بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
این بخش شامل پنج مقاله است :
درمقاله اول الگوهای ارزشیابی برنامه درسی معرفی می شود و تنوع دیدگاهها در این زمینه که در مقایسه با پژوهش قدمت بیشتری دارد به خوانندگان معرفی می شودمقاله دوم این بخش نوشتار کوتاهی است از روشهای پژو هش در برنامه درسی که مروری مختصر بر سنتهای روش شناختی در قلمرو تعلیم و تربیت و برنامه درسی داردو موضوع کم رنگ شدن سلطه بلا منازع روشهای کمی-علمی در قرن بیستم
سومین مقاله با عنوان نقادی و خبرگی آموزشی یکی از راهبردهای پژو هشی ارزشیابی کیفی در حوزه برنامه درسی معرفی می شود راهبرد نقادی و خبرگی آموزشی را الیوت آیزنر یکی از چهره های صاحب نام و دگر اندیش حوزه تعلیم وتربیت و برنامه درسی آمریکا تدوین کرده است وی اجمالا معتقد است که یکی از رویکرد های غیر اثبات گرایانه در پژوهش و ارزشیابی از برنامه درسی و به طور کلی نظام آموزشی – رویکردی است که از اصول و روشهای حاکم در عرصه هنر و زیبایی شناسی یا نقد هنری الهام گرفته
مقاله چهارم با عنوان گرایشهای انسان گرایانه در قلمرو برنامه درسی عرضه شده و به طرح انتقادهایی از نظر سطحی و غیر کار شناختی بودن انتقادهای وارد شده به نظام آموزشی آمریکا و هر نظام آموزشی دیگر پرداخته و اشکال اصلی را در نگاه کمی یا اتکای انحصاری به شاخصهای کمی در ارزیابی توفیقات و ناکامیهای آن جستجو می کند
اسلاید 2 :
تمامی الگوهای ارزشیابی در بر گیرنده سه جزء زیر باشند
الف)مسائل مر بوط به روش شناسی که باید استفاده شود.
ب) شیوه ای که در آن قرار است داده ها قضاوت شود.
ج) میزان تمرکز ارزشیابی بر مصرف کننده.
1- ارزشیابی محصول برنامه درسی
برملاکهای برونی ازپیش تعیین شده و یا اطلاعات حاصل از نتایج اجرای میدانی برنامه یا هردوی آنها مبتنی استبه آن نوع ارزشیابی اشاره می کند که بر محصولاتی نظیر
درسهای درنظر گرفته شدهدر برنامه
فهرست رئوس مطالب
کتابهای درسی متمرکز است
تامیر(1985) بیان می کند ارزشیابی محصول برنامه درسی در مراکز و نهادهای مختلفی انجام می شود که آنها را به شرح زیر طبقه بندی نموده است.
الف) برنامه درسی مدرسه محور.
ب)تدوین توسط سازمانهای ملی مطالعه برنامه درسی
ج) تدوین در قالب مراکز برنامه ریزی درسی محلی
د) تدوین توسط گروههای آموزشی
اسلاید 3 :
1-1- ارزشیابی برمبنای ملاکهای بیرونی
در این نوع برداشت ، ارزشیابی درسی بر مبنای ویژگیهای استخراج شده که توصیف کننده تناسب است کفایت یک محصول برنامه دریس را بررسی می کند
اثر تایلر و دیگران جزء نخستین نمونه های عالی از ارزشیابی محصول برنامه درسی بر اساس ملاکهای از پیش تعیین شده است. روش ارزشیابی تایلر از این ویژگیها بهره می جوید
1- تصریح هدفهای آموزشی که مواد آموزشی بر آن مبتنی است
2- تناسب مواد آموزشی ارائه شده با توجه به مهارتها
3- دانش قبلی
4- سن، نژاد، و زمینه اقتصادی و اجتماعیدانش آموزان مورد نظر
5- کفایت راهنمای معلم برای استفاده در کلاس درس
مک نیل و دیگران(1980) پنج ملاک کلی برای ارزشیابی کیفیت مواد آموزشی خواندن مورد بحث قرار داده اندکه عبارتنداز:
الف)سازگاری با رویکرد درک متون خواندنی
ب)تناسب هدفها
ج)محتوای آموزشی
د) روش آموزشی
و) اعتبار بخشی
اسلاید 4 :
1-2-ارزشیابی برمبنای اطلاعات حاصل از نتایج اجرای میدانی
ارزشیابی محصول برنامه درسی بر مبنای داده های میدانی، می تواند هم به صورت تکوینی – برای شکل دهی یا اصلاح برنامه درسی در حال تدوین
ویا به صورت پایانی اعتبار بخشی برنامه درسی قبل از انتشار آن صورت پذیرد.
