بخشی از مقاله
هدف از این مطالعه، بررسی تطبیقی چگونگی تلفیق فاوا در برنامه درسـی آمـوزش و پرورش کشورهای فنلاند، انگلستان، استرالیا، کره جنوبی و سنگاپور به منظور ارایـه الگـوی مناسب برای ایران است. دلیل انتخاب کشورهای مورد مطالعه، تلفیق کامـل فـاوا در برنامـه درسی آنها می باشد. این پژوهش توصیفی- پیمایشی از نوع تطبیقی است و محقق با مراجعه به اسناد و مدارک مربوط به برنامه درسی تلفیق شده با فاوا درکـشورهای مـورد مطالعـه از طریق جستجو در سایتهای اینترنتی مرتبط مانند یونسکو، دیزرتیشن، پروکوئـست، سـایتهای وزارت آموزش و پرورش کشورهای مورد مطالعه و مراجعه به اسناد و مـدارک مربـوط بـه برنامه درسی ایران در زمینه توسعه کاربرد فاوا بر اساس روش مطالعه تطبیقی جـرج بـردی به سوالهای تحقیق پاسخ داده است.جامعه آماری این مطالعه، برنامه درسی با رویکرد تلفیـق
فاوا در کشورهای جهان و نمونه آماری، برنامه درسـی تلفیـق شـده بـا فـاوا درکـشورهای منتخب است. نتایج تحقیق نشان میدهد که درچشماندازکـشورهای مـورد مطالعـه رویکـرد تلفیق فاوا در برنامه درسی مورد تاکید قرار گرفتـه و بـر اسـاس آن اهـداف و برنامـه هـای اجرایی خاصی در نظر گرفته شده است. با توجه به ایـن مطالعـات، محقـق بـرای طراحـی الگوی تلفیق فاوا در برنامه درسی دورۀ آموزش عمومی آموزش و پرورش ایران، تجربیـات کشورهای موفق را مورد ملاحظه قرار داده و چشم انداز تلفیق فاوا در برنامه درسی ایـران را پیشنهاد کرده است. سپس به تدوین ارزشها و اصول حاکم بر برنامه درسی با رویکرد تلفیـق فاوا و استراتژیهای آن پرداخته و یک نمونه برنامه درسی با این رویکـرد را در درس علـوم برای دوره ابتدایی و راهنمایی ارایه کرده است.
کلید واژهها: برنامه درسی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، سواد اطلاعاتی، رویکرد تلفیق
مقدمه
امروزه دسترسی به اطلاعات و توانایی کاربرد موثر آن عامل مهمی در دستیابی به موقعیتهـای
مطلوب زندگی است. لذا مهارتهای کسب اطلاعات به دلیل نیـاز افـراد و جوامـع ، درسـت ماننـد
مهارتهای خواندن و نوشتن از جمله شاخصهای اصلی با سوادی محسوب میشـود. لئـو( 1997)1
معتقد است که در سالهای اخیر به دورانی وارد شدهایم که شکل و عملکرد سواد بـه دلیـل ظهـور فناوریهای نوین کسب اطلاعات به سرعت و به طور مداوم در حال تغییر است (عصر اطلاعـات).
این در حالی است که تغییرات در آینده با سرعت و شدت بیشتری ادامه خواهد داشت. بنـابر ایـن
لازم است که بین سواد و فناوری همگرایی خاصی ایجاد شود تا افراد بتوانند پاسـخگوی نیازهـای
حال و آینده جامعه باشند. در این زمبنه بروس( 1997)2 اظهار میدارد که ماهیت سواد تحت تـاثیر چهار منبع اصلی تغییر می کند:
1. تغییرات فناوری که بدنبال خود نیازهای جدیدی را برای فرد و جامعه می آفرینند.
