بومی و تخم گذار تجاري در این مطالعه چند شکل بوده که با نتایج تحقیق پارسانژاد و همکاران - 2002 - مطابقت داشت . - 5 - در جمعیت مرغان بومی مازندران بیشترین فراوانی آللی مربوط به آلل A و بیشترین فراوانی ژنوتیپی مربوط به ژنوتیپ AB بود - جدول . - 1 ژنوتیپ BB در این جمعیت مشاهده نشد. اما در نمونه هاي سویه تجاري هر سه ژنوتیپ مشاهده به طوریکه بالاترین فراوانی مربوط به ژنوتیپ AB - 0/42 - و کمترین فراوانی مربوط به ژنوتیپ - 0/2 - BB بوده است.
در تحقیقات مختلف نشان داده شد که در ژن PEPCK-C چند شکلی وجود دارد و آلل هاي متفاوتی از این ژن وجود دارند که دراکثر آزمایشات این آلل ها - کلاس هاي هاپلوتایپ - ، توسط روش RFLP تعیین شده اند. گزارش شده است که بین 2 ژن PEPCK-C و PEPCK-M اثر متقابل وجود دارد به طوریکه این دوژن توأماًدر بروز فنوتیپ و صفات مختلف تولیدي طیور دخالت دارند. گزارش شده است که ژن PEPCK-C در بهبود صفات تولیدي طیور نظیر ضریب تبدیل غذایی و میزان تخم مرغ تولیدي موثر است . - 6 - با توجه به چند شکل بودن این جایگاه می توان در مطالعات مرتبط به اثر چند شکلی هاي آللی این نشانگر بر صفات تولیدي و تولید مثلی بهره جست.