2- ارزشیابی از برنامه درسی
این ارزشیابی با ارزشیابی از برنامه درسی در حین اجرا سروکار دارد
الت و آلکین(1985) خاطر نشان ساخته اند که الگوهای ارزشیابی بیشتر تجویزی هستند تا توصیفی یک الگوی توصیفی نظریه ای است کهدر بر گیرنده بیانیه های مستند به شواهد تجربی است و مشتمل بر تعمیمهای است که فعالیتهای ارزشیابی را توصیف، پیش بینی و تشریح می کند .
در عوض الگوهای ارزشیابی دیگر: اینکه کدام یک از فعالیتهای ارزشیابی خوب یا بد، درست یا اشتباه، کافی یا ناکافی، معقول یا نامعقول ، عادلانه یا ناعادلانه هستند تجویز می کنند
نظامهای طبقه بندی الگوها:
1- نظام طبقه بندی هاوس(1978)، ورتن و ساندرز(1987) و آلکین و هاوس(1992).
سه ویژگی اساسی، ویژگیهای منحصر به فرد الگوهای ارزشیابی را مشخص می کند.
الف)- جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها( متدولوژی).
ب) – روشهایی که به وسیله آنها داده ها ارزیابی و قضاوت می شود( ارزشها).
ج)-هدفهای فراهم سازی اطلاعات ارزشیابی( مصارف).
اسلاید 5 :
نظریه های مرتبط با ارزشیابی از برنامه در قالب مجموعه های دیگر نیز تقسیم بندی می شوند که عبارتند از:
1-الگوهاتی روش- محورکه در سه قسمت مد نظر قرار می گیرند. الف) سنجش مبتنی بر پیامد: یکی از قدیمی ترین الگوهای ارزشیابی که به الگوی تایلر معروف است از این سه نوع است
قواعد و رهنمودهای کلی سنجش و پیامد ها که حدود و ثغور فعالیتهای ارزشیابی را معین و تنظیم می کنند عبارتند از:الف) تعیین هدفهای کلی یا عمومی برنامه
ب) طبقه بندی و تعریف هدفهای کلی به صورت رفتاری
ج) شناسایی موقعیتهایی که در آنها تحقق هدفها باید اتفاق بیفتد
د)تدوین یا انتخاب فنون ارزشیابی(آزمونهای استاندارد شده، پرسشنامه و غیره
و) یقین از طریق سنجش و اندازه گیری این امر که هدفها تحقق یافته اند یانه
ب) الگو های مبتنی بر پژوهش و یا روش شناسی کمی : افرادی چون کمپل و استانلی(1963) بر پژو هش آزمایشی یا شبه آزمایشی به عنوان روش مناسب برای ارزشیابی یا پژوهش اجتماعی تاکید ویژه داشتند. فرا اثبات گرایی : در حقیقت از این نوع الگو هاستگرین و مک کلینتوک(1991) خاطر نشان ساخته اند که فرا اثبات گرایان به روش کمی علوم تجربی اهمیت می دهند. کوک (1985) میگوید فرا اثبات گرایی معرف به تخت نشاندن قطعات گذشته –و نه اضمحلال آنها است ورتن و ساندرز رویکردهایی را که متمرکز بر اجرای روشهای پژوهش علوم اجتماعی و کنترل های آماری آزمایشند را انتخاب کردند
ج) الگوهایی که بر روشهای طبیعت گرایانه متمرکزند. نوعا بر داده های حاصل از منابع متعدد متکی است و قائل به احترام به تنوع دیدگاهها ست فهم مبتنی بر درگیر شدن با فرایند را امکان پذیر می سازد تاثیر گذارترین نظریه پرداز این طبقه استیک است
اسلاید 6 :
2- الگوهای مبتنی بر ارزشهاکه خود به چندین زیر مجموعه تقسیم می شود:
الف) ارزش گذاری برمبنای تخصص( تخصص محور): دل مشغولی نظریه پردازان ارزش – محور ، خود ارزشهاست .خبرگی و نقد تربیتی بنیاد و اساس رویکرد آیزنر (1985)بر این اساس است.
دیدگاه دیگر ارزش گذاری تخصص محور در آثار اسکریون(1973، 1983 ارائه شده استکه بر پایه های زیر استوار است :
1) توانایی ارزش گذاری غیر سو گیرانه با استفاده از فنون هدف- آزاد
2) تحصیلات وسیع و ارزشیاب
3) مهارتهای تجربی آماری، آماری و منطقی و حس بر خورداری از دیدگاه و طرز تلقی که از طریق کار آموزی به عنوان فیلسوف علم حاصل می شود
اسلاید 7 :
ب)ارزش گذاری بر مبنای فرایند(فرایند – محور)این رویکرد بر یک فرایند دقیقا تعریف شده برای انجام وظیفه ارزش گذاری مبتنی است . قابل فهم ترین نمونه این دسته از الگوهابه اصطلاح الگوهای رقیب یا مخالف محور است.