1 . Leo 2 . Bruce
33
2. ذهنیت و انتظارات جدید سواد آموزان و کاربران فناوریهای نـوین، .3 همگرایـی سـواد
آموزی با فناوریهای اطلاعاتی – ارتباطی، .4 کاربرد وسیع فناوریهای اطلاعاتی – ارتباطی در محیط
های آموزشی .
بریویک و گی( 1989)1 معتقدند سواد آینه توسعه نیازهای اطلاعاتی جامعه است. کندی2 نیـز
در سال 1993 میگوید، سواد در هر زمان با نیازهای اطلاعاتی جامعه مـرتبط اسـت. از نظربـروس
(1996) آماده کردن دانشآموزان برای اسـتفاده از فرصـتهای محیطـی، همـواره یکـی از مهمتـرین
اهداف تعلیم و تربیت جوامع بشری بوده و یقیناً حـصول آن مـستلزم بـازنگری و اصـلاح الگـوی
برنامه درسی مدارس است چراکه کودکان و نوجوانان باید بتوانند خود را با ایـن تغییـرات همگـام نمایند (امام جمعه، .(1382 همچنین عطاران معتقد است که با توجه به نظریههای جدید تربیتی که
خواهان نزدیکی مدرسه و اجتماع هستند و بر آن تاکید دارند که مدرسه باید به نحوی سازمان یابد
که دانشآموز را برای مواجهه با مسائل جامعه آینده مهیا کند، به نظر میرسد کـه مـدارس گریـزی
ندارند کـه دانـشآمـوزان خـود را بـرای جوامـع آینـده کـه در عـصر جدیـد بـا عنـوان "جامعـه
اطلاعاتی"تعریف شده است آماده کنن، جامعه ای که ارزش در آن از آن دانـش اسـت و آحـاد آن
باید توان تولید و پردازش اطلاعات و تبدیل آن به دانش را داشته باشـند (عطـاران، .(1383 آنچـه
در"جامعه اطلاعاتی" خصوصا در برنامه درسی مورد تاکید است، صرفاً سرمایه گـذاری و کـاربرد
سختافزاری و ابزار گونـه فناوریهـای اطلاعـاتی- ارتبـاطی و اسـتفاده از آن جهـت انبـار کـردن اطلاعات نیست. بلکه مساله مهم و اساسی که بیانگر ارزش واقعی به کارگیری ایـن فناوریهاسـت، توانمندسازی دانشآموزان در برگزیدن و انتخاب اطلاعات مورد نیاز است بـه نحـوی کـه قـدرت تشخیص نیاز و یافتن راهحلهای رفع آن را در دانشآموز تقویت کند (آلکـساندر3،.(2003 اینگونـه
است که فناوری نه فقط یک ابزار بلکه رویکرد نو در برنامه درسی است.
در همین زمینه کاستلز( 2001)4 میگوید: "در عصری که اطلاعات همیشه و همـه وقـت در دسترس دانشآموزان است، مفهوم یاد گیری تغییر یافته است. آنچه بایـد در کـلاس درس مـورد توجه و تاکید قرار گیرد، یاد دادن چگونه یاد گرفتن به دانشآموزان (آموزش یـادگیری) اسـت. بـه این معنا که دانشآموزان به طور دقیق اطلاعات مورد نیاز خود را تشخیص دهند و از مهـارت لازم
1. Breivik & Gee 2. Candy
3. Ale xander 4. Castells
برای تصمیم گیری و انتخاب آن برخوردار باشند. آنها باید بتوانند به سرعت اطلاعات را جـستجو
کرده و پس از پردازش، از آن استفاده کنند. به عبـارت دیگـر یـادگیری نـوین بـر توسـعه توانـایی
دانشآموزان در تبدیل اطلاعات به دانش کاربردی تاکید دارد. رایت( 2000)1 با توجـه بـه نظـرات کاستلز معتقد است که برنامه درسی نه تنها باید مهارتهای خاص در رشته های مختلـف درسـی را
در اختیار دانشآموزان قرار دهد بلکه باید آنها را برای کاربرد مداوم و اثـربخش اطلاعـات ، منـابع
اطلاعاتی و سیستمهای اطلاعات آماده کند. برنامه درسی مبتنی بـر فنـاوری اطلاعـات مـستقیما در
یک برنامه درسی مبتنی بر سواد اطلاعات طراحی میشـود. در چنـین برنامـه ای دانـشآمـوزان بـا
کسب مهارتها و دانش فناوری اطلاعات میتوانند بر اساس اهداف برنامه درسی به سطح مطلـوب یادگیری دست یابند. البته در این رابطه باید به گفته برانت( 1997)2 نیز اشـاره کـرد کـه صـرف
کسب دانش ومهارت کاربرد فناوری از سوی دانشآموزان کافی نیست چرا که این فناوریهـا مـدام
در حال تغییر و نوشدن هستند و مهارتهای کسب شده قبلی کهنه شده و نیاز بـه بـازآموزی دارنـد.
