بخشی از مقاله
چکيده :
کمبود فضای آموزشی ، خصوصاً در مراکز پر جمعيت شهری به شدت احساس می شود . با توجه به اين امر مهم بر آن شديم تا تعداد مدارس کشور را از سال تحصيلی 1357- 1356 را ( بدون تفکيک سه مقطع ابتدايی ، راهنمايی ، متوسطه ) مورد بررسی قرار دهيم . بدين منظور از داده های کتاب "نمای رشد اقتصادی و اجتماعی ايران " ( مطالعة داده های از پيش تهيه شده ) استفاده کرديم و با توجه به جدول زير ، به اين نتيجه رسيديم که تعداد واحد های آموزشی ( آموزشگاه ها ) به علت گسترش آموزش و پرورش به نقاط دور دست کشور ، خصوصاً مناطق روستايی ، در فاصله های سالهای 57-56 تا 74-73 به شدت افزايش يافته است .
درصد افزايش سال تحصيلی 74-73 سال تحصيلی57-56 مدارس
56 61889 39646 ابتدايی
441 22651 5142 راهنمايی
389 9063 2332 دبيرستان و متوسطه
مقدمه :
از روزگار انسان های غار نشين تا به حال، آدمی هميشه آنچه را که می دانسته است ، به کودکان و جوانان خود آموخته است . اگر اين انتقال دانش و تجربه صورت نمی گرفت ، هيچ کودکی امکان زنده ماندن پيدا نمی کرد . زيرا هيچ کودکی نمی توانست بفهمد که کدام جانور خطرناک است و کدام گياه خوردنی است و يا برای گرم کردن خود چگونه باطد آتش روشن کند ؟ بعر از گذست صدها سال ، آدمی طرز نوشتن دانسته هايش را ياد گرفت و به اين ترتيب توانست اطلاعات بيشتری را ذخيره کند و به فـرزندان و نوه هايش بسپارد .پس از اختراع خط و الفبا ، مدرسه ها نيز آغاز به کار کردند . نخستين مـدرسه ای که در تـاريخ به آنـها اشـاره شده است ، در حـدود سـه يا چـهار هـزار سال قبل در مصر و بين النهرين شروع به کار نمودند .
به اين ترتيب ، مدرسه ها را به اين منظور ساختند که اطلاعات و دانش بزرگترها به کوچکترها منتقل شود و آنها با به کار بستن اين دانسته ها بتوانند برای زندگی در جهان آينده آماده شوند اما استخوان بندی اجتماعات بشری در روزگاران گذشته طوری بود که استفاده از مدرسه و آموختن سواد را برای همة کودکان و نوجوانان امکان پذير نمی ساخت . مثلاً در مصر جوانانی که می خواستند کاهن يا مأمور دولت يا معمار يا پزشک شوند ، می توانستند به مرحلة تحصيلات
عالی قدم بگذارند . ليکن فقط تعداد اندکی از جوان ها بودند که موفق می شدند صاحب اين تحصيلات شوند . ساکنان سرزمين فلسطين نيز سنتی طولانی در آموزش و پرورش و آموختن سواد داشتند . وقتی فلسـطيني ها به صـورت يک ملت مـستقل می زيستند ، پدر هر خانواده تاريخ ملت خويش ، قوانين و مذهب سرزمينش را به فرزندانش می آموخت . بعدها که سرزمين فلسطين به اشغال بيگانگان در آمد ، آنها کوشيدند جلوی نابود شدن سنت ها و اعتقاداتشان را بگيرند . در مـحيط زنـدگی آنـها مـدرسه هايی شکل گرفت که به هر کسی ( چه فقير و چه ني ) زبان و دين و تاريخ فلسطين و اقوام باستانی آن آموزش داده
می شد . امروزه با توجه به رشد جمعيت ، کمبود فضای آموزشی به شدت احساس می شود . هم چنين با توجه به توزيع نامتعادل جمعيت و ساخت سنی جوان در کشور و نيز با اهميت با اين امر که 42% جمعيت کشور را جمعيت کمتر از هجده سال تشکيل می دهد تأمين نيازهای نوجوانان و جوانان به خصوص ايجاد فضاهای آموزشی ، اهميت زيادی دارد .
