بخشی از مقاله
چکیده
کارآفرینی را باید یکی از ضروریات هزارهي جدید دانست، عصري که به جامعهي اطلاعاتی و هنگامه جهانی شدن موسوم است؛ کارآفرینی به مثابه عامل رشد و توسعهي هر جامعهاي محسوب میشود. در این باره، توسعهي مدارس کارآفرین، به عنوان مرکز تولید علم و فناوري و محل کاربردي نمودن دانش، می تواند نقش بسزایی در پیشرفت و توسعه کشور در عرصه هاي جهانی داشته باشد .
توجه به توسعهي مدارس کارآفرین، چندي است که در کشورها مورد توجه قرار گرفته است، ولی اینکار، به معناي واقعی، شکلگیري مدارس کارآفرین نبوده است. در این زمینه موانع و مشکلات مختلفی وجود دارند، از جمله موانع آموزشی و پژوهشی، موانع و مشکلات مالی- اقتصادي، مشکلات فرهنگی و اجتماعی، نبود ارتباط بین مدرسه و جامعه و عدم توسعهي فناوري اطلاعات و ارتباطات می باشد.
مقاله حاضر با روشی توصیفی-تحلیلی، با اهداف شناخت مقدماتی از کارآفرینی و مدارس کارآفرین و نیز برخی موضوعات مهم مرتبط با آنها، به تعریف، اهمیت و ضرورت ایجاد مدارس کارآفرین را مطرح میکند و با ارائهي مدلی مفهومی از موانع اجراي مدارس کارآفرین ، به بررسی چالشهایی که مدارس در استقرار و توسعه آن مواجهاند، میپردازد و در پایان مقاله نیز، موارد مذکور جمع بندي و در قالب بحث و نتیجه گیري، پیشنهادهاي مرتبط با آن، براي توسعهي مدارس کارافرین ارائه میشود.
مقدمه
-2 دانشجوي کارشناسی ارشد مدیریت
کارآفرینی یکی از ضروریات هزاره ي جدید می باشد. عصري که به جامعهي اطلاعاتی و هنگامهي جهانی شدن موسوم است و در بردارندهي پیامدهاي مهمی هم چون فراگیري فناوريهاي نوظهور و تغییر و تحولات شتابناكمبادلاتدرعرصهي بشري و رقابت شدید و بی رحمانه در عالم کسب و کار است؛ در چنین فضایی کار
آفرینی به مثابهي عامل رشد، توسعهي فیزیکی و از شاخصهاي تأثیرگذار در رصد کردن چشم انداز مطلوب هر جامعه اي یاد می شود که این خود بر تأثیرات عمیق و گسترده ي آن در به چالش کشیدن انسان هاي عصر پست مدرن دلالت دارد (کلارك1،
.(2004 در هزاره ي نو با پدیده ي نوظهور جهانی شدن2 مواجه هستیم. و در این میان نقش مدارس، بیش از پیش حساس تر شده است.
در دنیاي امروز، به دلیل وجود عواملی همچون رشد فزاینده رقابت در سطح ملی و بین المللی و تغییرات سریع محیطی و فناورانه ، وجود مدارس کارآفرین در کشورها امري ضروري است تا بدین وسیله جوامع بتوانند کارایی و اثربخشی خود را افزایش دهند
دیگران(کاوارد3 و 1994 ؛).
بسیاري از مسائل و چالش ها از قبیل: امنیت، اشتغال،سازي،بهداشت و درمان، فرهنگ تحقیق و توسعه و غیره در جوامع وجود دارند که نیازمند اندیشه هاي نو و بدیع است
(کراندال4 و دیگران 1990؛ شورتل5 و دیگران ،(1996 .اغلب مدارس فقط آموزش را در گسترهي رسالت خویش بدون هیچ برنامه و تمهیداتی به منظور تزریق اندیشهي کارآفرینی و ارزش آفرینی فراگیران را در دستور کار خود قرار می دهند و شاید رسالت خویش را فقط آموزش بدانند و کمتر برنامه هایی با درونمایه ي کارآفرینی داشته باشند متعاقباًو شاهد فراغت هزاران دانشآموز میشویم که کمترین نشانه ي نوآوري و اندیشه آفرینی در آنان نیست.
مدارس کارآفرین، کانون اصلی تربیت دانشآموزانی است که با برخورداري از ایده ها و اندیشههاي نو ، میتواند هر لحظه در شریان هاي حیاتی جامعه که حرکت رو به رشدي
1 ‐ Clark
2 ‐ Globalization
3‐ Coward
4 ‐ Crandall
5‐Shortell
دارد ، نیروي نوینی را تزریق کند و جامعه نیز با به کار بستن ایده هاي نوظهور میتواند اندیشه توسعه را محقق سازد (گاندر1،.(1987
امروزه، مدارس ما باید باور داشته باشند که یک مجموعهي اجتماعی هستند؛ بی شک، هر سیستم زمانی که رابطه ي بهینه خود را با محیط از دست بدهد و به داد و ستد اطلاعاتی با محیط نپردازد یا این روند حالت ایستا به خود بگیرد، هویت مستقل و جامعیت خود را از دست خواهد داد. عدم تطابق و سازگاري به موقع مدارس با محیط پیرامون سبب اختلال و تنش در ایفاي کارکردها خواهد شد، لذا یکی از الگوهاي جدید، رویکرد سیستمی به نظام آموزش و پرورش این است که در این رویکرد دو مؤلفه مشتريمدار و نتیجهگرایی از نوع عملکردي نقش کلیدي و اساسی در کیفیت خروجی سیستم دارند (میرعرب ،.(2007
با توجه به نقش حساس و مهم نهاد آموزش و پرورش در جامعه لازم است، پایههاي فرهنگی کارآفرینی در مدارس ریخته شود و مسئلین و مدیران آموزش و پرورش در این زمینه تدابیر لازم را اتخاذ کنند.
براي حل مسائل و مدیریت بر چالش هاي بزرگ و چندبعدي موجود در کشورنیز، دولت و مسولان جامعه نیازمند ارائه دیدگاه ها و طرح هاي جدیدي هستند تا بتوانند منشاء خدمات بهتري در جامعه باشند(شفیعی،(1384 در عصر ما آموزش معطوف به کارآفرینی در مدارس کشورهاي توسعه یافته و در حال توسعه رو به افزایش است. این برنامه هاعمدتاً با هدف ایجاد تجربه هاي علمی و تربیت نیروهایی با ویژگی هاي کارآفرین طراحی شده اند معمولاًو این برنامه ها به دانش آموزان در تولید ایده هاي نوین و برنامه ریزي به منظور علمی ساختن این ایده ها کمک می کنند.
با توجه به مواردي که بدان اشاره شده است، در مقاله حاضر سعی خواهد شد تا بطور مستند به توسعهي کارآفرینی در مدارس و مدارس کارآفرین به عنوان نگرشی نو پرداخته شود.
تعریف کارآفرینی
واژه کارآفرینی از ریشه (Entreprendre) به معنی متعهد شدن و نیزاصطلاحاً به معنی واسطه یا دلال نشئت گرفته است (احمدپور،.(3:1381
1‐ Gander
کارآفرینی فرایندي از ارائه اندیشههاي تازه و نو، بهرهگیري از امکانات وففرصتهاي موجود با تکیه بر دانش، پیشه و کار مربوط به آن و پذیرش خطر است (رحیمی، 1380؛ .(61ف