آنچه اهمیت دارد توانایی تبدیل اطلاعات به دانش است. در همین زمینه تارکل( 1997)3 میگویـد
یادگیرندگان باید درک جامعی از محیط اطراف خود که در اثر تغییرات فناوریهای نوین اطلاعـاتی
دایما در حال تحول است داشته باشند. محیطی که فنـاوری اطلاعـات بـا آن تلفیـق شـده و مـورد
استفاده همگان قرار میگیرد. در چنین شرایطی داشـتن مهـارت کـاربرد فنـاوری اطلاعـات کـافی
نیست، حتی عدم درک درست از فناوری ممکن است به شکلهای متفاوت مانعی در برابـر اهـداف برنامه درسی مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات باشد. به طور مثال ممکن است دانـشآمـوزان در اجرای برنامه درسی مبتنی بر اطلاعات، آمادگی و توانایی لازم را نداشته باشند در این صـورت استفاده از فناوری، به دلیل عدم آمادگی علمی – کاربردی دانشآموزان مانعی بر سـر راه یـادگیری
محسوب میشود. یا به شکلی دیگر مهارتهای سطحی کاربرد فناوری که با شتاب و عجله به دست
آمده است، باعث نا امیدی دانشآموز ، اتلاف وقت و دستیابی به اطلاعات نا درستی مـیشـود کـه پاسخگوی نیازهای دانشآموز نیست (امام جمعه،.(1382
با توجه به آنچه ارائه شد در چنین شرایطی درک درست از طراحی برنامه درسی بـا رویکـرد تلفیق فناوری اطلاعات و ارتباطات از اهمیت ویژهای برخوردار خواهد بود. تحقیقات انجـام شـده
نیز تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر بهبود عملکرد یادگیری دانشآموزان را مـورد تاییـد قـرار
1. Wright 2. Brant 3. Turkle
35
میدهند. رزچلی، پنوئل و آبراهامسون1 در سال 2004 تحقیقی را با عنـوان کـلاس درس شـبکهای
انجام دادند. تمرکز این تحقیق بر چگونگی تقویت شبکههای کلاسی بود. یافته های تحقیـق نـشان
داد که با استفاده از فناوری، معلمان به راحتی توانستند به انجام فعالیتهای آموزشی خـود بپردازنـد.