با توجه به اين عوامل ، تعداد مدارس کشور را از سال تحصيلی 1357-1356 تا 1374-1373 را مورد بررسی قرار داديم . اين بررسی در 6 فصل با عناوين نمودارها و تحليل داده ها ، شاخص های مرکزی شاخص های پراکندگی و... ، با استفاده از داده های کتاب " نمای رشد افتصادی و اجتماعی ايران " انجام شده است .
فصل اول : کليات
موضوع : تعداد مدارس کشور از سال تحصيلی 1357-1356 تا 1374-1376
جامعه : کل کشور
نمونه : اين بررسی به صورت سرشماری بوده و لذا دارای نمونه نيست .
متغير : تعداد مدارس کشور
نوع متغير : کمی پيوسته
روش جمع آوری داده ها : مطالعة داده های از پيش تهيه شده
داده ها ( به ترتيب از سال تحصيلی 57-56 تا 74-73 ) :
48000 – 50000 – 52000 – 50000 – 55000 – 59000 – 61000 63000 – 67000 – 69000 – 74000 – 75000 – 78000 – 82000 85000 – 88000 – 92000 – 94000
فصل دوم : دسته بندی داده ها و جدول فراوانی
کوچکترين داده (a) : 48000
بزرگترين داده (b) : 94000
دامنة تغييرات (R) : 94000 - 48000 = 46000
کل داده ها (n) : 1242000
جدول فراوانی :
شماره دسته ها فراوانی مرکز دسته فراواني تجمعي فراواني نسبي درصدفراواني نسبي
1 57-56 48000 5/56 48000 0/0386 3/86
2 58-57 50000 5/57 98000 0/0402 4/02
3 59-58 52000 5/58 150000 0/0418 4/18
4 60-59 50000 5/59 200000 0/0402 4/02
5 61-60 55000 5/60 255000 0/0442 4/42
6 62-62 59000 5/61 314000 0/0475 4/75
7 63-62 61000 5/62 375000 0/0491 4/91
8 64-63 63000 5/63 438000 0/0507 5/07
9 65-64 67000 5/64 505000 0/0539 5/39
10 66-65 69000 5/65 574000 0/0556 5/56
11 67-66 74000 5/66 648000 0/0596 5/96
12 68-67 75000 5/67 723000 0/0604 6/04
13 69-68 78000 5/68 801000 0/0629 6/29
14 70-69 82000 5/69 883000 0/0661 6/61
15 71-70 85000 5/70 968000 0/0685 6/85
16 72-71 88000 5/71 1056000 0/0709 7/09
17 73-72 92000 5/72 1148000 0/0741 7/41
18 74-73 94000 5/73
1242000 0/0757 7/57
فصل سوم : نمودارها و تحليل داده ها
1 )نمودار ميله ای
2) نمودار مستطيلی :
3) نمودار دايره ای :
4 ) نمودار چندبر فراواني :
5 ) نمودار ساقه و برگ :
ساقه برگ
4 8
5 9 5 2 0 0
6 9 7 3 1
7 8 5 4
8 8 5 2
9 4 2
کليد نمودار :
48000 = 8 4
6 ) نمودار جعبه ای :
55000 = چارک اول
82000 = چارک سوم
68000 = ميانه
فصل چهارم : شاخص های مرکزی
داده ها :
48000 – 50000 – 52000 – 50000 – 55000 – 59000 – 61000 63000 – 67000 – 69000 – 74000 – 75000 – 78000 – 82000 85000 – 88000 – 92000 – 94000
1 ) مد :
جامعه دارای يک مد است (50000 = مد)
2 ) ميانه :
68000 = 2 ÷ ( 67000 + 69000 ) = (چارک دوم) ميانه
چارک ها :
چارک اول (Q ) 55000 =
چارک سوم (Q ) 82000 =
3 ) ميانگين :