الگوی ارزشیابی قضایی به ویژه اثر ولف (1975) و الگوی ساخت و ساز گرا- تاویلی یعنی آنچه گابا و لینکلن(1989)، چهارمین نسل ارزشیابی می نامند از این نوع هستند. ورتن و ساندرز(1987) الگوی رقیب یا مخالف را فراهم آوردند
ج) ارزش گذاری بر مبنای اصول عدالت اجتماعی:
ارزش گذاری ممکن است از طریق کاربرد اصول خارجی پذیرفته شده ای انجام پذیرد. هاوس(1978) دریافته بود که باشدارزشیابی به عنوان یک ابزار سیاسی، وسیله ای می شود برای مشخص کردن اینکه در یک برنامه اجتماعی چه کسی به چه چیزی خواهد رسید( عدالت توزیعی)
اسلاید 8 :
ج)الگوی مصرف محور، درنهایت مصارف می تواند در دوطبقه بررسی شود.
- الگوهای مرتبط با تصمیم گیرندگان
الگوهای ارزشیابی که در آنها تصمیم گیرندگان محوریت دارند ، در زمره اولین الگوهای تجویزی اندکه در اوایل دهه 1960 تدوین گردیدند
الگوی سیپ بر ارزشیابی به عنوان یک رویه نظام دار طراحی شده متمرکز شده است و مرکز ثقل این ارزشیابی ها تصمیم گیرندگان هستند
استافل بیم ویژگیهای چهار نوع مختلف ارزشیابی را توصیف می کند ( زمینه، درونداد، فرایند و برونداد)
2 - الگوهای مرتبط با مصرف کنندگان اصلی، ارزشیابی مصرف کننده محور: پاتون(1986)، الگویی را ارائه کرد که در آن ارزشیابان موظف اند مصرف کنندگان اولیه را شناسایی کنند و به دنبال افراد ذینفع خاصی باشند که ارزشیابی به علت تغییراتی که ایجاد می کند برای آنها با ارزش است
اسلاید 9 :
1- نهضتهای روش شناختی در پژوهشهای برنامه درسی پیش از آغاز نهضت علمی کردن تعلیم و تربیت ، مطالعات مربوط به قلمرو برنامه درسی از نظر روش شناختی عموما از نوع تاریخی و فلسفی بود و در پاره ای از آنها عطف توجه به امور علمی یا کاربرد نظر نیز مشاهده می شد.
حساب و هجی کردن، دست به پژو هشهای علمی زدند.
ازمهمترین آثار تخصصی برنامه درسی که از قلمرو تعلیم و تربیت قابل تمیز و تشخیص نبود می توان به مطالعات فلسفی لاک، رسو، فروبل، پستالوزی و هربارت اشاره کرد.
آغاز دهه 1890 همزمان با مراحل اولیه نهضت علمی از مهمترین چهره های نهضت علمی کردن می توان به بابیت و چارترز اشاره کرد
شخصیتهای مانند راگ، بازول، کورتیس و هورن هرکدام نیز در زمینه آموزش و یادگیری موضوعهای درسی خاص مانند : علوم اجتماعی،حساب و هجی کردن دست به پژوهش های علمی زدند
اسلاید 10 :
آغاز دهه 1930به دلیل پدیده رکود بزرگ و همچنین طرح و رواج نظریه پیشرفت گرایی در تعلیم و تربیت تاحدودی از نفوذ حاکمیت روشهای علمی کاسته شدو بیشتر پژوهشهای یا آثار تخصصی مکتوب یا از نوع فلسفی و تحت تاثیر افکار دیویی بود یا صبغه کاربردی و علمی داشت
در این دوره مهم ترین مطالعه میدانی انجام شده در حوزه برنامه درسی رامی توان مطالعه هشت ساله (1932-1940) معرفی کرد
طلوع و رواج رفتار گرایی در روانشناسی که از اواخر دهه1940آغاز شد موجب ایجاد شکاف جدی در جامعه پژوهشگرانبرنامه درسی گردید
از اواخر دهه 1960 نظریه پردازی برنامه درسی به عنوان جایگزینی برای مطالعات رفتار گرایانه در حوزه برنامه درسی پا به عرصه وجود گذاشت که معرف فعالیتهای علمی برخوردار از صبغه انسانگرایانه بود
از اواخر دهه 1960 و 1970 را همچنین باید دوران شکوفایی ارزشیابی از برنامه های درسی دانستاز نظر روش شناسی پژوهش در حوزه برنامه درسی تا دهه 1970 هیچ اثر مکتوبی که اختصاصا به بحث روش شناسی پژوهش پرداخته باشد مشاهده نمی شود