برای مثال دانش قبلی دانشآموزان را در نظر گرفته بر فهم موضوعات تاکید کننـد. انگیـزه آنـان را
افزایشدهند، گفتگوهای گروهی را آسانتر کرده و بازخوردهای فراوانی فراهم مـیکنـد. بـازخورد
فوری دانشآموزان باعث شد که معلمان بتوانند روش تدریس خـود را بـا نیازهـای دانـشآمـوزان
منطبق سازند. پژوهشگران دریافتند که شبکههای کلاس درس میتوانند بر حضور دانشآمـوزان و
عملکرد آنها در دروس علوم و ریاضی در تمام سطوح بیافزاید. محققان علاوه بر نتایج یافتـههـای پژوهش خود به یافتههای حاصل از 26 مطالعه که در مورد به کارگیری شـبکههـای کـلاس درس
انجام شده است اشاره کرده و نشان دادند که این فناوری بـسیار اثـربخش بـوده و باعـث افـزایش
حضور دانشآموزان در فعالیتها، افزایش آگاهی آنان از موضوعات پیچیده و دشوار، افزایش علاقـه
و انگیزه، افزایش میزان تعامل و گفتگو در میان دانشآموزان و نیز افزایش آگاهی معلمـان در بـاره
مشکلات یادگیری دانشآموزان میشود. ساندهالتز و دیر2 در تحقیقی با عنوان "نگـاهی بـر میـزان
حضور دانشآموزان در کلاس درس توانمند شده با فناوری (1994) بـه مـساله افـزایش انگیـزه و
علاقه معلمان و دانشآموزان در استفاده از فناوری بـرای یـادگیری اشـاره داشـته و نکـات زیـر را
مطرح کردهاند:
علاقه بسیار دانشآموزان به کار با رایانه سبب شده که یادگیری آنها با سرعت بیشتری انجـام شود. این علاقه همچنین انگیزۀ معلمان را برای تلفیق فناوری در فرآیند یاددهی- یادگیری افزایش داده است؛ دانشآموزان زمان بیشتری را به انجام تکالیف و پروژههای تحقیقاتی با استفاده از رایانه
اختصاص داده و حتی در وقت آزاد خود نیز به کار با رایانه مشغولند؛ افزایش علاقه دانـشآمـوزان
به استفاده از فناوری منجر به افزایش تواناییهای حسی- حرکتی و فعالیتهای حین کار شـده اسـت؛ دانشآموزان علاقه زیادی برای انجام آزمایشات با استفاده از رایانه از خود نـشان دادهانـد. در ایـن تحقیق آمده است که به کارگیری فناوری در کلاس درس در صـورتی موفـق اسـت کـه در بـافتی منسجم و معنادار صورت پذیرد. به این منظور یعنی تلفیق فناوری زمانی موثر است که تمـام ابعـاد
برنامه درسی را شامل و به تفاوتهای فردی دانشآموزان در فرایند یاددهی- یادگیری توجـه شـود.
1. Roschelle, Penuel &Abrahamson 2. Sandholtz & Dwyer
همچنین دالزیل( 2001)1 نیز در پژوهش خود با عنوان "تقویت یادگیری مبتنی بروب با اسـتفاده از
سیستم ارزشیابی به کمک رایانه" نتیجه گرفته است که رایانه میتواند در خدمت معلـم باشـد. وی
از سیستم ارزشیابی رایانه برای ارزشیابی تکوینی دانشآموزان استفاده کـرده اسـت و بـه ایـن امـر اشاره میکند که استفاده از این روش به معلمان کمک میکند تا نمرات وپاسخهای دانشآمـوزان را
با سرعت بیشتری جمعآوری کرده و بازخورد دهند. با استفاده از این سیستم میتوان بازخوردهای
فوری را برای یادگیری دانشآموزان فراهم کرد و ضمن شناسـایی مـشکلات یـادگیری، مهارتهـای