الف) ميانگين معمولی :
48000 + 50000+52000+50000+55000+59000
+61000+63000+67000+ 69000+74000+75000
+78000+82000+85000+88000+92000+94000 =1242000
1242000 ÷ 18 = 69000
ب) ميانگين تخمينی :
Y = 1000
A =(48000-1000)+(50000-1000)+(52000-1000)+(50000-1000)+
(55000-1000)+(59000-1000)+(61000-1000)+(63000-1000)+
(67000-1000)+(69000-1000)+(74000-1000)+(75000-1000)+
(78000-1000)+(82000-1000)+(85000-1000)+(88000-1000)+
(92000-1000)+(94000-1000) =
A = 47000+49000+51000+49000+54000+58000+60000+
62000+66000+68000+73000+74000+77000+81000+84000+
87000+91000+93000=1224000
A= 1224000÷18=68000 x=1000+68000=69000
ب) ميانگين وزن دار ( وزنی ) :
شماره دسته ها فراواني مرکز دسته مرکز دسته * فراوانی
1 57-56 48000 5/56 2712000
2 58-57 50000 5/57 2875000
3 59-58 52000 5/58 3042000
4 60-59 50000 5/59 2975000
5 61-60 55000 5/60 3327500
6 62-61 59000 5/61 3628500
7 63-62 61000 5/62 3812500
8 64-63 63000 5/63 4000500
9 65-64 67000 5/64 4321500
10 66-65 69000 5/65 4519500
11 67-66 74000 5/66 4921000
12 68-67 75000 5/67 5062500
13 69-68 78000 5/68 5343000
14 70-69 82000 5/69 5699000
15 71-70 85000 5/70 5992500
16 72-71 88000 5/71 6292000
17 73-72 92000 5/72 6670000
18 74-73 94000 5/73 6909000
مجموع 1242000 82103000
X = 82103000÷1242000=66/105
فصل پنجم : شاخص های پراکندگی
1 ) دامنة تغييرات :
R = 94000-48000=46000
2 ) چارک ها و دهک ها :
5/4 = 4 ÷ 18 = چارک
داده ها پس از حذف چارک ها :
59000-61000-63000-67000-69000-74000-75000-78000
= دهک 18 ÷ 10 = 1/8 2
داده ها پس از حذف دهک ها :
52000-50000-55000-59000-61000-63000-67000-69000-74000-75000-78000-82000-85000-88000
3 ) واريانس :
الف ) روش اول
=
=
الف ) روش دوم
21855555/6
4 ) انحراف معيار :
62/14783
5 ) ضريب تغييرات :
CV= 0/214
فصل ششم : نتيجه گيری
از اين درس نتيجه گرفتيم که تعداد واحدهای آموزشی ، به علت گسترش آموزش و پرورش به نقاط دور دست کشور ، خصوصا مناطق روستائي ، در فاصله سالهای تحصيلي 57-56 تا 74-73 به شدت افزايش يافته است .
پيشنهاد :
با اين وجود کمبود فضای آموزشی ، خصوصا در مراکز پر جمعيت شهری به شدت احساس می شود . پشتيبانی عموم مردم از دائر نمودن فضاهای آموزشی ، ضروری و مهم می باشد و افراد خيری که بتوانند ملک خود را در راستای خدمات آموزشی و فرهنگی به کار گيرند ، يقينا از اجر و پاداش خداوند منان برخوردار خواهند شد .
منابع :
کتاب نمای رشد اقتصادی و اجتماعی ايران – مرکز مطالعه پيشرفت های ايران
به من بگو چرا و چگونه – ترجمه سعيد درودی –چرا مدرسه ساخته شد ؟ - ص 560
