بخشی از مقاله
چکیده
استان اصفهان به لحاظ موقعیت طبیعی و تاریخی خویش دارای غارهای جالب توجهی است. حدود 40 غار دیدنی در روستاها و یا شهرستانهای اطراف اصفهان وجود دارد. مهمترین و زیباترین غارهای هدف گردشگری در استان اصفهان شامل غار نیاسر - کاشان - ، غار افوس - بوئین میاندشت - ، غار بابا جابر - دلیجان - ، غار اَرازه - چاه ارازه - - مورچه خورت - ، غار اژدها - نائین - ، غار افغان - مبارکه - ، غار پلنگ - سمیرم - ، غارهای حسنآباد قلعه بزی - مبارکه - ، غار پریان - روستای سه - ، غار پری هول - ابیانه - ، غار خاصه تراش - حبیبآباد برخوار - ، غار دنگِزلو - سمیرم - ، غار شاه شکر - سمیرم - ، غار شاه قنداب - قندآب - - شهرضا - ، غار فریدون - نیک آباد - ، غار قهرمان - خمینی شهر - ، غار کلهرود - چاه وزمه - - مورچه خورت - ، غار گوگان - فریدونشهر - ، غار یخ - یخ دنا - - سمیرم - و غار هیکل - خوانسار - هستند.
کلید واژه ها: - غار، ژئوتوریسم، ژئومورفولوژی، استالاکتیت، استالاگمیت، آهک -
مقدمه
ژئوتوریسم - گردشگری زمین شناسی - بازدید و بهره برداری از جاذبه های جغرافیایی بدون لطمه زدن به طبیعت، دامنه وسیعی را در بر می گیرد. بازدید از جاذبه های جغرافیایی که یکی از مهم ترین آن ها جاذبه های ژئومورفولوژی - علمی که به توضیح اشکال ناهمواری های زمین می پردازد - و زمین شناسی است، امروزه شاخه های ژئوتوریسم را تشکیل می دهند.استان اصفهان از جاذبه های طبیعی کویری، کوهستانی و رودخانه ای برخوردار است و از لحاظ جغرافیایی از مناطق با اهمیت ایران به شمار می آید.
با توجه به گسترش و توسعه گردشگری زمین شناسی و به سبب ویژگی های خاص و موقعیت زمین شناسی استان اصفهان، ژئوتوریسم این ناحیه می تواند یکی از شاخه های گردشگری این منطقه به شمار آید. به دلیل وسعت و پراکندگی جاذبه های طبیعی گردشگری در استان اصفهان، آمار دقیقی از میزان گردشگران زمین شناسی - ژئوتوریست ها - در دست نیست.استان اصفهان علاوه بر جاذبه های کویری و دشت ها، به لحاظ موقعیت طبیعی و تاریخی خویش دارای غارها و قله های جالب توجهی است که می توانند برای دوست داران ورزش های کوهستانی جذاب و دیدنی باشند.
غارها یکی از جاذبه های طبیعی بی نظیر برای گردشگری هستند که برخی از آن ها هنوز هم برای اکثر هموطنان ناشناخته است و تنها تعداد اندکی شانس دیدار از این جاذبهها را داشته اند. در محدوده استان اصفهان، غارهای طبیعی و تاریخی در خور توجهی وجود دارد که مهم ترین آن ها غار نیاسر در کاشان، غار آهکی کلهرود، غار آهکی علویجه، غار قهرمان، ارازه، افوس، افغان، باباجابر، پریان، پری هول، پلنگ، دنگزلو، یخ، گوگان، خاصه تراش، شاه شکر، کوکولو و نیز غار شاه قنداب هستند.
بحث
غارهای مهم جهان، حفرههایی هستند که به طور معمول بر اثر حل شدن سنگها با آب و ذوب شدن یخها ایجاد میشود. بزرگترین و شگفت انگیزترین غارها در سنگهای آهکی بوجود آمدهاند. بعضی غارها، فقط یک حفره کوچک هستند که فقط یک نفر میتواند وارد آن شود. برخی دیگر، گذرگاهها و اتاقکهای تو در تو دارند. به تمام سنگهایی که بعد از تشکیل فضای غار بر اثر چکیدن آبهای فرورو در کف و دیوارههای غار بوجود میآید، غارسنگ میگویند که معروفترین آنها چکنده - استالاکتیت - و چکیده - استالاگمیت - هستند. حدود 40 غار دیدنی در روستاها و یا شهرستان های اطراف اصفهان وجود دارد.
غار نیاسر - کاشان -
غار نیاسر در روستای نیاسر در 30 کیلومتری غرب شهر کاشان قرار دارد و به غار سوراخ ویس، غار ویس یا غار رئیس نیز شهرت دارد این غار دارای ساختمانی پیچیده و تو در تو و شامل کانالهای دستکند و تعدادی چاه است. عمق چاههای غار نیاسر از 2 تا 10 متر متغیر است. این غار درون سکویی وسیع و مسطح به نام تالار ساخته شده است. آثاری همچون ظروف سفالی و سکه از دوران پس از اسلام در این غار به دست آمده که بیشتر مربوط به دوران سلجوقیان و ایلخانان است و به طور حتم کاربرد این غار در دوران پس از اسلام بیشتر به عنوان پناهگاه و اهداف نظامی بوده است.
این غار در حدود 1800 تا 2000 سال قبل در کوه کرکس و بر فراز تپه های آهکی مشرف بر نیاسر کاشان و احتمالا با مقاصد آیینی و مذهبی به صورت تونل سنگی و پر پیچ و خم با ابزار ابتدایی کنده شده است. غار نیاسر شامل مجموعه زیرزمینی و پیچیده ای است که از راهروهای تنگ و طولانی و اتاق ها و چاه های متعددی تشکیل شده است. غار نیاسر در سه طبقه و با حفر چاه های متعددی کنده شده است. غار نیاسر در ادوار گوناگون موارد استفاده نظامی و دفاعی داشته و چاه های آن برای اشخاص ناآشنا بسیار خطرناک و مهلک است.
غار افوس - بوئین میاندشت -
غار افوس در دامنه یکی از درههای رشته کوه قبله کوه در غرب روستای افوس واقع شده است. دهانه غار از دو چاه دوقلو تشکیل شده که یکی از آنها بعد از حدود 6 متر، به چاه بزرگ میپیوندد. چاه بزرگ تا عمق 12 متر ادامه مییابد و به تالاری به مساحت 30 مترمربع میرسد. در اطراف تالار، غارسنگهای شیری رنگ و ضخیم دیده میشود. در انتهای غار چاه دوم قرار دارد. به فاصله حدود 500 متر و دو دره بعد از چاه، در جهت قله قبله کوه، چاهی دیگر وجود دارد.