خود ارزشیابی را در دانشآموزان تقویت نمود. گیلیان. ام ادای( 2000)2 در مطالعه تطبیقی خود بـا
عنوان "تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدارس: طراحی کلاس درس و بـازنگری در برنامـه درسی" در چهار کشور جهان (ایالات متحده امریکا، انگلیس، استرالیا و هنگ کنگ) نـشان داد کـه
معلمان، هماهنگکنندگان فناوری در مدارس، مدیران مدارس و مـسئولان آمـوزش و پـرورش بـه
دنبال خلق فرصتهای جدید یادگیری با اسـتفاده از فنـاوری هـستند. بـه همـین منظـور آمـوزش و
پرورش کشورهای مورد مطالعه راهبردهای تشویقی و برانگیزاننده برای تلفیق فناوری اطلاعـات و
ارتباطات در برنامه درسی را طی برنامههای 2 تا 5 ساله مورد تاکید قرار دادهانـد. چـرا کـه وقتـی
فناوری اطلاعات و ارتباطات با فرایند یادگیری در هم آمیزد، روشهای تدریس و ساماندهی کلاس
درس نیز نمیتواند بدون تغییر باقی بماند. به همین جهت کشورهای مـورد مطالعـه طـی سـالهای
اخیر تلفیق فناوری اطلاعات و ارتباطات را در برنامه درسی مدارس به طـور چـشمگیری افـزایش دادهاند. لذا این فناوریها تاثیر چشمگیری بر طراحی مجدد برنامه درسی در این چهار کشور داشـته است. همچنین نتایج مطالعه ملی تطبیقی با عنوان "تلفیق یا تغییر" که آندروفلاک3 در طی سـالهای
1999 تا 2002 میان چهار کشور ایالات متحدۀ امریکا، انگلیس، استونی و استرالیا انجام داده اسـت
نشان داد که گرایش غالب مدارس کشورهای مورد بررسی، تلفیق فناوری اطلاعات و ارتباطات در
برنامه درسی موجود بوده است.
کلمنتز4 در سال 2000 تحقیقی با عنوان" از تکلیف و تمـرین تـا کـاربرد رایانـه در آمـوزش
نوآورانه درس ریاضیات" در ایالات متحدۀ امریکا انجام داده است. او در ایـن تحقیـق بـه بررسـی
برنامه درسی با رویکرد تلفیق فناوری اطلاعات و ارتباطات پرداخته است. یافتههای تحقیـق نـشان
1. Dalziel 2. Gillian M. Eadie 3. Andrew Fluck 4. Kelements
37
دادند که کاربرد فناوریهای نوین منجر به بازخورد مداوم عملکرد دانشآموزان، ایجاد تفکر هندسی
بازتابنده، تشویق به استقلال اندیشه، پیوند به کل کلاس در عین حفظ فردیت، تاکید بر مفـاهیم بـه
جای یافتن پاسخ به سوالها و حمایت از روش حل مسئله شده است. همچنین نتـایج حـاکی از آن است کـه اسـتفاده از فنـاوری اطلاعـات و ارتباطـات در درس ریاضـیات بـه پیـشرفت یـادگیری
دانشآموزان در زمینه درس هندسه، رسم فنی، زبان برنامه نویـسی و سـاخت دانـش اشـتراکی بـر
مبنای کار گروهی انجامیده است. مجلس کشور فنلاند نیز در سال 1997-1998 ارزشیابی وسـیعی
در زمینه کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری - یاددهی در تمام سطوح آموزش
و پرورش از دورۀ پیش دبستانی تا دورۀ دبیرستان اجرا کرد و نتیجه گرفت که تدوین الگوی معتبر علمی برای تلفیق فناوری اطلاعـات و ارتباطـات درهمـه مـدارس فنلانـد بـرای جلـوگیری از بـه
کارگیری آن در محیط یادگیری سنتی ضروری است.
در ایران به دلیل نو بودن موضوع کاربرد فناوریهای نوین در آموزش و پرورش خـصوصا در
برنامه درسی، تحقیقات بسیار اندکی انجام شده است و تعداد محدود تحقیقات اجرا شده در زمینه
کاربرد کامپیوتر در آموزش و پرورش یا در ماده درسـی خـاص کـامپیوتر در دوره متوسـطه بـوده
است. در همین رابطه مهرمحمدی و نفیسی((1383 در مطالعـه ای بـا عنـوان "تـدوین سیاسـتهای
راهبردی فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش و پرورش" بـه لـزوم پاسـخ گـویی آمـوزش و
پرورش به نیازهای عصر اطلاعات، بهره گیری از تواناییهای نوین فاوا، بومی سازی تولید فنـاوری آموزشی و استفاده از فرصت ایجاد تحول در زمینه ضرورت های به کـارگیری فـاوا در آمـوزش و پرورش اشاره کرده اند."علی اکبـر جلالـی" نیـز در تحقیـق خـود بـا عنـوان" بررسـی ماهیـت و ویژگیهای مدارس مجازی و طراحی نظام برنامهریزی درسی متناسب با آن" که در آبـان مـاه 1381
گزارش شده، به ضرورت استفاده از فناوری اطلاعـات در آمـوزش معلمـان، ضـرورت اسـتفاده از
فناوری اطلاعات در آموزش و پرورش، مدرسه مجازی آموزش معلمان، مباحث فرهنگـی مربـوط به استفاده از فناوری اطلاعات در آموزش و پرورش و بررسی وضعیت آمـوزش و پـرورش سـایر کشورها از نظر به کارگیری فناوری اطلاعات پرداخته است. در نتایج این پژوهش آمده اسـت کـه موضوع مدارس مجازی علیرغم عمر کوتاه خود جایگاه مناسبی در سـاختار آموزشـی در سراسـر
دنیا پیدا کرده است. لذا لازم است هرچه سریعتر حرکت در این مسیر آغاز شـود. همچنـین نتـایج
تحقیق "ثمربخش"(1381) نشان میدهد که برای ایجاد نظـام پاسـخگو بـه تحـولات فنـاوری در آموزش و پرورش، مهمترین مرحله، سازماندهی مجدد برنامه درسی است. این به آن مفهوم نیست
که برنامه درسی خاصی برای آن تعریف کنیم، بلکه چگونگی طراحی مجـدد و سـازماندهی مـوثر
برنامه درسی برای استفاده از فناوری در فرایند یـاددهی - یـادگیری مـدنظر اسـت. لـذا درتـدوین
راهبردهای کاربرد فناوریهای نوین در برنامه درسی، برنامهریزان درسی باید فنـاوری را بـه عنـوان یک محیط جدید برای یادگیری در نظر داشته باشند. برنامهریزان درسی در طراحـی مجـدد برنامـه
درسی مبتنی بر تلفیق فناوریهای نوین اطلاعاتی - ارتباطی باید پاسخگوی این سوال مهـم باشـند
که چگونه میتوان فناوریهای نوین اطلاعاتی- ارتباطی را با عناصر برنامه درسـی (هـدف، محتـوا،
روشهای یاددهی- یادگیری، ارزشیابی) تلفیق کرد؟ در تحقیق دیگری از "رجبی"(1379) با عنوان
"بررسی جایگاه استفاده از کامپیوتر در آموزش ایران آمده است که وضعیت استفاده از کامپیوتر درآموزش ایران در سطح بسیار پایینی است و چون معلمان و مدیران مراکز آموزشی نسبت به استفاده
مناسب از این رسانه برای مقاصد آموزشی بیگانهاند، لذا امکانات لازم در محیطهای آموزشی برای
استفاده دانشآموزان فراهم نمیشود. نتایج تحقیق دیگری کـه "زمـانی" در سـال 1997 بـا عنـوان
"مشکلات اجرایی کاربرد کامپیوتر در آموزش و پرورش ایـران " انجـام داده اسـت نـشان داد کـه
کمبود امکانات سختافزاری و نرمافزاری؛ کمبود نیروی انسانی آموزش دیده در زمینـه اسـتفاده از
کامپیوتر؛ شفاف نبودن اهداف در زمینه کاربرد کامپیوتر در آموزش و پرورش؛ پایین بودن انگیزه به
دلیل عدم ارایه آموزش کافی به معلمان و دانشآموزان؛ نابرابری جنسیتی در بین دانـشآمـوزان در
زمینه دسترسی به کامپیوتر؛ عدم آشنایی کافی به زبان انگلیسی؛ نداشتن الگوی معتبر علمی از جمله مشکلات استفاده از کامپیوتر در مدارس ایران است. بـا توجـه بـه لـزوم بـه کـارگیری و توسـعه فناوریهای اطلاعاتی- ارتباطی که در زمرۀ اهداف مهم برنامه سوم و چهارم توسعه کشور در بخش آموزش و پرورش است و با عنایت بـه اهمیـت تلفیـق فـاوا در برنامـه درسـی بـر اسـاس نتـایج
تحقیقات ذکر شده وناکافی بودن تحقیقات انجام شـده در ایـران و بـه منظـور آگـاهی از تجـارب
جهانی در این زمینه، این مطالعه با هدف بررسی تطبیقی چگـونگی تلفیـق فـاوا در برنامـه درسـی آموزش و پرورش کشورهای فنلاند، انگلستان، استرالیا، کـره جنـوبی و سـنگاپور و ارایـه الگـوی مناسب برای ایران انجام شد و به دنبال پاسخگویی به سوالهای زیر است:
..1اهداف برنامه درسی با رویکرد تلفیق فـاوا در کـشورهای مـورد مطالعـه چیـست؟ .2چـه
شباهتها و تفاوتهایی در اهداف برنامه درسی کشورهای مورد مطالعه با رویکرد تلفیـق فـاوا وجـود
دارد؟ .3محتوای برنامه درسی کشورهای مورد مطالعه با رویکرد تلفیق فاوا چیست؟ .4چه شباهتها وتفاوتهایی درمحتوای برنامه درسی کشورهای مورد مطالعه بـا رویکـرد تلفیـق فـاوا وجـود دارد؟
بررسی تلفیقی تطبیق فاوا در برنامه درسی چند کشور جهان و ...
39
.5فرآیند یاددهی- یادگیری (روشهای تدریس) در برنامه درسی کشورهای مورد مطالعه با رویکـرد
تلفیق فاوا چگونه است؟ .6 چه شباهتها و تفاوتهایی در زمینه فرآیند یاددهی- یادگیری در برنامـه
درسی کشورهای مورد مطالعه رویکرد تلفیق فاوا وجود دارد؟ .7 مواد آموزشی بکار گرفتـه شـده در برنامه درسی کشورهای مورد مطالعه با رویکرد تلفیق فاوا کدام است؟. 8 مـواد آموزشـی بکـار
گرفته شده در برنامه درسی کشورهای مورد مطالعه با رویکرد تلفیق فاوا کدام اسـت؟ .9 روشـهای
ارزشیابی آموختههای دانشآموزان در برنامه درسی کشورهای مورد مطالعه با رویکـرد تلفیـق فـاوا
چیست؟ .10 چه شباهتهایی و تفاوتها در زمینه روشهای ارزشیابی از آموختههای دانـشآمـوزان در
برنامه درسی کشورهای مورد مطالعه با رویکرد تلفیق فاوا وجـود دارد؟.11 بـا توجـه بـه تجـارب کشورهای مورد مطالعه و شرایط و امکانات موجود، الگوی مناسب برنامه درسی با رویکرد تلفیـق
فاوا در ایران کدام است؟
روش تحقیق
این پژوهش یک پیمایش تطبیقی است و اطلاعات مورد نیاز برای پاسـخگویی بـه سـوالها،از
طریق اسناد و مدارک کتابخانهای، گزارشهای تحقیقی وجستجو در شبکه جهـانی اینترنـت مـرتبط
مانند یونسکو1 ،دیزرتیشن2 ،پروکوست3 و سایتهای وزارت آمـوزش وپـرورش کـشورهای مـورد مطالعه جمع آوری شده است و الگوی بردی در مطالعه تطبیقی مورد اسـتفاده قـرار گرفتـه اسـت.
نمونه مورد مطالعه برنامه درسی تلفیق شده با فاوا در کشورهای کـره جنـوبی، اسـترالیا، سـنگاپور،
فنلاند و انگلیس بوده است.
